"The Telegraph" yazır ki, insan beyinləri də bir-birilə bir növ wi-fi-ya bənzər prinsiplə bağlanırmış. Bir tanınmış professorun dediyinə görə, bu, bəzən insanların özlərinin belə hiss edib başa düşmədiyi şəkildə baş verir.
Sheffield Universitetinin Psixoterapiya Klinikasının professoru Digby Tantum-un gəldiyi qənaətə görə, dil insanlar arasında ünsiyyətin yalnız bir hissəsidir və düşünən insanların beyinləri arasında ünsiyyət mikrosiqnalları hərəkət edir.
Bu həm də bəzən "ürəyimə damıb" və ya intuisiya kimi anlayışların mövcud olmasının səbəbidir. Bu o vaxt baş verir ki, insan hiss etdiyini məntiqlə analiz edə bilmir.
Bu həm də ona səbəb olur ki, qatar və ya avtobusda gedən sərnişinlər bir-birlərinin gözlərinə uzun müddətdə baxa bilmirlər. Çox sayda insanlar beyinlərini böyük həcmdə şüuraltı informasiya ilə yükləyir. Qəhqəhə və gülüşün niyə yoluxucu olmasını da bu izah edə bilər.
Professor Tantum bu fenomeni "beyinarası" termini ilə - 'The Interbrain' adlandırır və özünün yeni eyniadlı kitabında açımını verməyə çalışır.
"Biz başqa insanların emosiyalarına, onların nəyə fikir verdiklərinə birbaşa bağlana bilirik, - deyir alim, - Bu, bizim beyinlərimiz arasında birbaşa əlaqənin göstəricisidir. Mən buna Interbrain deyirəm".
Alimin dediyinə görə, bu fenomenin bir üstünlüyü də ondadır ki, o bir növ arxa planda baş verir. Biz bu fenomenə o ortalığa qabarlıq şəkildə çıxmayınca heç fikir də vermirik.
"Autizmi olan insanlar arasında beyinarası əlaqə çox azdır və ya yerli-dibli yoxdur. Onlar bəzən emosiyaların nə demək olduğunu öyrənirlər. Buna baxmayaraq bu onların mövcud olmayan insani bağlantısına kömək etmir" - deyir professor.
Professor Tantum inanır ki, beyinlər arasında kommunikasiya "qeyri-ixtiyari sızma" şəklində baş verir və bir növ "qoxubilmə" hissinə bənzəyir. Beyindəki neyronların ən intensiv fəaliyyəti beynin ön qabığında baş verir və bunlar iybilmə hissinə bağlıdır. Diqqətli nəzəryetirmə ilə də beynin bu hissəsi məsğuldur.
İnsanın daxili kimyasındakı dəyişiklik - məsələn qorxu, xəstəlik və seksual coşqunluq hissi ilə bağlı siqnallar verir. Bu zaman mühüm deyildir ki, insan bu siqnallara uyğun bir vəziyyətdə olsun. Başqa sözlərlə məsələn seksual coşqunluq hissi tamamilə əlaqəsiz şəraitdə yarana bilir.
"Gözün aldığı informasiya proses olunmaq üçün beynin arxa hissəsinə göndərilir, lakin burnun kiçicik qoxu ilə kontaktı birbaşa beyinə bağlanır. Beynin buruna yaxın hissəsi orbifrontal qabıq adlanır. Bu, insanlar arasındakı iy bağlantısını izah edə bilər" - deyir professor.
Professor Tantum belə bir mülahizə yürüdür ki, "beyinarası" həm də insanların dinlərə bağlanmasını, habelə futbol matçları və konsertlərdə böyük izdihamlarla bir araya gəlmək ehtiyacını yaradır.
"Sərhəddən aşma hissi insanın dindarlığını və həyatın məna axtarışını izah edə bilər. Bir kütlə və ya izdiham və qələbəlik kimi bir araya gəlmə ehtiyacı sankı bizim zaman, perspektiv, məkan və tutum kimi sərhədlərimizi aşmaq arzumuzdan irəli gəlir" - deyir alim.
Onun fikrincə, bu həm də bəzi insanların qətl və terror törətməsinin səbəblərini də izah edir. Kitabda deyilir ki, nifrət, qəzəb, ikrah kimi hisslər "beyinarası" funksiya "söndükdə" baş verir. Bu ona gətirib çıxarır ki, biz etdiyimizi başqa insanın perspektivindən görmək qabiliyyətimizi itiririk.
Lakin professor Tantum inanır ki, internet bu mənada insanları milyon illərlə formalaşmış ünsiyyətinə ziyan vura bilər. Bu insanları heyvanlardan ayıran əsas xüsusiyyətdir.
"Sizə videodan baxan üz bir neçə saniyə bundan əvvəlki üzdür, - deyir alim, - Əgər bu zaman ünsiyyətdə olan insanların yaxşı beyin bağantısı varsa da, bu, artıq bir neçə saniyə geri qalan bağlantıdır".
"Emosional ötürmə elektron transmissiyanın sürəti ilə deyil, işıq sürəti ilə baş verir. Üzbəüz ünsiyyət zamanı səs, jest, qoxu və tər, toxunuş imkanı bağlantını təmin edir. Lakin internet ünsiyyəti zamanı çatışmayan yeganə element həmin bu beyinarası bağlantıdır".
Milli.Az
XƏBƏR LENTİ
