Mövhümat nədir? Ona inananlar varmı?
“Mövh” kəlməsi ərəb sözüdür, hərfi mənası isə xəyalı, əsası olmayan deməkdir. Böyük rus alimi Mendeleyevin dili ilə desək, ”Mövhümat elmə əsaslanmayan inamdır”. Mövhümat müxtəlif yalan əlamətlərə inanmağa gətirib çıxarır. Misal üçün, deyirlər ki, qara pişiyin qarşıdan keçməsi xeyrə deyil. Duzu dağıtmısansa, mütləq kiminləsə dalaşacaqsan. Tək səbir gəlirsə, işin düz gətirməyəcək. Əlindən soğan alırsansa, mütləq dava edəcəksən və s. Bəzi nadan adamlar düşünürlər ki, əlinin cizgilərinə görə onun gələcəyini təyin etmək olar. Bəziləri isə yuxuya inanır: guya yuxu taleyini əvvəlcədən deyir.
Mövhümat ulu əcdadlarımızın etiqadları ilə bağlıdır. Əcdadlarımıza elə gəlirdi ki, bütün təbiət görünməz məxluqlardan - ”ruhlardan” ibarətdir. Ovçu ovda həlak olsaydı, şər ruhu günahkar sayırdılar. Bu adamlar inanırdılar ki, bu ruh, məsələn: pişik şəklində də ola bilər. Çünki, pişiyin quyruğu qatlanır, gözləri parıldayır, tükləri biz-biz durur və onlardan qığılcım çıxır. Yəqin ki, şər ruh daha çox qara pişik cildinə girir; axı qara rəng sirli və qorxulu - heç nəyin görünmədiyi gecə rəngidir. Adamlar buna görə də qara pişikdən çəkinməyə başlamışdılar.
Elə indinin də özündə qara yox, adi pişik belə önümüzdən keçsə, dərhal "İşimiz düz gətirməyəcək, alınmayacaq" fikrinə qapanırıq.
13 rəqəmi mövhumatçı adamları çox qorxudur. 12 - sərfəli, yaxşı rəqəmdir, bu sayı iki, üç, dörd və hətta altı paya bölmək olar. Lakin 12-yə bir vahid əlavə edən kimi bütün sərfəli cəhətlər pozulur. 13 rəqəmi ilə rastlaşmaq qorxusu da belə yaranmışdır. 13 rəqəmi 5-ci günlərə düşdükdə isə, nəsə fəlakət olacaq deyə camaatı təşvişə salırlar. 13 rəqəmi adətən nəhs sayılır.
Bir yerə gedərkən “Geri qayıtmayım, işim alınmaz”, ”Qarşıma əlində boş qabla çıxdı, işlərim yolunda getməyəcək”, ”Səhər duranda sağ ayağını birinci at, işlərin gün ərzində uğurlu olsun” və daha nələr, nələr...
Mövhümata inanmaq yaxşı haldırmı, yoxsa sadəcə özümüzü inandırırıq və yaxud hamı belə deyir deyə əməl edirik?
Mövhümat keçmiş zamandan, cəhalət dövründən miras qalmışdır. Elm insanlara ətraf aləm, təbiət hadisələri haqqında düzgün təsəvvür verir, amma mövhümat getdikcə daha da artır. Əvəllər sadəcə qara pişik, 13 rəqəminə inanırdılarsa, indi getdikcə hər şeyə inanmağa başlamışlar.
Sizi keçmişdən qalan ən məşhur mövhümat inanclarından 12-si ilə tanış edirəm:
1. Qədim zamanda Britaniyada qadınlar ciblərində həmişə palıd qozası gəzdirirlər. Onlar bu qozaların palıdın uzunömürlülüyünü onlara verəcəyinə və onları xəstəliklərdən xilas edərək, cavan saxlayacağına inanırdılar.
2. XlX əsrdə övlad sahibi olmaq istəyən ingilislər kahını salatlardan kənar edirdilər və onun nəsil artımına mane olacağına inanırdılar.
3. Adətən gecə saqqız çeynəmək yuxunu qaçırır. Amma Türkiyədə belə bir inanc var idi ki, gecə saqqız ceynəyənlər ”ölülərin cismini çeynəyir”.
4. Qədimdə belə bir inanc var idi ki, kiməsə əlcək pay verəndə əvəzində nə isə almalısan, əks halda, bu həm pay verənə, həm də alana bədbəxtlik gətirə bilər.
5. Keçmişdə əhəmiyyətli iş görüşməsinə getməzdən əvvəl keçi ilə üzləşməyin xeyirli olacağına, keçinin insandakı mənfi enerjini (üzərindəki nəfsi) götürəcəyinə inanırdılar.
