Erik Alfred Lesli Sati ekstravoqant fransız bəstəkar və pianistidir. XX əsrin 1-ci yarısında Avropa musiqisində islahatlar aparan şəxslərdən biridir. Onun fortepiano pyesləri bir çox bəstəkəranə modern tərzdə əsərlər yazmalarına təsir göstərmişdir. Erik Sati əsərləri musiqidə impessionizm, primitizsm, konstruktiizm, minimalizm və neoklassizmin müjdəçisi oldu. Məhz Erik Sati "Mebellərin musiqisi" jaırını yaratdı ki, onu xüsusi olaraq dinləmək lazım deyil, bu mağaza və sərgilərdə səslənən nəzərə çarpmayan melodiyadır.
Sati 17 may 1866-cı ildə Normandiyanın Onfler şəhərində anadan olub. Onun 4 yaşı olanda valideynləri Parisə köçür, 1872-ci ildə anası vəfat edəndən sonra uşaqlar yenidən Onflerə geri qayıdır. 1879-cu ildə Sati Paris konservatoriyasına daxil olur, lakin 2 il yarımdan sonra yaxşı oxumadığı üçün məktəbdən qovulur. 1885-ci ildə yeniden daxil olsa da, yenə də konservatoriyanı bitirə bilmir.
1888-ci ildə nano akkordlarla "Üç gimnopedi" fortepiano pyesini yazdı. Oxşar üsublar S. Frank və E. Chapriedə də görülüb.
Sati ilk dəfə olaraq kvartalar ardıcıllığını "Ulduzun oğlu" əsəri ilə musiqiyə gətirdi. Tezliklə bu üsuldan bütün fransız bəstəkarları istifadə etməyə başladılar. Bu üsul o dövrün müasir fransız bəstəkarlarının üslubuna çevrildi. 1892-ci ildə sonra Sati hər bir əsərini xüsusi olaraq işləməyə başladı. O, hər bəstəsini bir neçə - 5, 6 keçidlərlə bəstələyirdi və sonda onları bir-biri ilə əlaqələndirirdi.
Sati eksentrik idi. O, öz əsərlərini qırmızı mürəkkəblə yazmağı xoşlayırdı. O, öz əsərlərinə "Armud formasında 3 mahnı", "Qurudulmuş embrionlar" kimi adlar verməyi xoşlayırdı. Onun "Sıxıntı" adlı əsərində kiçik musiqi mətni azı 840 dəfə təkrar olunur. Sati Erik son dərəcə emosional bir şəxs idi. O, "Musiqi - vəziyyətin subyekti kimi" əsərində Kamilla Saint-Saensin melodiyasından istifadə etsə də, əslində ona nifrət edirdi.
1899-cu ildə "Qara pişik" kafesində pianoçu kimi fəalliyyət göstərməyə başladı, hansı ki, bura onun yeganə qazanc yeri olaraq qaldı. Sati 50 yaşında faktiki olaraq ictimaiyyət tərəfindən tanınmayan bir şəxs idi - kinayəli, acıdil, qaradinməz və fransız musiqi elitasından uzaq bir şəxs. Onun yaradıcılığı ilə 1911-ci ildə kütləni tanış edən Marisu Ravel oldu. Konsertini təşkil etdi və yaxşı publika ilə onu tanış etdi.
Paris publikası onu 6 il sonra Rusiyada Satinin "Parad" baletinin nümayişi zamanı baş verən böyük dava və biabırçılıqdan sonra tanıdı. Bu davadan sonra Sati məşhurluq qazandı. Primyera 18 may 1917-ci ildə Şatle teatrında Ernest Anserverin rəhbərliyi altında balet arsistləri Lidi Lapuxov, Leonid Masina, Zverova və başqalarının iştirak etdiyi rus balet truppasının tərəfindən səhnələşdirilmişdir.
Erik Satri 1910-cu ildə İqor Stravinski ilə tanış olur və ona yaradıcı rəğbət bəsləyir. Yeri gəlmişkən onların yaxın münasibəti də baletin primyerasından və birinci dünya müharibəsindən sonrakı illərə təsadüf edir. Peruda Erikin Stravinski haqqındakı 2 böyük məqaləsi var ki, onlar da həmin illərdə Fransa və ABŞ-da nəşr olunub.
"Parad"-dan başqa Sati daha 4 baletin müəllifidir - "Uspud"(1892),"Əsəbi gözəlçə"(1920), "Təqdimat ləğv olundu". Həmçinin fortepiano və orkestr üçün yazdığı əsərlərdir ki, burada da baletlərindən parçalardan istifadə olunub.
Erik Sati həddən artıq spirtli içki qəbul etdiyindən 1925-ci ildə qaraciyər serritozundan vəfat etdi və Paris yaxınlığındakı Arkay fəhlə şəhərciyində basdırıldı. Onun ölümü ölkəsində heç hiss də olunmadı ta ki, XX əsrin 50-ci illərində yaradıcıllığı yenidən aktiv vüsət almağa başlandı. İndi Sati Erik XX əsrin dünya şöhrətli fortepiano əsərlərinin müəllifi kimi tanınır.
