Elmi təcrübələr ölümün astanasından dönən bütün halların nevro-psixoloji ya da psixoloji əsaslarını ortaya qoyur.
Mütəxəssislərin fikrincə, insan ruhunun bədəndən çıxması, ölmüş yaxınlarla qarşılaşması kimi halların ölümdən sonrakı həyatın qapısının aralanması deyil, beyinin “şıltaqlığının” nəticəsidir.
İstanbulun bir qrup elm adamı insanların ölümün astanasından döndüyü anlarda yaşadıqlarının beyin fəaliyyətinin yoğunlaşmasından qaynaqlandığını bildirirlər. Edinburg Universiteti və Kembric Tibbi Tədqiqatlar Birliyinin mütəxəssisləri bu mövzuda indiyədək aparılan araşdırmaları bir daha nəzərdən keçirtdi.
BBC-nin Türkcə xəbərlərə görə tədqiqatçılardan olan Dr. Caroline Watt, “Beynimiz bizimlə oyunlar oynamaqda çox ustadır” deyir. Ölümün astanasında hiss edildiyini təsdiqləyən təcrübələr göstərir ki, travma anında olan beyin insan bədəninin məruz qaldığı tibbi vəziyyətdəki can yandırma kimidir.Edinburg Universitetinin işçisi olan Dr. Caroline Watt, “Ölümün astanasından döndüyünü deyən insanların sənədlərini incələdiyimiz zaman çoxunun əslində ölüm riski ilə qarşı-qarşıya gəlmədiyini gördük. Lakin öldüklərini fikirləşirdilər. ” deyir. Elmin sübut etdiyi ölümə yaxınlaşma hallarının bütün tərəflərinin bioloji bir təməl olduğu bildirilir. Ölümün astanasından qayıtdıqlarını deyənlərin tez-tez işlətdikləri ifadə “öldüklərini bilmələri”dir. Lakin bu hissin digər vəziyyətlərdə də özünü biruzə verməsi qeyd edilir.
Cotard sindromu və ya “Gəzən cəsəd sindromu” kimi tanınan xəstəlik insanların özlərinin öldüklərini fikirləşmələrinə yol açır. Bunun kimi hallar ağır zədə sonrası ya da tifo və multipl skleroz xəstəliklərinin sonrakı mərhələlərində də ortaya çıxa bilər.
Bir çox adam “o biri tərəfə gedib-gəldikdə”, özünü bədəni xaricində“havada süzülən” kimi hiss etdiklərini deyir.
“Eyni hisslər yarada bilir”.İsveçrəli mütəxəssislər isə belə təcrübələrin beynin məsuliyət daşıyan, qəbul və şüur hissəsinin xəbərdar edilməsi ilə yarana biləcəyini deyirlər.
Hələ, “ucunda işıq olan tunelin” də beynin məqsədli şəkildə xəbərdarlığı ilə yarana bilər. Yerin cazibə qüvvəsindən təsirlənən G-qüvvəsində uçan pilotların bəziləri qan təzyiqinin həddindən artıq qalxması ilə ürəkkeçmələr yaşamaqla, tuneldən keçmə hissinə dala bilirlər ya da gözün görmə qabiliyyəti bir neçə saniyə itə bilər.Hətta ABŞ-da aparılan bir araşdırmada tunelin ucundakı işığı gözə yetərli qədər qan və oksigen getməməsinin səbəbi kimi də açıqlayırlar.
Xoşbəxtlik, fərahlıq, coşqu kimi hisslər isə ketamin və amfetamin kimi dərmanların təsirindən yarana bilər.
Söz gəlişi tədqiqatlarda beynin ifraz etdiyi noradrenalin adlı hormonun da müsbət hisslər, qarabasmalar və o biri dünyaya gedib-gəlmə ilə əlaqəli duyğuları da yarada biləcəyi təsdiq olundu. Təfəkkür Elmləri Jurnalında (Trends in Cognitive Science) dərc olunan məqalədə mütəxəssislərin fikrincə, “Bütün bu elmi təcrübələr ölümün astanasından qayıtma hallarının Nevro-psixoloji və ya psixoloji təməllərinin olduğunu düşündürür”.Nyu-York əyalət Universitetindən Dr.Sam Parnia isə yalnız ölüb-dirilmə hissinin deyil, xoşbəxtlikdən depressiyaya qədər bütün duyğuların beyin süzgəcindən keçdiyini yazır.
