Qadin.NET / Süd Yolu qalaktikası mərkəzində qaranlıq materiya

Süd Yolu qalaktikası mərkəzində qaranlıq materiya

 

Süd Yolu qalaktikası mərkəzində qaranlıq materiya

 

Ulduzlardan kompüterlərə qədər görməyə vərdiş etdiyimiz bütün obyektlər adi materiyadan qurulub. Bu materiya kainatın cəmi 4%-ini təşkil edir. "Bizim reallıqla" qarşılıqlı əlaqəyə girməyən müəmmalı qaranlıq materiyaya düşən pay isə bundan 5 dəfə çoxdur. O, işığı nə həbs edir, nə əks etdirir, nə də deformasion hala salır. Nə güclü, nə də zəif subatom əlaqələrə girir və özünü, adi maddəni cəzb edən "gizli kütlə" kimi büruzə verir.

Hesab edilir ki, məhz qaranlıq materiyanın güclü cazibə qüvvəsi kainatın genişmiqyaslı strukturunun mövcudluğunu davam etdirərək, qalaktikaların təkamülünü idarə edir. Qaranlıq materiyanın izləri hər yerdədir, amma ona heç yerdə rast gəlmək olmayıb. Bu günə qədər onun mövcud olduğuna dair konkret dəlillər qeydə alınmayıb. ESO laboratoriyasından olan avropalı alimlərin apardığı yeni tədqiqat əsrin hələlik ən mühüm kəşfini aşkara çıxara bilər.

Məsələ burasındadır ki, alimlər hələ də qaranlıq materiyanın Süd Yolu qalaktikasında necə paylandığını aydınlaşdıra bilmirlər. Bəziləri hesab edir ki, qaranlıq materiya qalaktika ətrafında bir növ xarici qabıq formalaşdıraraq, onu əhatə edir. Digərləri isə onun müəyyən miqdarının elə qalaktikanın mərkəzində olduğunu iddia edir. Alimlərin gəldiyi yekun, ikinci versiyanın daha doğru olduğunu göstərir: bir müddət əvvəl aparılmış tədqiqatın nəticələrinə əsasən, Süd Yolu qalaktikasının aktiv mərkəzində kafi miqdarda qaranlıq materiya mövcuddur - daha doğrusu, ona aid izlər.

 

Süd Yolu qalaktikası mərkəzində qaranlıq materiya

 

 

Alimlər qalaktikamızın müxtəlif bölgələrindəki ulduzların öz sürətini öyrənərək, qalaktika mərkəzi ilə aralarındakı məsafədən asılı olaraq sürətin necə dəyişdiyini göstərməyə nail olublar. Bu məlumatlar Süd Yolu qalaktikasının yeni modelinin hazırlanması prosesi gedişatında istifadə edilib. Tədqiqatın müəllifləri bildirir ki, qaranlıq materiya və onun cazibə qüvvəsi nəzərə alınmadığı təqdirdə, müşahidə olunan ulduzların sürət göstəriciləri uyğunluq təşkil etməyəcək.

Modeli və müşahidələri birləşdirməyin yeganə yolu Süd Yolunun mərkəzində olduğu hesab edilən müəyyən miqdarda qaranlıq materiya təsirini işin içinə qatmaqdır. Yəqin ki, bundan sonra qaranlıq materiya ovu digər qalaktikalarda deyil, bilavasitə Süd Yolu qalaktikamız mərkəzində aparılacaq.

Həyatın təkamülü

18 fevral 2015
GO BACK