Sati yaradıcıllığı ilk olaraq gənc Ravele təsir etdi. O, elmi işçi idi və "Altılıq" adlanan bəstəkarlar qurupu ilə dostluq edirdi. Onların ideyaları fərqli olsa da, maraqları eyni idi. Bütün çirkablara rəğmən sadəlik və dəqiqliklik axtarışında idilər ki, bütün bunlar Satinin əsərlərində var idi. O, ilk dəfə olaraq fortepiano hazırlanma ideyasını irəli sürmüş və Con Kedj yaradıcılığına son dərəcə böyük təsir göstərmişdir. Məhz onun əsərlərini bilavasitə təsiri nəticəsində Moris Ravel məşhur fransız qrupu "Altılıq" hansı ki, Pulenk, Darius Miyo, Jorc Orik və Aryur Oneqqer kimi bəstəkarlar yetişdi. Bu qurupun fəaliyyəti və Sati özü Dimitri Şestakoviç yaradıcılığına böyük təsir göstərdi. Şestakoviç Satinin əsərlərini onun ölümündən sonra 1925-ci ildə Fransaya səfəri zamanı eşitmişdi. Onun "Bolt" baletində Satenin üslubu nəzərə çarpır.
Satenin bir neçə əsəri İqor Stravinskiyə də öz təsirini etmişdir. Sati yaradıcılığı ona o qədər təsir etmişdir ki, o, musiqidə improseanizm üslubuna üstünlük verərək rus klassik musiqi tərzini kökündən dəyişdi. Bu onun "Əsgərlərin xatirələri" və "Mavri" operasında aydın hiss olunur. Bu hadisədən illər keçsə də, fransız musiqi tarixində fəxrlə xatırlanır.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Təbii yağlar
Ağacı yanlış budayırlar, sonra da deyirlər ki, ağac ağlayır...
Yupiterdən üç dəfə böyük planet aşkar edilib
Keçmiş TQDK sədrinə yeni vəzifə verildi.
ANS efirə qayıtmadı
Paris qan içində: 7 terror aktı, 153 ölü
Bədən formasına görə ətək növləri
Dünyanın ən bahalı şokoladı
Bir-birindən maraqlı 8 fakt
Bizim gözəl dünyamız
Bədən quruluşuna görə palto seçimi
Bu günün hava proqnozu - 07.11.2013
Bakıda daha bir yol bağlanır
Evinə çıxarış almaq istəyənlər üçün mühüm xəbər
Qadının hədiyyəsi ərinin ölümünə səbəb oldu-FOTO
"Rusiyadan silah almağımız onunla izah edilir ki..." - Elmar Məmmədyarov
Kseniya Sobçak boşandı-SƏBƏB
“WhatsApp” istifadəçilərinə fırıldaqçılardan qorunmağın yolları izah edilib
Qadınların münasibətlərdəki 5 problemi
Əkiz hamiləliyində həyat tərzi
Hamilələrə təhlükəsizlik qapılarından keçmək olar?
Türkiyədə spirtli içki və silah gəzdirmək qadağandır
8 nüvəli prosessorlu ağıllı telefonlar hazırlanır
Rusiya müdafiə naziri Ermənistana daşınan silahlardan danışdı
Azərbaycanda ən çox yayılan xəstəliklər hansılardır?
Xalq Qəhrəmanı Abbasqulu Bəy Şadlinski
Azərbaycan coğrafiyasının inkişaf tarixi-2
Yerin yeni əkizi tapıldı - FOTO
Qadınlar həyatda ən çox nə istəyir
Bakıda iki yeni metrostansiyanın tikintisi yekunlaşır
Daha bir düşmən dronu zərərsizləşdirildi - RƏSMİ+FOTO
O şəkildəki cüt bacı 24 il sonra tapıldı - FOTO
Bütün xəstəliklər stresdəndir
Ağdamı tərk etmək istəməyən erməni əsgərlərinə xəbərdarlıq: “Sizin ölümünüz heç nəyi dəyişməyəcək” - VİDEO
Koronavirusa yoluxmaqdan qorxan qadın infarktdan öldü
Ən qorxulu, sarsaq selfi çəkildi
Nil Karaibrahimgil dənizə corabla girdi-FOTO
Müəllimlərin dəyişməyən statusu
Xarici görünüşə təsir edən vərdişlər
2011-in geyimləri
Apple-in rəhbəri nə qədər qazanıb?
Günün qoroskopu:Uğurlu gündür!
Çində 600 milyon nəfər internetdədir
Qat-qat salat (foto resept)
Ermənilər daha bir məscidimizi tövləyə çevirdi - VİDEO
100 il əvvəl dünyasını dəyişmiş insanın kimi qalır ki, bu dünyada ona baş çəksin
COVID-19 peyvəndi 2021-ci ilin ilk yarısında yoxsul ölkələrə çatacaq - ÜST
İlham Əliyev Azərbaycan qadınlarını təbrik etdi
BBC ailəsini itirmiş üç yaşlı Xədicə ilə bağlı reportaj hazırladı: “Deyir, baba, anamı gətir” - VİDEO
Böyrəklərin funksiyalarını yaxşılaşdırmaq üçün təbii yollar
- ŞƏRHLƏR