Körpənin inkişafı
122 054
71
Xanımlar bu xəbərin bir bənzəri saytımızda əvvəl dərc olunub.Lakin YusifGunel həmin mövzunun geniş formasını bizə təqdim etdiyi üçün dərc edirik.Əvvəlki xəbərə Buradan baxa bilərsiniz.
4. HƏFTƏ: Boy: 4-6 mm.
1. ayın sonunda embrionun ürəyi (ilk atışlar özünü göstərər), qaraciyəri, böyrəkləri, beyni, gözləri meydana gəlməyə başlar. Embrion içə doğru əyrilmiş mövqedədir; rəhm içindəki bütün həyatı boyunca bu şəkildə dayanar. Primitiv gözlənil çıxıntı şəklində meydana çıxmışdır. Baş bölgəsi quyruq bölgəsindən daha inkişaf etmişdir. Ən başdan bəri inkişaf başdan quyruğa doğru davam edər, əvvəlcə orqanizmin üst tərəfi tamamlanar. Kürək bölgəsində ilk onurğalar seçilə bilər.
1. ayın sonunda embrionun ürəyi (ilk atışlar özünü göstərər), qaraciyəri, böyrəkləri, beyni, gözləri meydana gəlməyə başlar. Embrion içə doğru əyrilmiş mövqedədir; rəhm içindəki bütün həyatı boyunca bu şəkildə dayanar. Primitiv gözlənil çıxıntı şəklində meydana çıxmışdır. Baş bölgəsi quyruq bölgəsindən daha inkişaf etmişdir. Ən başdan bəri inkişaf başdan quyruğa doğru davam edər, əvvəlcə orqanizmin üst tərəfi tamamlanar. Kürək bölgəsində ilk onurğalar seçilə bilər.
5. HƏFTƏ: Boy: 8-12 mm.
Boy iki qatma çıxar. Qollar qaralama halında meydana çıxmışdır; ilk olaraq qollar fərqliləşər. Üz xəttləri müəyyən olmaz, lakin başın qarışıq doğru əyildiyi görülə bilər. Ensefalon (beyin, beyincik vs) üç qabarcıqdan meydana gəlmişdir. Gözlərin qaralması və . gələn həftə doğru itəcək olan bir quyruq ortaya çıxar. Embrionun boyu gündə 1 mm.lıq bir sürətlə artar. Göbək kordonu tamamilə meydana gəlmişdir.
6. HƏFTƏ: Boy: 15-20 mm., ağırlıq: 1 qr.
Ürək çox sürətli çarpar. Ensefalon indi beş qabarcıqdan meydana gəlməkdədir. Xarici və iç qulaq inkişafa başlamışdır. Burun şəkillənər. Əllərdə barmaqların ilk qaralaması görülər. Ürəyin içində qan kanal arası bölmənin meydana gəlməsi başlar. Bu meydana gəlmə daha sonra dörd odacığm (2 kulakçık, 2 qan kanalı meydana gəlməsini təmin edəcək. Şəffaf olan qarında qaraciyər tünd bir qabarcıq kimi görünər. Hemopoetik funksiyası (qan etmə) istehsalı indidən başlamışdır.
7. HƏFTƏ: 3 sm., ağırlıq: 2.5-3 qr.
Üzdə gözləri, burnu, dodaqları və dili fərq etmək mümkündür. Qollar və qıçlar olduqca diqqətə çarpandır. Əl və ayaq barmaqları qaralamalarının arasındakı yarıqları görmək mümkündür. Beyin yarım kürələri quruluşlanmaqdadır. İlk əzələlər və sümüklərin qığırdaqdan modelləri ortaya çıxar.
8. HƏFTƏ: Boy: 4 sm., ağırlıq: 4-5 qr.
Müxtəlif orqanların və sistemlərin meydana gəlməsi tamamlanmaqdadır. Əzələ quruluşu ilk hərəkətləri doğurar. Toxunma duyğusu vardır. Dərinin götürdüyü uyanlar refleks hərəkətləri meydana gətirər. 8. həftənin sonunda embrionun bütün təməl quruluşlanması tamamlanmış kimi görünməkdədir. Böyümə və detalların inkişafı mərhələsi başlar. Bəzilərinə görə fetüs dövrəsi başlamışdır, bəzilərinə görə isə quruluşlanma mərhələsi 12. gələn həftə qədər sürər. Körpə indi gündə 1 mm.lıq sürətlə böyüməkdədir.
