İstehlakçılar daha sağlam seçimlər etmək istəyir, lakin hansı qidaların ən yaxşısı olduğuna necə qərar verəcəyik? Təbii məhsullar ya da orqanik məhsullar sağlam bir seçim olaraq görülə bilərlər.Təbii məhsul, işlənmiş məhsul, işlənməmiş məhsul, tam məhsul, orqanik məhsul, lokal məhsul nə demək bilirikmi? Təbii məhsul orqanik məhsulmu deməkdir?
Amerikan pəhriz mütəxəssisləri dərnəyi yemək sahəsində bəzi terminlərin mənaları mövzusunda açıqlama ediblər.
Təbii (Natural) məhsul nə deməkdir?
Tərif olaraq "təbii" bir maddənin normal quruluşunu mühafizə etməsidir. Hər hansı bir məhsulun tərkibində hər hansı bir qatqı maddəsi olmayan, dad, rəng , ya da sintetik maddə ehtiva etməyən məhsulları Təbii məhsullar olaraq adlandıra bilərik.
İşlənmiş və işlənməmiş məhsullar
Bu iki termin sıxlıqla səhv başa düşülmələrə səbəb olmaqdadır. Bir çox insan işlənmiş (processed) yeməyi sağlamlıqsız, qablaşdırılmış ,boş kalori və içində çox miqdarda qatqı maddəsi ehtiva edən yemək hesab etməkdədir. İşlənməmiş (unprocessed) məhsullar isə hər hansı bir şəkildə icra olunmamış dondurulmuş və qablaşdırılmış məhsullar hesab etməkdədir. Lakin hər iki düşüncədə tamamı ilə doğru deyil.
Tam məhsul
İstehlakçıların sıxlıqla eşitdiyi bir başqa termində "tam" məhsuldur. Tam buğda unu, tam taxıllı çörək, tam yağlı süd kimi.
"Tam" termini qidanın icra olunmadığı, rəfinə (təmizlənmiş, saflaşdırılmış) edilmədiyi və hər hansı bir qatqı maddəsi əlavə olunmadığı mənasını daşıyır. Tam tərifi icra olunmamış təzə məhsul, gündəlik məhsul, mənasını daşıyır və tamamilə təbii mənasını verir.
Orqanik əkinçilik və orqanik məhsul nədir?
Orqanik Əkinçilik; istehsalda kimyəvi maddə istifadə etmədən, istehsaldan istehlaka qədər hər mərhələsi idarəli və sertifikatlı əkinçilik istehsal formasıdır.
Orqanik spesifik meyarları olan bir tərifdir. Orqanik ət, orqanik süd və süd məhsulları, orqanik yumurta məhsulun alındığı heyvanların tamamıyla təbii bəsləndikləri antibiotik ya da böyümə hormonu verilməmiş heyvanlardan alındığı mənasını verər. Orqanik bitkilər isə məşhur əkinçilik dərmanları istifadə edilmədən ,sintetik gübrə , tullantı su, çirkli su, radiasiyadan uzaq bölgələrdə yetiştirlmiş mənasını verməkdədir. Orqanik qida çıxaran fermaların dövlət kanalı ilə nəzarət edilmələri və sertifikatlandırılmaları lazımdır.
Orqanik məhsulları;
100% orqanik məhsullar: Tamamıylə orqanik ya da yalnız orqanik məzmunlu olanlar.
95% orqanik: Məhsulun 95% i orqanik məzmunludur.
Orqanik quruluşlu məhsullar: Məhsulun ən az 70% i orqanik məzmun istifadə edilərək çıxarılmış olaraq sıralaya bilərik.
Lokal yemək anlayışı yaşadığınız ölkə ya da bölgəyə yaxın yerlərdə yetişdirilmiş yemək mənasını verməkdədir. Bütün dünyada inkişafa başlayan lokal qida hərəkəti həm lokal iqtisadiyyatı dəstəkləməkdə həm də ekoloji davam etdirmək mənasında əhəmiyyətlidir. Lokal qida termini adamın tapıldığı bölgə ya da ölkədə yetişən qidaları yeməsi mənasında istifadə edilməkdədir..
Daha sağlam seçimlər etmək üçün əvvəlcə tərifləri bilmək şüurlu istehlakçılığın ən əhəmiyyətli fəlsəfəsidir.
Əkinçilik istehsalda səhv tətbiqlər nəticəsndə pozulan təbii tarazlığı qorumağı məqsəd qoyan alternativ bir istehsal üsuludur. Bu üsulda sintetik gübrə, dərman, böyümə maddələri istifadə edilmədən səmərə və keyfiyyət davamlılığı təmin edilir."
"Orqanik", "ekoloji", "bioloji" sözlərinin fərqi varmı?
Orqanik Əkinçilik "orqanik" sözü "ekoloji" və "bioloji" sözləriylə bərabər məna daşımaqdadır.
Orqanik əkinçilik hansı ərazilərdə yetişdirilə bilər?
Orqanik istehsal ediləcək ərazinin; ənənəvi istehsal edilən bölgələrdən, işlək baş yollardan, ağır sənaye təsislərindən, mədən işlətmələrindən şəhər tullantılarının toplu olaraq buraxıldığı sahələrdən, çirklədici tullantılar ehtiva edən axar su və yeraltı sularından təsirlənməyəcək bir məsafədə olması lazımdır. Bu məsafələr əlaqədar quruluşlar tərəfindən nəzarət edilərək təyin olunmalıdır