6. Qadınlar ətəklərinin balağı qatlandığı zaman yeni geyim hədiyyə alcaqlarına inanırdılar.
7. Gərgin söhbət zamanı ani sükutun yaranması – bir mələyin uçduğuna işarə idi.
8. Yeni ilin son anı heç də dünyanın hər yerində şampan qədəhləri vurmurlar. İspaniyada bu an 12 ədəd üzüm giləsi yeməyin uğur gətirəcəyinə inanırdılar.
9. Həkimə 3-cü gün, səfərə 1-ci gün getməyin daha yaxşı olacağına, 6-cı gün səfərə gedənlərin isə planlaşdırdığından daha tez və uğursuz dönəcəyinə inanırdılar.
10. İngiltərədə hamilə qadınlar doğuma qədər iri və dairəvi pendir mayalayırdılar. Uşaq olan gün pendirin orta hissəsini qohumlarla birgə yeyir, qalan üzük formasında olan halqanın içərisindən körpəni keçirirdilər və uşağın sağlam və uzunömürlü olacağına inanırdılar.
11. Yaponiyada yas mərasimi olan yerdən və ya qəbirstanlıqdan keçərkən baş barmağı gizlətmək adətdir. İnanca görə, baş barmaq “valideyn barmağıdır” və onu gizlətməklə valideynləri vaxtsız əcəldən qorumuş olurlar.
12. Toy tortundan kiçik bir hissənin qorunub saxlanmasının yeni evlənənlərin şirin həyat sürməsinə səbəb olacağına dair inanc da var idi.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
BABY TYPE PROQRAMI
Türkiyə XİN məşhur aparıcıdan yardım istədi
Vahiməli yolların apardığı "keçmiş"
Heydər Əliyev Fondu aztəminatlı ailələrə Novruz sovqatları paylayır - FOTO
Facebookdan yenilik
Android işlədənlərə bəd xəbər
Kompüteriniz üçün maraqlı şəkillər
Azərbaycandan qeyri-neft məhsullarının ixracı il ərzində 8 faiz artıb
Nə etməli?
Ən dəbdəbəli təyyarə interyerləri
Ali məktəblərdəki ən bahalı və ən ucuz ixtisaslar - SİYAHI
İngilis dili-Oo
Bakıda döyüş olacaq
“Selfie” çəkib paylaşan kişilər xəstədir
Didem Balçından gözlənilməz açıqlama
Saçlar üçün
"Oskar" arzusu ürəyində qalan ulduzlar
Azərbaycanın bir neçə rayonunda təbii qaz olmayacaq
Beyninizi qorumağın 10 yolu
Pul yığmaq üçün hansı dəyişiklikləri etməli?
Həsəd aparanın 3 nişanəsi: Qeybət edənin acı aqibəti
Baş ağrısının yeri səbəbini göstərir
İnstagram fenomeninin sirri məlum oldu-FOTO
Kayli Cenner Yeni İmicdə-FOTO
Koronavirusdan sağalan xəstələr haqqında ŞOK İDDİA - 48 gün ərzində...
Piroq
Azərbaycan və Almaniya hökumətləri arasında maliyyə əməkdaşlığı bağlndı
Dəbli şal və şərf bağlama qaydaları
“Windows XP” bahalaşdı
Kəskin soyuqlara cəld reaksiya
İbtidai sinif müəllimi olmaq istəyənlər imtahan verəcək
Müğənni beynini və səsini 10 milyona sığortalamaq istəyir
C.K.Roulinq nevroloji xəstəxanaya 18,8 milyon dollar bağışladı
Allahın qəzəbinə düçar olanlar kimlərdir?
Banan mürəbbəsi (foto resept)
Meksikanın artefakt muzeyi
Hava haqqında
Bu şəxslərə pul veriləcək - Baş nazir qərarı təsdiqlədi
Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Ağdam məscidində - VİDEO
İranda qadınlar stadiona buraxıldı - FOTO
Bakıda yol qəzaları günün ən çox hansı saatlarında baş verir?
Obama iftar verdi
Uşağı kimə verməli?
Vazelinin dəriyə faydası
"Hər bir kəs ləyaqət, ədəb-ərkan, vətənpərvərlik hissini özü ilə irəli aparmalıdır"
Yarım milyonluq üzüyünü restoranda unutdu - FOTO
Ermənilərdən Qarabağ etirafı
Britaniyalı məktəblilər barəsində inanılmaz fakt
Mehriban Əliyeva Azərbaycan xalqını təbrik etdi
Adelin son halı izləyicilərini QORXUTDU-FOTO
- ŞƏRHLƏR