12. HƏFTƏ: Boy: 8 sm. ağırlıq: 40 qr.
Cinsiyyətə görə cinsi orqanlar inkişaf edər. Gözqapakları bağlanar, 7. aya qədər bağlı qalarlar. Qollar və qıçlar hamiləlik boyunca dayanacaqları mövqesindedir dirsəklər geriyə, düzlər irəliyə doğrudur. Keçici dişlərin meydana gəlməsi tamamlanar. Qalıcı dişlər qaralama olaraq meydana çıxar. Fetüs yerində sərbəstcə hərəkət edə bilər; bunda göbək kordonunun boyunun uzanmasının da payı vardır. Ananın rəhmi böyümüşdür və qarınına toxunulunca rəhm hiss edilə bilər.
16. HƏFTƏ: Boy: 14-16 sm., ağırlıq: 200 qr.
Sinirlərin miyelin örtüldüyü miyelinizasyon müddəti başlar. Miyelin təcrid edici bir maddədir. Bu müddət doğumdan sonra da bir neçə il davam edər. Bağırsaqlarda uşağın doğumdan sonra çölə atacağı ilk nəcis çıxarılar. Qız körpədə rəhm və vaj inanın meydana gəlməsi tamamlanar. Kişi körpədə testislerin qarından, qalıcı yerləri olan testis torbasına köçü başlar. Ürək dəqiqə 120-160 dəfə təyin edər. Əllərdə dırnaqlar və barmaq izləri meydana gələr. Fetüsün hərəkətləri diqqətə çarpanlaşar. Ayrıca ilk dəfə udma hərəkətində tapılar.
20. HƏFTƏ: Boy: 20-25 sm., ağırlıq: 500 qr.
Fetüs incə tüklərlə örtülər. Qaşlar və saçlar çıxar. Tənəffüs sistemi inkişaf etməkdədir. Fetüsün hərəkətləri ananın hərəkətləri ilə əlaqəlidir, xüsusilə ana istirahət edərkən fetüs hərəkət edər. Çünki ananın istirahət etməsi əsnasında daha az təzyiqlə qarşılaşar. Fetüs baş barmağını ağızına aparıb əmmə hərəkətləri edə bilər. Çox vaxt qulaq ananın qarınına söykənildiyində fetüsün ürək atışım eşitmək mümkündür.
28. HƏFTƏ: Boy: 30-35 sm., ağırlıq: 1300-1400 qr.
Beyində ilk yarıqlar və qıvrımlar meydana gələr. Retinanın təbəqələri meydana gəldiyində gözqapakları açılar. Fetüs gözlərini açmışdır. Kişi körpədə testisler inkişafa davam etməkdədir. Qasıq kanalında olan dəri kazeöz bir ifrazat ilə qablıdır (glandula sebasenin/ yağ ifraz edən bir bezin çıxardığı ifrazat). Ağciyər ağ qan hüceyrələrinin şişik qalmasını və körpənin öz başına nəfəs ala bilməsini təmin edən tensioaktif faktor istehsalına başlar. 180 gün sonunda fetüs canlı qəbul edilir. Başqa bir deyişlə hamiləlik bu müddətdən əvvəl sona çatsa aşağı olduğu deyilərkən, bu müddətdən sonra erkən doğumdan danışılar. Və tətbiq oluna bilən baxım və müalicəyə görə həyat şansına malikdir.
36. HƏFTƏ: Boy: 40-45 sm., ağırlıq: 2200-2900 qr
Fetüsün artıq işıq və səs xəbərdar edənlərini qəbul edə bilməsi olasıdır. Doğumdan əvvəl fetüsün toxunma, görmə, eşitmə kimi duyusal xəbərdar edənləri qəbul etdiyi deyilə bilər. Bu qəbul ilk öyrənmə təcrübələri üçün əsas təşkil edər. Fetüsün inkişafı xətti və davamlıdır lakin ritmi sabit deyil. 24 və 36. həftələr arasında çox sıx olub sonra nisbi olaraq yavaşlayar. Dəri artıq kırışık deyil düz və pembemsidir. Tüklərin çoxu yox olmuşdur. Ağciyərlərdəki ağ qan hüceyrələri hələ tamamlanmamışdır amma bol miqdardakı tensioaktif faktor, erkən doğum vəziyyətindəki tənəffüs fəaliyyətinin normal zamandakı doğuma yaxın səviyyədə reallaşmasını
mümkün edər. Ananın rəhmi ən inkişaf etmiş vəziyyətindədir və amniyotik maye azalmaqdadır. Doğulacaq körpənin yeri daralmaqdadır.
