"Borderline" şəxsiyyət dünyada çox geniş görülən bir şəxsiyyət təşkilatı olduğu halda, yaxın zamana qədər elmi ədəbiyyatda çox az yer alan və yenə ruh sağlamlığı işçiləri tərəfindən çox bilinmədiyi üçün də, elə də çox diaqnoz qoyulmayan bir şəxsiyət pozuqluğu növüdür. Ancaq son illərdə "Borderline" şəxsiyyət pozuqluğu və müalicəsi mövzusunda vacib təcrübələr aparılmış və sadəcə bu sahədə mütəxəssisləşən terapevtlər belə inkişaf etməyə başlamışdır.
Bəs bu "Borderline" şəxsiyyət pozuqluğu nədir? Ədəbiyyatda adı keçən əlamətlərini saymadan əvvəl dərk edilməsi asan olsun deyə, bir nümunə ilə mövzunu izah etməyə çalışaq. Borderline şəxsiyyət pozuqluğu olan fərdin ruh dünyasının ortadan ikiyə bölünmüş olduğunu fərz edək. Bu ruh dünyasının bir tərəfində Cənnət, bir tərəfində Cəhənnəm olsun. Fərdin mütəmadi olaraq bu Cənnət və Cəhənnəm arasında gedib-gəlməsi borderline şəxsiyyət pozuqluğunun təməl xususiyətidir. Bir gün görərsiniz dünyanın ən xoşbəxt insanıdır. Şeirlər yazan, təriflər söyləyən, ətrafa gülüş səpələyən, sevgi kəpənəyidir... Yəni Cənnətdir.
Ertəsi gün dünyanın ən bədbəxt insanıdır, tərk edilmişdir, intiharın eşiyinə gəlmişdir, inanılmaz dərəcədə nifrət və əsəblə doludur və bunu qarşısındakı birindən çıxar ... Yəni Cəhənnəmdir. Mütəmadi Cənnət və Cəhənnəm arasında gedib-gələrkən Cəhənnəmdə qalma müddətinin Cənnətdə qalma müddətindən daha çox olması vacib bir detaldır. "Borderline" şəxsiyyətin psixi quruluşu analiz edildiyində burada diqqət çəkən ən vacib xüsus “bölmə” adlı ən primitiv müdafiə mexanizmasının aktiv olmasıdır. Bölmə (Splitting): Bölmə primitiv müdafiə mexanizmalarının ən vacibidir. Fərdin şəxslik inkişafı və mənlik anlayışı (ruhi və fiziki baxımdan özünü necə idrak etdiyi) 0-6 yaş arasında yaranır. Xüsusilə ilk 3 yaşda ananın körpəyə qarşı olan davranışları mənlik anlayışının yaranmasında çox vacib amildir. Bu dövrdə ananın uşağa qarşı münasibəti, şəfqəti, rəftarı uşaqda məmnunluq duyğusunu yaradır. Bu mərhələdə uşaqda yaxşı mənlik yaranır. Fəqət bəzən olur ki, ananın kefi pozulub və ya uşağın ayaq yoluna getmək istərkən ağlaması onu əsəbləşdirir, hirslənər və sanki bir düşməninə baxar kimi uşağına baxar. Uşaq buna məna verə bilməz. Bir gün əvvəl ona gülümsəyən ana bir gün sonra ona iyrənərək baxır. Bu nöqtədə bölmə dediyimiz müdafiə mexanizmi yaranmağa başlayar. Bölmə mexanizmi eyni obyekt tərəfindən fərdə ötrülən neqativ və pozitiv duyğu yükünün uşaq tərəfindən ayrı tutularaq bunun tək bir fərd deyil, iki ayrı fərd tərəfindən edildiyi qənaətinin yaranmasıdır. Artıq körpə üçün iki ana vardır. Yaxşı və pis ana.
