Uşağınız söylədiklərinizi əhəmiyyətsiz hesab edir?
Məktəb əvvəli dövrdə uşaqlar valideynlərinin bəzi sözlərinə qulaq asmamağa başlaya bilərlər.
Körpəlik dövrünün sona çatmasıyla birlikdə uşaqların özlərinə olan etibarı artar, daha azad və müstəqil bir fərdə çevrildiklərinin fərqinə vararlar.
Ona söylədiklərinizi eşitdirə bilmək üçün fərqli üsullar təcrübə edə bilərsiniz. Bunlar;
- Söylədiklərinizdə açıq və həqiqi olun. Uşağınıza etməsini söylədiyiniz şeyin açıq və dəqiq olmasına diqqət yetirməlisiniz.
- Uşağınızın sizin əhəmiyyət verdiyiniz mövzulara hörmət göstərməsi, sizin də onun əhəmiyyət verdiyi mövzulara, bəzən sizə uşaqca gəlsə belə, onun seçdiyi mövzulara əhəmiyyət vermənizlə mümkündür.
Məsələn: uşağın sevdiyi qırıq bir oyuncağı zibil olaraq görüb uşağa heç bir şərh etmədən atan bir ana, uşağın duyğularına əhəmiyyət vermədiyi üçün eyni qarşılığı uşaqdan da görə bilər.
- Məktəb əvvəli dövrdə uşaqların 2 ya da 3 addımdan uzun təlimatlarınızı başa düşməkdə çətinlik çəkə biləcəyini unutmayın. Uşağınıza istədiklərinizin etməsi üçün zaman verin. Parka gedib oyun oynayarkən bir anda "artıq gedirik" demək yerinə ona vaxtı göstərərək "bir neçə dəqiqə sonra gedəcəyik" deyərək xəbərdarlıq etmənizdə fayda vardır.
- Uşaqlara davamlı olaraq sözə qulaq asdırma məqsədi daşıyan böyüklər uşaqlar tərəfindən xoş qarşılanmazlar. Çünki sözə qulaq asdırma məqsədiylə davamlı ya nəsihət ya əmr edirlər və səs tonlarında daim hakim olma istəyi mövcud olur. Uşaqlar özünə hakim olmağa çalışan və davamlı əmr verməyə çalışan bir anadan soyuya bilər. Uşağın özündən böyüyüə qulaq asması üçün hər şeydən əvvəl onu sevməyi və saymağı lazımdır. Uşaqlara hakim olmağa çalışan böyüklər isə təəssüf ki, uşaqları tərəfindən ciddi qəbul edilmirlər və hörmət görməzlər.
- Etməyini istədiyiniz mövzuları pillələrə bölərək ondan istəmənizdə fayda var. "Xahiş edirəm otağına gedib çirkli corablarını mənə gətirə bilərsənmi" dediyinizdə onun üçün əla bir istiqamətləndirmə etmiş olarsınız.
- İstədiklərinizi etməsi üçün uşağınızı davamlı motivasiya etməyi təcrübə edə bilərsiniz. Yalnız siz istədiyiniz üçün etmək məcburiyyətində olması onu istəksiz edə bilər. Uşaqlar tərif eşitməyi, sizin tərəfinizdən təqdir görməyi çox istəyir. Ayaqqabılarını özü geydiyi zaman onunla qürur duyduğunu söyləməyiniz xoşuna gələr, ya da söylədiklərinizi etdiyində nə qədər yaxşı bir dinləyici olduğunu vurğulamanız və onu təqdir etmənizdən çox xoşbəxt olacaq.
- Uşağınıza etməsini istədiyiniz şeyləri etdirə bilmək üçün "xeyr" sözü yerinə alternativlər axtarın. Avtomobildə kreslosunda getmək, yeməyini masada yemək kimi mütləq uyğun gəlilməsi lazım olan qaydalar xaricində daha elastik olmağı təcrübəyə bilərsiniz. Məsələn konki sürüşməyi sınamaq istəsə, təcrübəyə biləcəyini söyləyə bilər ya da “atan sənə kömək edər”- deyərək onu cəsarətləndirə bilərsiniz.
- Əslində ana ataların uşaqlarıyla əlaqədar soruşduqları hər probleminin həlli uşaqla ünsiyyəti qüvvətləndirməklədir. Suallar başqa-başqa kimi görünər amma təməlində ananın uşağa özünü izah edə bilməməsi və uşağı anlaya bilməməsi durar. Uşaqlarımızın dünyasına girib onları başa düşməyə çalışmaq, və onların səviyyəsinə uyğun bir şəkildə öz istəklərimizi və səbəblərini onlara izah etmək lazımdır.
- Əksər valideynlər də "mən yaxşılıqla yaxınlaşdım yenə olmadı" deyə şikayətlənər.Uşaq söz dinləsin deyə verəcəyiniz əmri bir az daha yumşaq səs tonuyla vermək də deyil. Yaxşılıqla yaxınlaşmaq, uşaq və sizin üçün yaxşı davranış, uşağa şəfqətinizi və anlayışınızı göstərəcəyiniz davranışdır. Və onu düşündüyünüz üçün ona zərər gəlməsin deyə bəzi şeylərə icazə vermədiyinizi uşağınıza izah edə bilməlisiz.