38. HƏFTƏ: Boy: 48-52 sm., ağırlıq: 2800-4000 qr.
Rəhm içindəki həyat sonlanmaq üzrədir. Hamiləliyin ortalama müddəti 280 gündür. Yəni son menstruasiyadan etibarən 40 həftədir. 38 və 42. həftələr arasında reallaşan doğum normal müddətini tamamlamış sayılar. Tək bir hüceyrədən yola çıxaraq təxminən 200 milyon hüceyrəli bir canlıya çatılmışdır. Ağırlığı isə başlanğıcdakının 1 milyard qatıdır. Hamiləliyin son dövründə körpələrin yüzdə 95′i rəhmdə baş aşağı mövqedə dayanar. İlk çölə çıxacaq olan bədənin bu hissəsidir.
6. HƏFTƏ: Boy: 15-20 mm., ağırlıq: 1 qr.
Ürək çox sürətli çarpar. Ensefalon indi beş qabarcıqdan meydana gəlməkdədir. Xarici və iç qulaq inkişafa başlamışdır. Burun şəkillənər. Əllərdə barmaqların ilk qaralaması görülər. Ürəyin içində qan kanal arası bölmənin meydana gəlməsi başlar. Bu meydana gəlmə daha sonra dörd odacığm (2 kulakçık, 2 qan kanalı meydana gəlməsini təmin edəcək. Şəffaf olan qarında qaraciyər tünd bir qabarcıq kimi görünər. Hemopoetik funksiyası (qan etmə) istehsalı indidən başlamışdır.
7. HƏFTƏ: 3 sm., ağırlıq: 2.5-3 qr.
Üzdə gözləri, burnu, dodaqları və dili fərq etmək mümkündür. Qollar və qıçlar olduqca diqqətə çarpandır. Əl və ayaq barmaqları qaralamalarının arasındakı yarıqları görmək mümkündür. Beyin yarım kürələri quruluşlanmaqdadır. İlk əzələlər və sümüklərin qığırdaqdan modelləri ortaya çıxar.
8. HƏFTƏ: Boy: 4 sm., ağırlıq: 4-5 qr.
Müxtəlif orqanların və sistemlərin meydana gəlməsi tamamlanmaqdadır. Əzələ quruluşu ilk hərəkətləri doğurar. Toxunma duyğusu vardır. Dərinin götürdüyü uyanlar refleks hərəkətləri meydana gətirər. 8. həftənin sonunda embrionun bütün təməl quruluşlanması tamamlanmış kimi görünməkdədir. Böyümə və detalların inkişafı mərhələsi başlar. Bəzilərinə görə fetüs dövrəsi başlamışdır, bəzilərinə görə isə quruluşlanma mərhələsi 12. gələn həftə qədər sürər. Körpə indi gündə 1 mm.lıq sürətlə böyüməkdədir.
12. HƏFTƏ: Boy: 8 sm. ağırlıq: 40 qr.
Cinsiyyətə görə cinsi orqanlar inkişaf edər. Gözqapakları bağlanar, 7. aya qədər bağlı qalarlar. Qollar və qıçlar hamiləlik boyunca dayanacaqları mövqesindedir dirsəklər geriyə, düzlər irəliyə doğrudur. Keçici dişlərin meydana gəlməsi tamamlanar. Qalıcı dişlər qaralama olaraq meydana çıxar. Fetüs yerində sərbəstcə hərəkət edə bilər; bunda göbək kordonunun boyunun uzanmasının da payı vardır. Ananın rəhmi böyümüşdür və qarınına toxunulunca rəhm hiss edilə bilər.
