Bədənin hərəkəti və qorunması kimi mühüm funksiyanı yerinə yetirən sümüklər bu işi asanlıqla görəcək keyfiyyət və möhkəmlikdə yaradılmışlar. Məsələn, bud sümüyü dik formada bir ton ağırlığa tab gətirə bilər. Belə ki, atılan hər addımda bu sümüyümüzə bədən ağırlığımızdan üç dəfə ağır yük düşür. Hətta dirəklə hündürlüyə tullanan bir idmançı yerə enərkən bud sümüyünün hər sm2-i 1400 kq-lıq təzyiqə məruz qalır.
Sümüklərdəki nizamın mükəmməlliyinin tam şəkildə başa düşülməsi üçün belə bir bənzətmə edək. İnsanın istifadə etdiyi ən möhkəm və yararlı materiallardan biri poladdır. Çünki polad həm möhkəm, həm də elastik maddədir. Ancaq sümüklər bərk poladdan daha möhkəmdir və 10 dəfə artıq elastikliyə malikdir. Sümüklər poladdan ağırlıq baxımından da üstün quruluşdadır. Bir polad karkas insan skeletindən 3 dəfə ağırdır. Sümüklərdəki qüsursuz quruluşu dövrümüzün tikililərilə müqayisə etmək də mümkündür.
XX əsrin ikinci yarısına qədər böyük və hündür binalar inşa etmək insan üçün böyük xərc və uzun vaxt tələb edən çətin bir işi idi. Lakin texnologiyanın inkişafı ilə tikinti sahəsində bir çox üsul inkişaf etdirilmişdir. Bu üsulların ən mühümlərindən biri “qəfəs sistemlər” kimi məlum olan sistemdir. Bu üsula əsasən konstruksiyanı saxlayan dayaqlar tək hissədən deyil, bir-birinin içinə keçmiş, qəfəs formasındakı dirəklərdən ibarətdir. Kompyuterlərdə işlənən mürəkkəb hesablamalar sayəsində bu üsuldan istifadə edilərək tikilən böyük körpülər və sənaye obyektləri daha möhkəm və ucuz başa gəlir.
Sümüklərin daxili quruluşu da insanların binalarda və körpülərdə istifadə etdiyi qəfəs sisteminə əsasən qurulmuşdur. Bir sümüyü kəsib tədqiq etdikdə daxili quruluşunda olduqca maraqlı sistem görmək olar. Minlərlə kiçik çubuq iç-içə keçərək mürəkkəb sistem əmələ gətirir. Məhz bu forma sümüklərin içində qurulmuş qəfəs sistemidir. Bu sayədə sümüklər həm çox möhkəm, həm də insanın asanlıqla hərəkət etməsinə imkan verəcək qədər yüngüldürlər. Əgər bunun əksi olsaydı, yəni sümüklərin içi xarici kimi bərk və tamamilə dolu olsaydı, həm sümüklərin ağırlığından insan hərəkət edə bilməzdi, həm də sümüyün quruluşu bərk olduğundan ən kiçik zərbədən çatlayar və sınardı.
İnsanın dövrümüzün texnologiyası vasitəsilə təqlid etməyə çalışdığı sümüklərdəki quruluş yaradılış nümunələrindən sadəcə biridir.
İzhar Kazımov
XƏBƏR LENTİ
Bu rayonda qaz olmayacaq
Fərqli yeni il ağacları
İçlikli badimcan (foto resept)
TƏBİB rəsmisi: “Yenidən qapanmalara getmək istəmiriksə, təlimatlara riayət etməliyik”
Hələ belə “gözəl” gözlərə rast gəlməmisiniz - Foto.
Yaylıqların fərqli bağlanışı
Əsla makiyajlı yatmayın!
ETİRAFLAR-"Xoşbəxt olmaq istəyirik!"
Şəkərdən ölənlər daha çox qadınlardır
Dodaq boyasının rəngi xarakterinizi göstərir
Kafe və restoran sahiblərinə ŞAD XƏBƏR - QƏRAR
Təhsildə yeni qaydalar olacaq
Başqa dünyaya keçid tapıldı-ŞOK FOTO
Köhnə geyimdən corab hazırlayaq
Göbələk şorbası (foto-resept)
Sobada pendirli kabak (foto-resept)
"Azərbaycanın NATO sammitində iştirakı...
Hindli milyoder işçilərini İstanbula tətilə göndərdi
Mikroskop altında böyüdülmüş 20 görüntü
HAVA necə olacaq?-11 Noyabr
Vilayət Eyvazov generala yüksək vəzifə verdi
Siena beynəlxalq şəkil mükafatları
Vaxtı keçmiş məhsullar yenidən satışa çıxarıldı - FOTO
2020 Qızıl Qlobus Mükafatının Sahibləri
Ingilis Dili-XIII Dərs
Rəqqasə Fatimə Leyla Əliyeva ilə... - FOTOLAR
Hansı halda uşağın məktəbə qəbuluna imtina verilə bilər?
Rusiyaya daha bir şok
Kərə yağını əritməyin qaydası
Həm düşünək, həm gülək
Akının FOTOsu 20 dəqiqədə 150min LİKE yığdı
Azərbaycanda insan ömrünün uzadılması mərkəzi yaradılacaq
Nemtsovun Əliyev etirafı
Dadlı çiyələkli keks (foto resept)
Gözəl dəri üçün kartof maskası
Anamız üçün nə etmişik?
Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət-80
2013-cü ilin dəbdə olan rəngi
Balıq çubuqları (foto-resept)
Meyvə salatı
Mavi gözlü şəxsiyyət testi
Bu dərmanı almayın!
Püskürən vulkanın altında evləndilər - VİDEO
Ərdoğana cəza verildi
Amin Musayevin evindən eksklüziv görüntülər - VİDEO
Burada 8,7 milyon işsiz var
Millimizdə ciddi itki
"Taxt oyunları"nda "Starbucks" fincanı
Fahriye Evcen paylaşımı ilə diqqət çəkdi-FOTO
ABŞ-dan Rusiyaya xəbərdarlıq
- ŞƏRHLƏR