Aparılan araşdırmalara görə qadınların 33%-i hamiləliyinin hər hansı bir dövründə hamiləliklə bağlı klinik depressiya pozuqluğu yaşayırlar. Hamiləlikdə psixoloji problemlər yaşayan qadınların 20%-indən az bir hissəsinin müalicəyə müraciət etdiyini və ümumiyyətlə müalicənin qeyri-kafi olduğunu söylənilir.
Hamiləlikdə depressiya əlamətləri
Hamiləlik əsnasında duyğu pozuqluqlarının diaqnozu çətin və yanıldıcı ola bilir. İştah dəyişmələri, yuxu pozuqluqları, diqqət və enerji səviyyəsindəki dəyişikliklər kimi duyğu vəziyyət pozuqluğu simptomları hamiləlik əlamətləri ilə qarışdırıla bilinir. Hamiləlikdə ana namizədinin özüylə və körpəsinin sağlamlığıyla əlaqədar müəyyən bir dərəcəyə qədər narahatlıq duyması normal və təbiidir. Ancaq depressiya və narahatlıq yaşayırsınızsa və bu vəziyyət həyat tərzinizə təsir edirsə, mütləq bir həkimlə məsləhətləşmənizdə fayda vardır.
Bu vəziyyətlərdən hər hansı birini yaşayırsınızsa, həkiminizə məlumat verin:
• İki həftədən uzun sürən pis ruh halı
• Köhnədən kef aldığınız şeylərdən artıq kef ala bilmirsinizsə
• Ətrafınızda olanlara maraq azaldısa
• Günahkarlıq hiss edirsinizsə
• Dəyərsiz olduğunuzu hiss edirsinizsə
• Yorğunluq halınız varsa
• Diqqət əskikliyiniz varsa
• İştah dəyişikliyi yaşayırsınızsa
• İntiharı düşünürsünüzsə
• Davamlı yatmaq və ya heç yata bilməmək halındasınızsa.
Kimlər risk altında?
Hər qadın hamiləlik dövründə narahatçılıq pozuqluğu ilə qarşılaşa bilər və ya özünü məzlum hiss edə bilər, ancaq bu risk faktorlarına sahib qadınlar hamiləlik depressiyasına daha meyillidır.
• Keçmişdə depressiya və ya narahatlıq kimi bir duyğu pozuqluğu keçirmiş olanlar və ya ailəsində bu əhvalatlar olanlar
• Gənc yaşda ana olanlar (20 yaşından əvvəl)
• Sosial dəstək ala bilməyənlər
• Yalnız yaşayanlar
• Ailə içi dolanışıqsızlıq yaşayanlar
• Boşanmış və ya yoldaşıyla ayrı yaşayanlar
• Hamiləlikdən əvvəlki il psixoloji zədəli və ya stressli hadisələr yaşamış olanlar
• Hamiləliklə əlaqədar qərarsızlıq yaşayanlar
• Hamiləlik ağırlaşmaları olanlar
• Gəlir səviyyəsi aşağı olanlar
• Üçdən çox uşaq sahibi olanlar.
Dərmansız müalicə üsulları nələrdir?
Yüngül və orta dərəcəli hamiləlik depressiyası yaşayan ana namizədləri üçün dərmansız müalicə yolu seçilməlidir. Bu üsulları həkiminizə məsləhətləşə bilərsiniz.
Psixoterapiya: Mütəxəssis bir psixoloq tərəfəindən psixoterapiya ala bilərsiniz.
Omega 3 möhkəmləndirilməsi: Omega 3 yağ turşuları serotonin istehsalını artıran təbii antidepresan qaynağıdır. Balıq, qoz kimi omeqa 3 qaynağı qidaları daha tez istehlak ruh sağlamlığınızı almaqda kömək ola bilər.
İşıq müalicəsi: İşığın depressiya simptomları azaltdığı son illərdə müşahidə edilir. Süni bir günəş işığıyla günün bir neçə saatı tətbiq oluna müalicə üsulunu edə bilərsiniz.
Akupunktur: Çinlilərə xas bir müalicə üsulu olan akupunktur, bədənin müəyyən nöqtələrinə minik iynələr batırılaraq edilən bir müalicə şəkli və risksiz bir müalicə üsulu olması səbəbiylə ana namizədləri üçün bir variantdır.
Antidepresan dərmanlarla müalicə
Ruh halının pozuqluğu və ya depressiya müalicəsi üçün istifadə etdiyiniz dərmanlar varsa, buraxmadan əvvəl şübhəsiz həkiminizə məsləhətləşməlisiniz. Antidepresan müalicəsini yarıda kəsmək, həkimə məsləhətləşmədən dərman istifadəsini buraxmaq riskli nəticələr doğura bilər. 2006-ci ildə Amerikada antidepresan istifadə edən qadınların26%-da edilən bir araşdırmada; antidepresan dərman müalicəsini yarıda kəsən qadınlarda hamiləlik depressiyanın təkrar etmə ehtimalının 68% olduğu ortaya çıxmışdır. Bu araşdırmanın ardından hamiləlikdə depressiyaları təkrarlanan qadınların hamiləlik müddətində təkrar dərmana davam etmələrinə qərar verilmişdir.