Ən böyük tərbiyəçimiz olan Allah tərbiyənin təməl bir qaydasını bele təyin etmişdir:"Biz insanlara onlardan nə istədiyimizi öyrədən bir Peygəmbər göndərmədikcə heç kimsəyə əzab vermərik, cəza vermərik" {isra 17/15}Bu ayət içində daşıdığı məna və işarələrlə bütün ana,ata,pedaqoq və idarəçilərə bunları öyrədir: Məsul olduğunuz və tərbiyəsini öhdələndiyiniz kimsələrə əvvəlcə yaxşını pisi öyrədin,nəticələrini söyləyin,sonra təqib edin.Dəlil olmadan ,işi görmədən hökm verməyin.Səhv düzəldərkən Allahın bizə davrandığı kimi davranmalıyıq.Yer üzündə həddindən çox qüsur işləyən biz qullarına Allah əgər haqq etdiyimiz cəzanı dərhal tam olaraq versəydi həyatda heçkim qalmazdı.Uşağın səhvləri dərhal üzünə vurulub üstünə düşülməməlidir.Davamlı təqib altında olduğu hiss etdirilməməlidir.Uşağa bunu elə bunu eləmə deyə davamli əmirlər verməməli,bunun yerinə ana,ata gözəl bir hərəkəti,danışmaği vəya davranışı əvvəlcə özlərində göstərməli,sonra yaşına uyğun onunda eləməsini istəməlidir.Bir alimə"Uşaqlarınıza bu gözəl ədəbi necə qazandırdınız?"deyə soruşulduğunda alimin cavabı bu olmuşdu: "Mən və anaları onların qarşısında heç pis örnək olmadıq.Onlar üçün gözəl gördüyümüz və etməklərini gözlədiyimiz şeyləri biz onsuzda eləyirdik.Onlarda bizə baxdılar özlərinə lazım olanı bizdən görərək almış oldular.Hamısı bu qədər".Uşaq bir işi bacardığı zaman onu ruhlandıracaq şekildə tərifləməli,zaman zaman hədiyyələr almaqla onu sevindirməlidir.Uşaq bəzən xoşa gəlməz hərəkətlər etdiyi zaman,onu görməzdən gəlməli,onu tez tez danlayıb utanma pərdəsini cirmamalıdır.Uşaq "necə olsa adım pisə çıxdı" deyərək arsız olur və pis iş eləməkdən çəkinməz hala gələr.Uşaq istənməyən bir işi təkrar eləyərsə,onu bir kənara çəkib xəbərdar etməli,yenə təkrar edəcəyi halda fərqli davranacağını,etdiyi pis işdə inad edərsə cəzalandırılacağını söyləməlidir.Uşaq tərbiyəsində şillə və cəza ən sonda gəlir.Onlar əks təsiri çox olan bir dərman kimidir.Zamanlama gözəl edilməzsə və nizamı tutdurulamazsa əks təsir göstərər,tarazlığı pozar,sevgini yaralayar,uşaqda kin və hirsi artırar.Cəza hər zaman günahdan yüngül olmalıdır.Cəza deyildiyində ağıla şillə gəlinməməlidir. Bəzən təbəssümü kəsmək,sifət göstərmək,qəzəblənmək,qaşları çatmaq yetərlidir. Uşağa,insanların yanında necə oturacaginı davranacağını oyrətməli,çox danışmaqdan,yalandan and içməkdən,başqasına lənət etməkdən,dil uzatmaqdan,belə edənlərlə bərabər olmaqdan onu qorumalıdır.
Uşaq məktəbdən gəldikdən sonra,dərs yorgunluğunu keçirəcək,onu dincəldəcək münasib və gözəl bir şəkildə əylənməsi lazımdır.
Əgər uşağa bu şəkildə oynamasına və əylənməsinə icazə verilməzsə və təkrar dərslə məşğul olmağa məcbur buraxılarsa bu vəziyyət uşağın zəkasını kor edər.
Uşaqlara böyüklərə hörmət etməsini,onlara qulluq etməsini,gözəl sözlərinə qulaq verməsi sevdirilməlidir.
Haram yemək uşağın pis əxlaqlı olmasında mühüm ünsürdür.Çünki ana,ata haram yeməkdən çəkinmədikləri üçün,onlardan dünyaya gələn uşaq,təbiəti və mayası zərurətilə hər cür pisliyə meyl edər.