Qadin.NET / Dünyanın ən möhkəm yapışqanı

Dünyanın ən möhkəm yapışqanı

Dünyanın ən möhkəm yapışqanı

Çaylarda, su hövzələrində və su kanallarında yaşayan Caulobacter crescentus adlı şirin su bakteriyası mövcud olduğu yerdə qalmaq üçün təbiətdəki ən möhkəm yapışqandan istifadə edir.

Bakteriyanın yapışmaq üçün ifraz etdiyi yapışqan maye ən möhkəm sənaye yapışqanlarından belə üç dəfə möhkəmdir.

Caulobacter crescentus adlı şirin su bakteriyası

Elm adamları müəyyən etdilər ki, bu bakteriyalardan birini yapışdığı yerdən qoparmaq üçün 1 mikronyutonluq güc tətbiq edilməlidir.

Bakteriyanın bu yapışma gücü bir qəpik böyüklüyündəki sikkənin üstünə üç və ya dörd avtomobil qoyulduqda əldə edilən təsirə bərabərdir. Daha təəccüblü olan isə bu yapışqanın nəm yerlərdə belə təsirli olmasıdır. İndiana Bluminqton Universitetində bu bakteriya üzərində tədqiqat aparan bakterioloq Ayvz Bran “bu yapışqan öz-özünə əriyən cərrahi yapışqan kimi istifadə edilə bilər” deyir.

Elm adamları indi Allahın təbiətdə yaratdığı bu möcüzəvi yapışqanı tədqiq edib ondan aldıqları ilham ilə istehsal ediləcək yeni yapışqanları necə istifadə edəcəklərini düşünürlər. Ayvz Bran da yapışqanın əməliyyatlarda yaraları bağlamada və ya stomatologiyada geniş istifadə olunacağını düşünür.

Dünyanın ən möhkəm yapışqanı

Bu bakteriya özünü qayalara və şüşə pipetlərin daxili səthinə incə uzun saplağından yapışdırır. Bakteriyanın saplağında üzəri zəncir formasında şəkər molekulları ilə örtülmüş yapışma aləti var. Bakteriyanın möhkəm şəkildə yapışmasını bu şəkər molekullar təmin edir. Caulobacter hər cür yerə yapışmaq üçün xüsusi sormaclı yapışma aləti ilə yaradılmışdır.

Elm adamları indi bu yapışqanı istehsal etmək üçün çalışırlar. Bunu edərkən heç yerə dəyməməsinə diqqət etməlidirlər, çünki yapışqan təzyiqli sudan belə təsirlənmədiyi üçün yuyaraq təmizləmək mümkün deyil.

Bakteriyadakı bu yapışqanı təqlid etmə səyi bu gün təkamül nəzəriyəsini müdafiə edən elm adamları üçün də çox böyük məğlubiyyəti deməkdir. Çünki təkamül pilləsinin “ən təkmilləşmiş canlısı” kimi qəbul etdikləri insanın ən ibtidai canlılardan biri kimi qəbul etdikləri bakteriyanı təqlid etməyə çalışması, ondan ilham alması təkamülçülər üçün qəbul edilməz haldır.

Təkamül nəzəriyyəsini müdafiə edənlər bu canlıların ibtidai formalarının olmadığnı çox yaxşı bilirlər. Bu səbəbdən sözügedən mükəmməl canlıların xüsusiyyətlərindən bəhs edərkən malik olduqları mexanizmləri açıqlamağa çalışarkən davamlı şəkildə müəmma və tərəddüd içindədirlər. Mikroskopik canlının varlığını açıqlamaqda aciz olan təkamül kimi bir nəzəriyyənin qarşılaşmaqdan çəkindiyi ən böyük həqiqətlərdən biri budur. XIX əsrin inkilaf edən elm və texnologiyası təkamül yalanının bir daha ifşa edir. Bu canlılarda qarşılaşdığımız hər xüsusiyyət Allahın gözlə görünməyən bir canlıdan necə qüsursuz sənət meydana gətirdiyini kəşf etmək və bunu təqdir etmək üçün bir yol olacaqdır.

Kazımov İzhar 
30 avqust 2014
GO BACK