Fransalı naşir Fransuaza Verni atalarının sənətini davam etdirən yazıçı uşaqlarının əsərlərindən ibarət qeyri-adi bir seriyanın nəşrinə başlayıb. Hətta bəzi nəşrlər tam bir yazıçı sülaləsinə həsr olunub - ata, ana, oğul, qız və s. əsərləri toplu şəkildə oxuculara təqdim olunur. Həmin nəşr alimlərin çoxdan bəri araşdırmaqda olduqları “istedad irsən ötürülürmü” sualının praktik olaraq cavablandırılması baxımından son dərəcə qiymətlidir. İstər naşirin, istərsə həmin seriyadan kitabları tədqiq edən mütəxəssislərin bu məsələyə dair qənaəti olumsuzdur - istedad irsən ötürülmür. Elm aləminə məlum olan həqiqət F.Verninin serialında öz təsdiqini tapıb: “Atalarda yorulan istedad uşaqlarda dincəlir”.
Fransa mətbuatında həmin bu nəşrlər ətrafında sürən müzakirələrdə yazıçı uşaqlarının, bir qayda olaraq, istedadsız olmaları, lakin yaradıcılıq mühitində yetişmələrinin onlarda bir sıra vərdişlər aşıladığı, həmin vərdişlərin, nəyin bahasına olursa olsun, ədəbiyyatda təsdiq olunmaq ambisiyasını yaratdığı öz ifadəsini tapıb.
Tarixdə musiqiçi ailəsindən yaxşı musiqiçilərin, həkim ailəsindən yaxşı həkimlərin, aktyor ailəsindən yaxşı aktyorların və s. çıxdığı haqqında nümunələr çoxdur. Lakin ədəbiyyatda, sən demə, məsələ başqa cürə imiş: ədəbiyyat mühitində yetişmək insanda, uzaq başı, sözə qarşı həssaslıq, sevgi öyrədə bilər, onlar ən yaxşı halda qrafoman ola bilərlər.
Məsələn, ata Aleksandr Düma hər zaman oğlunu yazıçılıq peşəsinə həvəsləndirməyə çalışıb, hətta buna nail olub, bir ara “Kameliyalı qadın” əsərini nəşr etdirəndən sonra oğul Dümanın şöhrəti atanı kölgədə qoyub. Lakin tarix hər şeyi yerbəyer edib: nəhəng atanın müqabilində oğul Düma bu gün çox cılız görünür.
Yaxud “Taraskonlu Tartaren” əsərinin müəllifi Alfons Dodenin oğlu Leon, o qədər də istedadsız olmamasına baxmayaraq, tarixdə yazıçı kimi deyil, özünün intriqabazlığı, demokratiyanın qatı düşməni olması ilə qalıb. Halbuki yaşadığı dövrdə atasının ənənəvi üslubu ilə müqayisədə o, yenilikçi təsiri bağışlayırdı, oxucular tərəfindən sevilirdi.
Buna bənzər hadisəl Jül Vernin oğlu Mişelin də başına gəlib. Ancaq tarix Mişelin adını öz səhifələrində saxlamayıb.
Hətta məşhur Fransua Moriakın oğlu Klod Moriak istedadlı olmasına baxmayaraq, heç vaxt atasının təsirindən çıxa bilməyib, onun əsərlərində də bu özünü göstərib.
“Böyük Ata” kompleksini dəf edə bilməyən Klaus Mişel isə (Tomas Mannın oğlu) bunu etiraf edərək 1949-cu ildə 42 yaşında intihar edib.
Həmin seriyadan olan kitablar arasında Emis Kingsli və oğlu Martin Kingsli tandemi öz əksini tapıb. Mütəxəssislər bir qayda olaraq oğul Kingslinin uğursuzluğunu qeyd edirlər.
Bütün bu müqayisələrdən və sübutlardan çıxan nəticələri göz qabağındadır: yazıçı törəmələrinin ədəbi şöhrət dalınca qaçmaları qarşısıalınmazdır, onlar istedadın irsən ötürüldüyünə inanarlar. Tarix isə birmənalı şəkildə bunun əksini sübut etməkdədir - fransalı tədqiqatçıların qənaəti belədir.
Rasim Qaraca
XƏBƏR LENTİ
Şahmar Mövsümov ölkədəki karantin rejimindən danışdı: “Əsassız iddialar var ki...”
Saç aksessuarları
Pandemiyadan kimlər qazanır, vaksin niyə gecikir?-Açıqlama
Dünyanın ən yaşlı qadını öldü
Üz üçün maskalar
“Səfirin qızı” izləyiciləri əsəbiləşdirdi - VİDEO
Hava şəraiti qeyri-sabit keçəcək- XƏBƏRDARLIQ
Putinin erməni jurnalistə cavabı: "Azərbaycan kimi bir ölkə..."
"Azərbaycan və Ermənistan müharibəyə ən yaxın vəziyyətdədir" - HESABAT
Bakının 26%-i təhlükədədir
Özlərini burulğana salan üçlük
Şəffaf smartfon göstərildi
Astma qadın sonsuzluğuna səbəb olur
Mənzil bazarında qiymətlər artıb
Yerkökülü keks (foto resept)
Şakiradan gözlənilməz addım
Acundan "O səs Türkiyə" ilə bağlı açıqlama
Birinci Avropa Oyunlarının məşəli qədim Qarabağ torpağında alovlandı
Dolça və Balıq bürcü uyğunluğu
Tarixin ağ ləkələri-Qədim coğrafi xəritələrin sirri
Bakıda güclü şimal küləyi əsəcək, ölkənin bəzi ərazilərinə qar yağacaq
Beynimizin düşməni
Qızımın məktəbdə öyrəndikləri
Toy üçün möhtəşəm tortlar
BDU Zaqreb Universiteti ilə memorandum imzalayıb
Bu gecədən analoq yayımı dayandırılır - Nazirlikdən xəbərdarlıq
Will Smithin 7 filmi
Yeni ildə Azərbaycanı gözləyən təhlükə
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? - 25 mart
Arıqladan yaşıl detoks
Günün qoroskopu: dürüst olun
Ekspert: “Tədris prosesini ölkə boyu ənənəvi rejimdə bərpa etmək mənasızdır”
Uşaqların bunlara ehtiyacı var!
Yeni imperatorun ilk əmri sizi də çox çaşdıracaq
“Facebook”da yemək sifarişi funksiyası işə salındı
İrəvan sülhdən niyə imtina edir?
Dadlı piroq (foto resept)
Azərbaycanda yeni telekanal açılır
Yaşınızdan tez yaşlandığınızı göstərən 4 işarə
Köhnədən yeniyə
Şirvanşah Şahənşah
Məşhur filmin premyerası təxirə salındı-SƏBƏB
Sabah çox isti olacaq
Uşaqlıq travmaları – oğurlanmış həyatlar…
Nazir müəllim ixtisarından danışdı
Münaqişə zamanı yoldaşı necə sakitləşdirməli?
Artur Rasizadə qanunu dəyişdi
Günün qoroskopu:Fiziki işdə fayda var
Metronun fəaliyyəti bərpa olunur? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Bilik günü tədbir keçirilə bilər? - AÇIQLAMA
- ŞƏRHLƏR