2000-ci il 15 sentyabrında Pekinin kütləvi informasiya vasitələri sensasiyalı açılış edərək Çin arxeoloqlarının əfsanəvi sərkərdə və Monqol imperiyasının banisi olan Çingiz xananın qəbirini aşkar etmələri haqqında bildirdilər.
Bir neçə yüz il idi ki, Çingiz xanın məzarının yeri alimlərin axtarışlarının və mübahisələrinin və bütün dünyanın xəzinə ovçularının maraq obyekti idi. Amma monqol mütəxəssisləri və xalqı hesab edirlərsə ki, onların böyük əcdadının qəbri harada isə Ulan-Batordan (əfsanəyə görə o Burxan-Xaldun dağında dəfn edilib) şimalda dağlıq yerindədir. Çin kolleqaları inandırırlar ki, qəbir onların tərəfindən Çinin ərazisində Altay dağlarının ətəyində Monqol-Çin sərhədinə yaxın yerdə aşkar edilmişdir.
Çingiz xan 1227-ci ildə Si-Sya tanqutlarının ölkəsinə yürüş vaxtı ölmüşdür. Onun ölümünün bir neçə versiyası var. Onlardan birinə görə, vəhşi atlara ov vaxtı sərkərdənin atı nədənsə qorxub və kənara sıçramışdı, xan isə atdan yıxılmışdır.
Bundan sonra qoca imperator özünü pis hiss etdi. Onun sərkərdələri yürüşü dayandırıb evə qayıtmaq istəyirdilər, amma Çingiz xan yürüşün davamına təkid etdi. Və hətta ölümündən əvvəl o tələb etdi ki, onun ölümü tanqutların üzərində son qələbəyə qədər gizli qalsın. Başqa versiyalara görə, Marko Polo yazırdı ki, xan oxla yaralanmadan öldü və hətta ildırım vurmsından öldüyü versiyasını başqa səyahətçi Plano Karpine bildirmişdir. Lakin məşhur monqol əfsanəsinə görə, Çingiz xan tanqut xan arvadı tərəfindən vurulmuş yaradan öldü. Hiyləgərliyi və qəddarlığı ilə fərqlənən tanqut xanı Şidurxo-Xaqan onu özü göndərmişdir. Bu əfsanəyə görə, gözəl xanın boynunu dişləyir, yuxu arteriyaya zərər vurur və xan qanaxmadan ölür.
Hər halda bütün alimlərin fikri üst-üstə düşür ki, xan 1227-ci ildə ölmüşdür və bu ölüm təbii olmamışdır.
Köhnə dünyanın 4/5-ini tutmuş dünya dövlətlərinin ən böyüyünün başçısı, yarım milyard insanın hökmdarı, saysız-hesabsız sərvətlərin sahibi, Çingiz xan son gününə kimi cah-calaldan və sərvətlərdən uzaq olmuşdur. Orta Asiyanın fəth edilməsindən sonra onun sərkərdələri çox gözəl türk dəmir geyimi və Dəməşq tiyəsi aldılar, amma Çingiz xan, baxmayaraq ki, silahın ehtiraslı həvəskarı idi, prinsipial olaraq onlar kimi etmədi və müsəlman cah-calalına laqeyd qaldı. O, köçəri geyimini geyinməyə davam edirdi, qədim adətlərin tərəfdarı idi və öz xalqına Çin və müsəlman mədəniyyətlərinin təsirinə düşməməyi və adətlərə sadiq qalmağı vəsiyyət etmişdir.
Onun dəfn olduğu yer ciddi şəkildə gizlədilirdi. Qəbri yerlə tənləşdirmək üçün min atın köməyi ilə torpaq tapdanaraq düzləşdirildi. Dəfn prosesində 2000 insan iştirak edirdi. Bu insanları dərhal mərasimin sonuna yaxın xanın qoşunundan 800 atlı tikələrə doğradılar. Bu 800 döyüşçü də çox yaşamadılar: tezliklə onları edam etdilər ki, qəbrin yerini heç kim bilməsin. Sonra xüsusi patrullar dəfn yerinə yaxında görünən hər kəsi öldürürdülər.
Çoxlu sayda arxeoloqlar qəbirin axtarışına çıxanda, arxeoloqlar üçün monqol hökuməti tərəfindən tək şərt var idi — onların böyük əcdadının cənazəsi narahat edilməsin. Ekspedisiyalar bu qəbirin axtarışına milyonlarla dollar xərclədi, amma onların səyləri hədər oldu.
