Hazırda gəncləri maraqlandıran məsələlərdən biri də oğlanlarla qızlar, kişilərlə qadınlar arasında dostluğun mümkün olub-olmamasıdır. Bu mümkündür və zəruridir. Belə dostluq oğlan və qızların tərbiyəsinə də müsbət təsir göstərir, onlarda nəcib əxlaqi keyfiyyətləri inkişaf etdirir.Oğlanlarla qızlar arasında dostluq qarşılıqlı hörmətə, səmimiyyətə, qarşılıqlı anlaşmaya əsaslanmalıdır. Sınaqdan keçən belə dostluq məhəbbətə, uğurlu nikaha və xoşbəxt ailənin yaranmasına da gətirib çıxarır.
Lakin oğlanlara qızların dostluğuna bəzən böyüklər – valideynlər, müəllimlər şübhə ilə yanaşır, nəsə pis cəhət axtarırlar. Bu isə gəncləri birlikdə dərs hazırlamaqdan, küçədə getməkdən, hətta sinifdə bir partada oturmaqdan çəkindirir.
Qızla oğlanın dostluğu məzmunu və forması etibarilə oğlanla oğlanın, yaxud qızla qızın dostluğundan müəyyən dərəcədə fərqlənir. Qızla oğlan arasındakı münasibətin formalaşmasında cinsi amillərin müəyyən rol oynaması ilə əlaqədar o, adi dostluğa nisbətən daha mürəkkəb səciyyəyə malikdir.Ailə şəraitində qızla oğlan arasındakı yoldaşlıq və dostluq münasibətlərinin tərbiyəsi sahəsində qarşıya çıxan çətinliklər də məhz buradan irəli gəlir.
Lakin bəzi ata-analar öz qızlarının oğlanlarla dostluğundan təşvişə düşür, belə dostluğu qızlarına qadağan edirlər. Çünki namus və qadın ləyaqəti haqqında köhnə əxlaqi anlayışlara malik valideynlər oğlanlarla qizların dostluğunda qeyri-sağlam, təmiz olmayan cəhətlər axtarır, hətta bəzən onu əxlaqsız sanırlar.
Valideynlər qızlarla oğlanların dostluğunun qarşısını almaq üçün qadağan, güdmə, ələ salma və s. kimi yollardan istifadə etməklə uşaqların bir-birinə olan təmiz və pak dostluq münasibətlərini eybəcər hala salırlar. Belə hallarda oğlan və qız adi yoldaşlıqdan, bir-birlərinə hörmət və köməkdən çəkinir, məcburiyyət qarşısında qalıb gizlində dostluq etməyə başlayırlar. Bu isə təhlükəli haldır.
Oğlanla qızın gizli yerlərdə görüşü qorxu içərisində keçir. Belə bir şəraitin təsiri ilə qızla oğlan arasındakı dostluğun məzmunu məhdudlaşır. Onda əqli amillərdən çox hissi amillər daha mühüm rol oynayır. Oğlan və qız nəinki qorxduqları, həm də gec-gec görüşdükləri üçün bir-birinə baxdıqda güclü hisslər keçirirlər.Beləliklə, oğlanla qız arasındakı münasibət sırf sentimental ovqata çevrilir.Ona görə də oğlanlarla qızların dostluğuna qayğı ilə yanaşılmalıdır. Lakin bu, heç də məsələyə laqeyd və etinasız yanaşmaq, onu nəzarətsiz buraxmaq demək deyildir.
Ailədə oğlanlarla qızlar arasında yoldaşlıq və dostluq tərbiyəsində təsadüf edilən əsas nöqsanlardan biri də onların sərbəst, başlı-başına buraxılmasıdır. Valideynin uşağına həddən ziyadə sərbəstlik verməsi zəruri hallarda belə hörmət pərdəsini aradan qaldırmamaq naminə özünü görməməzliyə vurması ciddi səhvdir.Uşaqların dostluğuna valideyin təsir etmədikdə, ona təsadüfi adamlar istiqamət verirlər.Bu isə pis nəticələnə bilər.Valideyn bilməlidir ki, oğlanla qız arasindakı dostluğu vaxtında düzgün istiqamətləndirmədikdə o, müvafiq şəraitdə asanlıqla qeyri-yoldaşlıq münasibətinə çevrilər.
