Bu gün dünyanda elə bir insan yoxdur ki, qəhvənin dadına baxmasın. Elə insanlar var ki, qəhvəsiz yaşaya bilmirlər. Gün ərzində mütləq bir fincan da olsa qəhvə içməlidirlər. Hər kəsin qəhvə zövqü də fərqlidir. Kimisi tünd, kimisi açıq, kimisi çox şirin, kimisi orta, kimisi də az şəkərli, kimisi isə ümumiyyətlə şəkərsiz qəhvəni çox xoşlayır. Dişlərə nə qədər ziyan olsa da qəhvəni dondurma ilə içməyi xoşlayanlar da var. Yaxşı, bəs həyatımızda bu qədər geniş yerə sahib olan qəhvə necə kəşf edilib? Bu günümüzə qədər hansı dəyişikliklərə məruz qalıb?
Qəhvənin kəşfi barədə çoxlu rəvayətlər var. Ancaq bunlardan məşhur olanı III əsrdə Həbəşistanda Kafka şəhərində məskunlaşan və heyvandarlıqla məşğul olan rahiblərlə bağlı olanıdır. Rahiblər bir gecə heyvanların yatmadıqlarını, səhərə qədər bir yerdə dura bilməyib dingildədiklərini görürlər. Eyni vəziyyət bir neçə gün boyunca təkrarlanır və nəticədə rahiblərdən biri heyvanları güdmək qərarına gəlir. O, heyvanları güdərkən görür ki, heyvanlar bir qədər aralıda çox qəribə olan yabanı bir bitkinin qol-budağını yeyirlər. Rahib hər şeyin bu bitkidən asılı olduğunu düşünür və o da bitkinin meyvəsindən, yarpaqlarından yeyir. O, özünü daha sağlam hiss etməyə başlayır. Beləcə, qəhvə adlanan bitki insan tərəfindən kəşf edilmiş olur.
Qəhvənin Türkiyəyə gəlişi isə deyilənə görə Qanuni Sultan Süleymanın zamanında olub. 1543-cü ildə qəhvə İstanbula ilk dəfə gəmilərlə gətirilib. Dərvişlər onu çox bəyənib və təbliğ etməyə başlayıblar. Qısa bir müddətdə qəhvə bütün dini mərasimlərin ayrılmaz bir parçası kimi bütün məscidlərdə, mərasimlərdə içilməyə başlayıb. Şəhər mərkəzlərində qəhvəxanalar açılıb. İş o yerə çatıb ki, adamlarda qəhvə asılılığı görünməyə başlanılıb və onun qarşısını almaq üçün din adamları qəhvəni qadağan etməli olublar.
Çox maraqlıdır ki, şokolad da günümüzə gəlib çatana qədər eyni tarixi keçib. O da qadağan edilib və buna baxmayaraq inkişafı və istifadəsi davam etdirilib.
Qəhvəyə gəldikdə isə onun içilməsinə qadağa qoyulduğu üçün qəhvə gətirilən gəmiləri öz yükləri ilə birlikdə dənizdə batırıblar. Hətta dövrün şeyxülislamı “Kömür olana qədər qovrulub yandırılan bir şeyin yeyilməsinə, içilməsinə icazə verilir" şəklində hökm verməli olub. Bu təbii bir haldır ki, qadağan olunmuş hər bir şeyə maraq daha da artır və çox keçmədən qəhvəyə qoyulan qadağa aradan götürülür.
1954-cü ildə Həkim adlı bir tacir Hələbdən, Şəmsi adlı biri isə Şamdan İstanbula qədər qəhvə gətirir və Taxta Qalada bir dükan açıb qəhvə bişirib camaata satmağa başlayırlar. Sonrakı əsrlərdə qəhvə əleyhinə ara-sıra tədbirlər görülsə də, qəhvəxana da, qəhvə mədəniyyəti də getdikcə yayılmış və sevilmişdir.
1871-ci ildə atasından qalan ədviyyat və çiy qəhvə dükanını işlətməyə başlayan Mehmet Əfəndi ilk dəfə olaraq qəhvəni üyüdərək hazır şəkildə satmağa başlayır və buna görə də onun sülaləsinin soyadı Quru Qəhvəci olmuşdur. O zamandan bəri türk qəhvəsi ənənəsi davam etməkdədir və o qoxu, o gözəllik, o qəhvə mədəniyyəti insanların zövqünü oxşamaqdadır.
