KeçУ™n ay Arkansasda yaşayan Qertrud Viver 116 illik həyatına keçirdiyi sətəlcəm xəstəliyi nəticəsində son verdi. Dünyanın ən yaşlı insanı olma ünvanını beş gün qoruyan Viver ünvanını bu rekordunu 1979-cu ildən 1997-ə qədər qoruyan və 122 illik həyatının ardından vəfat edən Fransız Cinn KalmentdУ™n bir neçə il qədər gənc halda aramızdan ayrıldı.
Yaxşı, Viver və Kalment kimi qocaman genlərə sahib olmaq uzun yaşamanın axtarılan açarıdırmı? Yeni nəsil dərmanlar və texnologiyayla insanlığın həyat ömrünü 130 hətta 200 il kimi limitУ™ uzanmağa məcbur edə bilərikmi?
Abrey DeQrey kimi mütУ™xУ™ssislУ™rin dediyinУ™ görə yalnız bir neçə xəstəliyi aradan qaldırmaqla və yaşlanmağa qarşı yeni bir sıra müalicə üsullarıyla insan yaşı 1000 ilə qУ™dУ™r arta bilər. Cavanlaşma və həyatı uzatma üzərinə fikirlər irУ™li sürУ™n DeQrey keçən il çox varlı bir şirkətə sahib oldu.
Kaliforniya fon meneceri Cun Jun etdiyi 1 milyon dollarlıq köməklə "Palo Alto - uzun həyat mükafatı" adı altında siçanlar üzərində ediləcək və laboratoriya siçanlarındakı həyat müddətini 50% nisbətində yüksəldəcək bir araşdırma başlatdı.15 iyunda başlayan bu müsabiqədə 15 qrup qeyd olunub.
2014-ci ildə Google yavaş yaşlanma və yaşla bağlı xəstəlikləri geri çevirməyə istiqamətli cəhdləri araşdırmaq üçün "Calico" adında, bir əvvəlkinin davamı olacaq şУ™kildУ™ araşdırma edilУ™cУ™yini bildirmişdi. Bu sırada əvvəllər insan genomu araşdırmalarında iştirak edən Kreq Ventner "Human Longevity" adında yeni bir şirkət quraraq Viver kimi super yaşlıların DNT bazasındakı genetik kodlarını qıraraq bizə nəyin uzun yaşamağa kömək etdiyini tapmağı qarşıya məqsəd qoydu.
Buna qarşı digər elm adamlarının müdafiə etdiyi görüş isə nə qədər pul xУ™rclУ™nirsУ™ xУ™rclУ™nsin insan bədəninin limitlərinin aşılmayacağı üzərinə sıxlaşır. Bu fikri müdafiə edənlər yaxşı bir həyat tərzi və vərdişlərin həyatımızı uzada bilsУ™ dУ™ insan təbiətində var olan həyat ömründə radikal bir dəyişiklik edə bilməyəcəyi fikirindələr.
Boston Universiteti Tibb fakültəsində Tibb professoru Tomas Perls: "Hədəfimiz bir neçə insanı 130 yaşına çatdırmaqmı, yoxsa daha çox insanın həyatlarının böyük bir qisimində sağlam yaşamasını təmin etməkmi?" - deyə sual verir.
Boston Medikal Mərkəzindəki 100 ildУ™n çox yaşayan insanların və 110 ildУ™n çox yaşayan "SuperУ™srliklУ™rin" genləri üzərində edilən "New England Centenarian" adındakı araşdırmanın idarəçisi Perls cavabları tapmağı boynuna götürür. Tapıntıları bir neçə genin yaşlanmağa səbəb olan xəstəlikləri uzaqlaşdırmaq üçün açar ola biləcəyini hesab etsУ™lУ™r dУ™, tapmaca hələ də həll edilmУ™yib.
Perls: "Bu insanların bizlərdən niyУ™ bu qədər yavaş yaşlandığını araşdırmalıyıq."
Perls insan bədəninin özünə xas bir son istifadə edilmə tarixi olduğunu və bir nöqtədən sonra bu müddУ™tin bitdiyini deyir. Bəzi uzun illər yaşamış insanlar onlarla il yaxşı yaşamış olmalarına baxmayaraq həyatlarının son illərində ölüm təzyiqi boğuşuyorlar. Bu zamanlarda onları fürsətçi xəstəliklər olan sətəlcəm kimi xУ™stУ™liklУ™r müdafiУ™siz qoyur.
Perlsin dediyinУ™ görə bədən hissələrini dəyişdirmək, süni oynaqlar birlУ™şdirmУ™k və hətta Alzheimer xəstəliyini məğlub etmУ™k belУ™ çoxumuzun 130 yaşına qУ™dУ™r yaşamasını tУ™min etmУ™yУ™cУ™k.
Perls: "Bu işin iməkləmə mərhələsindəyik. Bəzi genlər haqqında fikrimiz var, amma bəzi insanlarda bu genlУ™rin kombinasiyaları digərlərindən çox fərqlidir."
Cənubi Kaliforniya Universiteti Gerontologiya professoru Kalb FinçУ™ görə uzun yaşamış insanlarda Alzheimer və ağlını itirmə kimi beyin xəstəliklərinə tutulma riski artır. HУ™qiqУ™t budur ki, 100 yaşın üzərindəkilərin yarısında Alzeimer xəstəliyinin bir növünə rast gəlinir.
Finç belə deyir: "Mənim nУ™ticУ™m budur ki, 120 illik bir maksimum həyat ömrünə sahib olduğumuz həqiqətdir. 100 yaşına qədər yaşamaq istəyirsinizsə Alzheimer kimi klinik bir xУ™stУ™liyУ™ tutulma riskinizin artacağını bilməlisiniz. əlimizdən gəldiyi qУ™dУ™r bu xəstəliyi yavaşlatmaq üçün bir yol axtarırıq. Buna həsr olunmuş karyera var və parlayan uğurlara sahibik, amma heç biri həlУ™ böyük bir dəyişmə ilУ™ nУ™ticУ™lУ™nmУ™yib."
Finç yaxın zamanda nУ™şr edilУ™n araşdırmasıyla da iqlim dəyişməsinin yaşlı insanları təsir etmУ™sinУ™ istiqamətli nəticələrini ortaya qoydu. Perlsin vurğuladığı nöqtə isə bu gün doğulan insanlar 19 əsr sonu və 20-ci əsrin ilk vaxtında doğulanlara görə daha yaxşı dərmanlar və medikal texnologiyalar vasitУ™silУ™ həyatlarını uzatma şansına sahib olmalarına baxmayaraq sahib olduqları sularda, havada və qidalarında daha çox toksik kimyəvi maddənin təsirinə məruz qalma kimi dezavantajlı tУ™sirУ™ dУ™ malik olduğudur. .
Perls: "Bir çox insan yoluxucu xəstəlik müalicələri, istifadə edilən dərmanlarla salınan qan təzyiqi və ya yeni əməliyyat üsullarıyla daha uzun yaşayır.Amma görünən odur ki, iki ucu iti bir qılınc düzУ™ldirik.".
İlkin Cəfərov
- ŞƏRHLƏR