Yaxşı ana gəldiyində uşaqdakı yaxşı xüsusiyyət aktiv olub, özünü yaxşı xoşbəxt və dəyərli hiss edərkən, pis ana gəldiyində özünü dəyərsiz, pis biri kimi hiss edər. Körpənin zehni potensialı yaxşı və pis zatı bir yerdə tuta biləcək gücə sahib deyildir. Bu səbəblə yaxşı və pis zatı bir-birindən ayrı tutar və arada bir sərhəd (borderline) yaradır. Bu sistemə bölmə mexanizması deyilir. Yəni körpə bəzi zamanlar yaxşı xüsusiyyətdə, bəzi zaman pis xüsusiyyətdədir. 5 yaşına doğru bölmə mexanizması yavaş-yavaş birləşməyə, sərhəd itməyə başlayar. Ananın şəxsində yaxşı və pis birləşir, inteqrasiya olur. Uşaq ananın davranışlarının səbəblərini anlaya biləcək, izah edə biləcək həddə çatır. Ancaq bu hər fərd üçün hər səviyyədə gerçəkləşmir. Bəzi fərdlərdə bu mexanizmanın bağlanması (bölmənin birləşməsi) sonrakı yaşlara keçmir və bu fərdlər borderline şəxsiyyət quruluşu içərisində həyatlarını davam etdirmək məcburiyyətindədirlər. Bu mexanizmanın bağlanmamasının bir çox səbəbləri olmaqla birlikdə, yenə ananın nizamsız, əsassız davranışları, ana və atanın ruhi xəstəliklərini uşağına əks etdirmələri öndə gələn səbəblər arasındadır.
XƏBƏR LENTİ
Köhnəlmiş ayaqqabıları yeniləyək
Hollivudun məşhur siması vəfat etdi
Yataq örtükləri
Maraq zəkası - yaradıcı zəkanız
Bakıda avtobuslar yenilənir
Alcaqdabanlı rahat ayaqqabılar
Azərbaycanda torpaq sahəsinin özəlləşdirilməsi ilə bağlı yenilik
Avtomobillərə dövlət qeydiyyat nişanlarının verilmə qaydası müəyyənləşib
Qurama (Dərs-5)
Günün ulduz falı - 26.08.2013
Uşaqlarda məktəb fobiyası
ABŞ konqresmenləri: Azərbaycan siyasi cəhətdən sabit və iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edən ölkədir
Qara nöqətələrə qarşı ən effektli maska
Bakıda daha bir möhtəşəm tikili-FOTO
Qısa dırnaqlar üçün ideyalar
Smartfondan kiçik kondisioner hazırlandı
Fahriye hələ də xəstəxanadadır-FOTO
Vilayət Eyvazovdan yeni TƏYİNAT
Yaz saç düzümü üçün 15 ideya
Yerə asteroid yaxınlaşır
Cennifer Lopez Toy Vaxtını Açıqladı-FOTO
Azərbaycanda təhsil sisteminin vahid məlumat bazası yaradılacaq
Zeytun yağlı badımcan (foto-resept)
Möcüzə içki, ağ çay
Qeyri-adi üzüklər
İrina və Bredli AYRILIR-FOTO
Ancelina Coli xəstəxanadan çıxdı - FOTO
Peşə təhsili üzrə teledərslərin çəkilişi davam edir
Dünyanın ən cazibədar nənəsi sirrini açdı - FOTO
Fuad Poladov vəfat etdi
Bəstəboy kişilər daha yaxşıdır?
Kişi gözünə sürmə çəkə bilərmi?
Məktəbli forması alarkən diqqətli olun: "Pis qoxu, rəngi çıxır"
Maradonanın vəsiyyəti açıqlandı: Bədəninin balzamlaşdırılmasını istəyib
Microsoft şirkəti Surface planşetlərinin ikinci nəslini təqdim etdi
Sevgiliniz sizi aldadır? Onda oxuyun
Hava necə olacaq?
HAVA necə olacaq? 30 İyun
Bakıda satış yarmarkaları təşkil ediləcək
Karantində olanların sayı açıqlandı
Çində yaşayan türk müğənnisi Virus haqqında danışdı
Filippində güclü zəlzələ olub
Stresin sonsuzluq müalicəsinə təsiri
Səfirlik: "Macarıstana səfər etmək istəyən azərbaycanlı turistlərin sayı dəfələrlə artıb
Müasir internet qorxusu
Azərbaycanda çaylar kükrəyir - SEL TƏHLÜKƏSİ
Sonuncu dəfə nə vaxt yaşlı insanın, xəstənin ziyarətinə getmisiniz?
Ətli pirojnalar və suxarili pendir çubuqları
Bakıda Zəfər atəşfəşanlığı - VİDEO
İlham Əliyev dünya azərbaycanlılarını təbrik etdi
- ŞƏRHLƏR