Düzdür, ziddiyyətlərsiz keçinmədi. Hələ 1950-ci ildə Çində çinlilərin iddiası üzrə Sinxay-ın şimal əyalətində aşkar edilmiş böyük Çingiz xanın külü saxlanılan mavzoley tikilmişdir. Amma Urumçidə və Çingiz xanın qəbrini açanlardan biri olan tarix muzeyin rəhbəri professor Xu Çan inandırır ki, Çin mavzoleyində saxlanılan kül xana aid ola bilməz.
İndi yalnız elmi ekspertizanın nəticələrini gözləmək qalır. Əgər bu qəbrdə həqiqətən Çingiz xanın cənazəsi və xəzinələrini gizlədilibsə, onda bu tapıntını II minilliyin ən böyük tapıntısı hesab etmək olacaq.
XƏBƏR LENTİ
Xoşbəxt bir münasibət üçün...
Kosmosda uşaq dünyaya gətirəcək CƏSARƏTli QADINLAR axtarılır-SENSASİYA
Düşmənin atıb qaçdığı hərbi texnika və silah-sursatların yeni görüntüləri yayıldı - VİDEO
Azərbaycanda toylar qadağan edildi - RƏSMİ
Hər şəhərdə arzu olunan yeniliklər
Meksika çimərliyində qəribə varlıq tapılıb - FOTO
Məşhur futbolçu 5 milyona torpaq aldı-FOTO
Maraqlı məlumatlar
Ov mövsümü başladı
Qusan körpəyə nə etməli?
"Mehmed:Bir Cihan Fatihi"-nin YAYIMI NİYƏ DAYANDIRILDI? - SƏBƏBLƏR (VİDEO)
Koronavirus plastik və polad üzərində 72 saata qədər aktiv qala bilir
Evdə jülyen hazırlayaq (foto-resept)
Dünyanı məhvə aparan dərman qadağan edilir
Hamı "pişik gözlü" bu uşaqdan danışır - FOTO
Paris moda həftəsindən yadda qalan geyimlər
Alimlər koronavirus xəstələrində ömürlük qala biləcək fəsadları açıqladı
Bakı sürücülərinə şad xəbər
Uşağınızın dahiliyini göstərən 7 cəhət (II hissə)
1 iyun-Uşaqların beynəlxalq müdafiəsi günü
Bitməyən sevgini əks etdirən şəkillər
On il müddətində sərt qış olacaq-XƏBƏRDARLIQ
Corc Sorosdan böhran xəbərdarlığı
Meyvələr haqqında bilmədiklərimiz-1
Yağ ləkəsini necə təmizləməli?
100 ildən sonra ilk dəfə NƏHƏNG tısbağa tapıldı-FOTO
Sabahın HAVAsı
Düşmən hərbçilərimizi iriçaplı pulemyotlardan və snayperlə atəşə tutdu
Ən uzaq kosmik cism tədqiq ediləcək
Qız qalasındakı çılpaq kişi ilə bağlı açıqlama
Gürcüstanda COVID-19-a görə fövqəladə vəziyyət elan olundu
Nazirdən sahibkarlara xəbərdarlıq
Tətildə yaranmış günəş ləkələri üçün maska
Yeni Nissan Murano
Diş qıcanmasının səbəbləri
Bığlı Dibər müəllim - növbəti dərslik biabırçılığı
Bilərziklər
Cəbhədə nə baş verir?
Düzgün tənəffüs sağlamlığa gedən yoldur
Daha çox yaşaya bilərik
Məktəblərdə qış tətili bu tarixdə başlayacaq
İki ay əvvəl oğurlanan uşaq evinin 20 kilometrliyində zirzəmidə tapıldı
Ahmetlə Sılanı barışdıran mahnı bu imiş
18-ci toy il dönümünü bu cür qeyd etdilər-FOTO
Müdafiə Nazirliyindən səfərbərlik üzrə hərbi xidmətdən tərxis edilmə ilə bağlı əhaliyə ÇAĞIRIŞ
Günün qoroskopu: baş verənləri diqqətlə izləyin
Siqaret çəkənlərə bəd xəbər: qiymət qalxacaq
Smayliklər insanın daxili aləmi barədə çox şey danışır
Günahsız olsa da, 45 il həbs yatdı
Meyvə quruları ilə müalicə
- ŞƏRHLƏR