“Beyində bunlardan məsul olan sahələri tapmaq, ya da eyni hissi yarada bilmək təcrübənin həqiqi olmadığı mənasını vermir. Əks halda eşq, xoşbəxtlik və depressiya da gerçək deyil, demək lazım idi” deyir. Parniyaya görə “bir çox adam da beynin işləmədiyi (ürək böhranı kimi) anlarda bir şey gördüyünü izah edir. Bunları sırf beyin ilə açıqlamaq mümkün deyil.” Parnia, “yaşayanlar baxımından gerçək görünən bu cür ölümün astanasından dönmə halları bizlər üçün də ölümün necə bir şey olduğuna dair ipucu verir ”deyir.
XƏBƏR LENTİ
Putinin qızı avtomobil qəzasında həlak oldu?
Balıq kotleti (foto-resept)
Çində zəlzələ: 367 ölü
Polis xəbərdarlıq etdi
Ayın 17-si “Bilik günü” qeyd edilməyəcək-SƏBƏB
2012-2013 payız-qış çanta modelləri
Ayaqqabı modelləri
Pekində yeddi aydan sonra ilk dəfə əhali küçəyə maskasız çıxacaq
“ASAN xidmət”də öncədən növbə tutmaq üçün qaydalar- VİDEOTƏLİMAT
BMT-dən Qarabağla bağlı razılaşmaya münasibət
Alişandan Mahsun Kırmızıgül AÇIQLAMASI
Azərbaycanın tanınmış professoru vəfat etdi
"Barselona"nın qəbirqazanı danışdı
Gənc atalara şad xəbər
Azərbaycan-Ermənistan - 8:0
Nurgül Yeşilçay ilə Oktay Kaynarca eyni layihədə
Leyla Əliyeva poeziya gecəsində - FOTO
Günəşdən asılanlar
Azərbaycan futbolda Braziliyanı arxada qoydu
Bu gün Nobel mükafatları təqdim olunacaq
Sinoptiklərdən müjdə
Kişilər niyə xəyanət edirlər?
Beren Saatdan qəribə AÇIQLAMA – FOTO
İrinanın incə belilin sirri məlum oldu-FOTO
Universitetlərdə tədris forması ilə bağlı nazirdən AÇIQLAMA
Facebook-a bağlılığınız uşaqlarınıza mənfi təsir edir
Rəsmi Bakıdan düşmənin Tərtəri atəşə tutması ilə bağlı AÇIQLAMA
Marallar yolu bağladı
Orqanizminiz hazırdırmı?
Lavrov və Kerri Qarabağı müzakirə etdilər
Sumqayıta "uçan" qatarlar
Praktik kağız gül
DÇ-2014: hansı oyuna hansı kanalda baxmalı?
“Əminəm ki, bu dəfəki yarışlarda boksçularımız ədaləti bərpa edəcəklər”
Ehtiyatlı olun: Həyatınızı itirə bilərsiniz
Yerin Qorunan Tavanı: Atmosfer
Yeni dərs ilində uşaqlarınızı onurğa əyriliklərindən necə qorumalı?
Labirint-3
iPhone ümidləri doğrultmadı
Sərinlədən soyuq şorba (foto-resept)
Azərbaycanda özəl pensiyalar ola bılər
Saata görə pəhriz
Bu qadın dünyanın ən ideal bədəninə sahibdir - FOTO
İş axtaranların nəzirənə
"Eurovision 2018"in açılışı oldu-FOTO/VİDEO
Tailandın sabiq baş nazirinə qətl ittihamı
Gilasın faydaları
Azərbaycanda süd vəzisi xərçəngi cavanlaşıb
Azərbaycanda İLK - Qan dövranı dayandırılmaqla əməliyyat keçirilib
Bu gün Azərbaycanda 9 May - faşizm üzərində Qələbə Günü qeyd olunur
- ŞƏRHLƏR