16. HƏFTƏ: Boy: 14-16 sm., ağırlıq: 200 qr.
Sinirlərin miyelin örtüldüyü miyelinizasyon müddəti başlar. Miyelin təcrid edici bir maddədir. Bu müddət doğumdan sonra da bir neçə il davam edər. Bağırsaqlarda uşağın doğumdan sonra çölə atacağı ilk nəcis çıxarılar. Qız körpədə rəhm və vaj inanın meydana gəlməsi tamamlanar. Kişi körpədə testislerin qarından, qalıcı yerləri olan testis torbasına köçü başlar. Ürək dəqiqə 120-160 dəfə təyin edər. Əllərdə dırnaqlar və barmaq izləri meydana gələr. Fetüsün hərəkətləri diqqətə çarpanlaşar. Ayrıca ilk dəfə udma hərəkətində tapılar.
20. HƏFTƏ: Boy: 20-25 sm., ağırlıq: 500 qr.
Fetüs incə tüklərlə örtülər. Qaşlar və saçlar çıxar. Tənəffüs sistemi inkişaf etməkdədir. Fetüsün hərəkətləri ananın hərəkətləri ilə əlaqəlidir, xüsusilə ana istirahət edərkən fetüs hərəkət edər. Çünki ananın istirahət etməsi əsnasında daha az təzyiqlə qarşılaşar. Fetüs baş barmağını ağızına aparıb əmmə hərəkətləri edə bilər. Çox vaxt qulaq ananın qarınına söykənildiyində fetüsün ürək atışım eşitmək mümkündür.
28. HƏFTƏ: Boy: 30-35 sm., ağırlıq: 1300-1400 qr.
Beyində ilk yarıqlar və qıvrımlar meydana gələr. Retinanın təbəqələri meydana gəldiyində gözqapakları açılar. Fetüs gözlərini açmışdır. Kişi körpədə testisler inkişafa davam etməkdədir. Qasıq kanalında olan dəri kazeöz bir ifrazat ilə qablıdır (glandula sebasenin/ yağ ifraz edən bir bezin çıxardığı ifrazat). Ağciyər ağ qan hüceyrələrinin şişik qalmasını və körpənin öz başına nəfəs ala bilməsini təmin edən tensioaktif faktor istehsalına başlar. 180 gün sonunda fetüs canlı qəbul edilir. Başqa bir deyişlə hamiləlik bu müddətdən əvvəl sona çatsa aşağı olduğu deyilərkən, bu müddətdən sonra erkən doğumdan danışılar. Və tətbiq oluna bilən baxım və müalicəyə görə həyat şansına malikdir.
36. HƏFTƏ: Boy: 40-45 sm., ağırlıq: 2200-2900 qr
Fetüsün artıq işıq və səs xəbərdar edənlərini qəbul edə bilməsi olasıdır. Doğumdan əvvəl fetüsün toxunma, görmə, eşitmə kimi duyusal xəbərdar edənləri qəbul etdiyi deyilə bilər. Bu qəbul ilk öyrənmə təcrübələri üçün əsas təşkil edər. Fetüsün inkişafı xətti və davamlıdır lakin ritmi sabit deyil. 24 və 36. həftələr arasında çox sıx olub sonra nisbi olaraq yavaşlayar. Dəri artıq kırışık deyil düz və pembemsidir. Tüklərin çoxu yox olmuşdur. Ağciyərlərdəki ağ qan hüceyrələri hələ tamamlanmamışdır amma bol miqdardakı tensioaktif faktor, erkən doğum vəziyyətindəki tənəffüs fəaliyyətinin normal zamandakı doğuma yaxın səviyyədə reallaşmasını
mümkün edər. Ananın rəhmi ən inkişaf etmiş vəziyyətindədir və amniyotik maye azalmaqdadır. Doğulacaq körpənin yeri daralmaqdadır.
38. HƏFTƏ: Boy: 48-52 sm., ağırlıq: 2800-4000 qr.
Rəhm içindəki həyat sonlanmaq üzrədir. Hamiləliyin ortalama müddəti 280 gündür. Yəni son menstruasiyadan etibarən 40 həftədir. 38 və 42. həftələr arasında reallaşan doğum normal müddətini tamamlamış sayılar. Tək bir hüceyrədən yola çıxaraq təxminən 200 milyon hüceyrəli bir canlıya çatılmışdır. Ağırlığı isə başlanğıcdakının 1 milyard qatıdır. Hamiləliyin son dövründə körpələrin yüzdə 95′i rəhmdə baş aşağı mövqedə dayanar. İlk çölə çıxacaq olan bədənin bu hissəsidir.
XƏBƏR LENTİ
- ŞƏRHLƏR