Qadin.NET / Qara dəliyə düşən insanın qəribə taleyi(2)

Qara dəliyə düşən insanın qəribə taleyi(2)

 

Saskindin cavabında siz və Toğrul arasındakı münaqişənin hadisə üfüqündУ™ hУ™ll olunduğu hУ™qiqУ™tinУ™ У™saslandığının fərqinУ™ vardılar. Toğrulun sizin Hokinq radiasiyası ilУ™ mУ™hv edilmiş bУ™dbУ™xt versiyanızı görməsi əhəmiyyət daşımır, çünki üfüq onun sizin qara dəliyin içində süzülən digər versiyanızı görməsinУ™ maneə törətməkdədir.

Lakin əgər Toğrul üçün özlüyündə üfüqü keçmədən üfüqün o biri tərəfini görməsinin bir yolu olsaydı?

Tipik nisbilik bunun əlverişsiz olduğunu deyУ™cУ™k, lakin kvant mexanikası prinsipləri bir az ortalığı bulandırır. Toğrul Eynşteynin ''mУ™safУ™dУ™n qorxulu hərəkət '' (spooky action-at-a-distance) dediyi kiçik bir hiylə ilə üfüqün daxilini nУ™zУ™rdУ™n keçirУ™ bilər.

Bu, kosmosda ayrılan iki zУ™rrУ™cik qrupunun sirrli bir şəkildə bir-birinə ''dolanmasıyla'' ortaya çıxmaqdadır. Onlar görünməyən tək bir bütünün hissələridir, bu görə onları təsvir etmək üçün lazım olan məlumat hər bir zУ™rrУ™cik qrupunda ayrı-ayrı ola bilməz, ancaq aralarındakı dolanma bağlarında ola bilər.AMPS-nin düşüncəsi buna bənzər şəkildə irəliləyir. Deyək ki, Toğrul üfüqün yaxınındakı məlumatın bir qırıntısını əlində tutur - bunu A olaraq adlandıraq.

 Əgər hekayə doğrudursa və siz qara dəliyin xaricindəki Hokinq radiasiyasının içində qaynayıb mУ™hv olmusunuzsa, o zaman A qaynar radiasiya buludunun da parçası olduğu bir başqa məlumat qırıntısı B ilə dolanmalıdır.

Digər tərəfdən, sizin hekayУ™niz doğrudursa və hadisə üfüqünün digər yanında canlı və sağlamsınızsa, o zaman A qara dəliyin içində bir yerdə olan fərqli bir məlumat qırıntısı C ilə dolanmalıdır.

İşin gözlənilməz yanısa hər məlumat qırıntısının yalnız bir dəfə dolana bilmУ™sidir. Bu da demək olur ki, A yalnız B və ya yalnız C ilə dolana bilər, ikisiylə birlikdə deyil.

Buna görУ™ Toğrulun qırıntısını alırıq və rahat dolanıqlılıq - deşifrУ™ maşınına yerləşdiririk. Maşının cavabı: ya B ya da C.

Əgər cavab C çıxsa, o zaman sizin hekayУ™niz doğru olar, lakin kvant mexanikası qanunları parçalanar. Əgər A qara dəliyin dərinliklərindəki C ilə dolanırsa, o zaman bu məlumat parçası Toğrul üçün sonsuza qədər itər. Və məlumatın əsla itmУ™yУ™cУ™yini deyУ™n kvant qanu pozulur.

Geriyə B qaldı. Əgər Toğrul deşifrУ™ maşını A-nın B ilə dolanımda olduğunu tapsa, o zaman Toğrul qazanar və ümumi nisbilik pozular. A B ilə dolanırsa, Toğrulun hekayəsi tək doğru hekayə olar. Bu da həqiqətən külə döndüyünüz mənasını gəlir. Üfüqün üzərində süzülmУ™k yerinə, nisbilik nəzərdə tutduğu kimi, yanan bir alov divarına çırpılarsınız.

 Qara dəliyə düşən insanın qəribə taleyi(2)

Başladığımız nöqtəyə dönürük: bir qara dəliyə düşsəniz nə olur? Qəribə şəkildə müşahidəçiyə bağlı olan həqiqət sayəsində süzülУ™r və normal bir həyatmı yaşayarsınız? Yoxsa ölümcül bir alov divarıyla toqquşmaq üçün qara dəliyin üfüqünə doğrumu yaxınlaşarsınız? Kimsə cavabı bilmir və bu uzun zamandır fundamental fizikanın ən mübahisəli problemlərindən biridir.

Fiziklər birinin ya da o birinin nəhayət cavabı verəcəyini bilərək əsrdən çox daha çox müddУ™ti ümumi nisbiliyi kvant mexanikası ilУ™ uzlaşdırmağa çalışaraq keçirdi. Alov divarı paradoksuna cavab olacaq həll bizə bu cavabı verəcək və daha dərin bir kainat nəzəriyyəsinin belə yolunu açacaq.

Bir ipucu da Toğrulun deşifrУ™ maşınında yata bilər. A-nın dolandığı məlumat qırıntısının hansı olduğunu anlamaq fövqəladə dУ™rcУ™dУ™ mürУ™kkУ™b bir problemdir. Nyu CersidУ™ki Prinston universitetindən Daniel Harlo və Kaliforniyadakı Stenford universitetindən Patrik Hayden bunun nə qədər davam edəcəyi ilУ™ maraqlanır.

Fizika qanunlarının icazə verəcəyi ən sürətli kompüteri belə göz nУ™zУ™rdУ™ tutaraq Toğrulun dolanaqlığını deşifrУ™ etməsinin çox uzun zaman alacağını hesabladılar. Toğrul bir cavab tapana qədər qara dəlik kainatdan silinəcУ™k və yanına ölümcül alov divarı təhdidini də alaraq çoxdan buxarlanmış olacaq.

Vəziyyət bundan ibarət olsaydı, problemin bütün mürəkkəbliyi Toğrulun hansı hekayənin doğru olduğunu tapmasına imkan vermУ™zdi. Bu hər iki hekayənin eyni anda doğru olduğunu həqiqətin çaşdırıcı bir şəkildə müşahidəçiyə У™saslandığını, bütün fizika qanunlarının tam olduğunu və kimsənin əsrarəngiz alov divarına doğru süzülmУ™ təhlükəsi yaşamadığını ortaya qoyardı. Ayrıca bu fiziklərin üzərinə düşünüləcək yeni bir şey verməkdədir: mürУ™kkУ™b hesablamalar (Toğrulun izah edə bilmədiyi kimi) və zaman-mУ™kan arasındakı əlaqələri göstərmək. Bu daha mürУ™kkУ™b bir şeyə aparır.

Bu da qara dəliklər haqqında hər şey. Yalnız kosmos səyyahları üçün narahat edici maneə deyildir. Eyni zamanda fizika qanunlarındakı incУ™liklУ™ri alıb onları qulaqardı edilə bilinməyəcəkləri nisbətlərdə böyüdən nəzəri laboratoriyalardır.

Əgər həqiqətin əsl təbiəti bir yerlərdə gizliysУ™, baxılacaq ən yaxşı yer bir qara dУ™likdir. Yenə də xaricdУ™n baxmaq yəqin ki, ən yaxşısıdır: ən azından alov divarı deyilən şeyi həll edənə qədər. Ya da Toğrulu içəri göndərək. NecУ™ dУ™ olsa növbУ™ ondadır.

İlkin Cəfərov

8 avqust 2015
GO BACK