1867-ci il 7 Noyabr dünya ilə bir adı olan fizik və kimyagər Mariya Sklodovskya-Küri doğulmuşdur. Polyak əsilli fransız kimyagəri və fiziki olan bu qadın iki dəfə Nobel mükafatı laureatı (fizika (1903) və kimya (1911)) olmuşdur.
Mariya Kyürinin elmi fəaliyyətində həyat yoldaşı Pyer Kürinin də böyük rolu olmuşdur. Onların 1895-ci ildə baş tutan evliliyi tezliklə dünya əhəmiyyətli nəticələr əldə edən əməkdaşlığın təməlini qoydu. 1896-cı ildə A. Anri Bekkerel təsadüf nəticəsində xarici işıq mənbəyi (Günəş və ya süni işıq) olmadan uran duzlarının şüalanmasını kəşf etdi. Bu, fiziklər üçün əsl sürpriz idi. Sonralar Mariya Bekkerelin bu kəşfini “radioaktivlik” adlandırdı. Fiziklər və kimyaçılar qarşısında əlavə sual meydana çıxdı: görəsən, bu xassə yalnız urana və onun duzlarınamı məxsusdur, yoxsa bu başqa elementlərdə də var? Mariya Küri məhz bu sual ətrafında əri Pyer Küri ilə birlikdə uranda aşkarlanan radioaktivliyin digər elementlərdə mövcud olmasını araşdırmağa qərar verdi və toriumda da radiovtivlik olmasını aşkarladı.
Pyer Kürinin özünü əsasən yeni radiyasiyanın fiziki cəhətdən öyrənilməsinə həsr etdiyi halda, Mariya Küri metal halında saf radium əldə etməyə çalışırdı. O, bu işə ərinin şagirdlərindən biri olan kimyaçı Andre-Lui Debirin köməyi ilə nail oldu. Mariya bu tədqiqatın nəticələrinə əsasən elmlər doktoru adını qazanmışdı və 1903-cü ildə Mariya və Pyer Bekkerel ilə bərabər radioaktivliyin kəşfinə, «radiasiya hadisəsinin tədqiqindəki əvəzedilməz müştərək fəaliyyətlərinə görə» görə fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşlər.
1906-cı ildə Pyer Küri nəqliyyat qəzasında həlak oldu. Lakin Mariya Küri ona təyin olunan pensiyadan imtina edir. Həyat yoldaşının qəfil ölümü Mariya Küriyə ağır zərbə oldu, lakin həmçinin bu hadisə onun karyerasında dönüş nöqtəsi idi: bundan sonra o, bütün enerjisini Pyer Küri ilə başlatdıqları elmi işi təkbaşına tamamlamağa həsr etdi. O, 13 may 1906-cı ildə həyat yoldaşının ölümündən sonra vakant qalan professorluq vəzifəsinə təyin edildi və bununla da Sobon Universitetində dərs deyən ilk qadın professor oldu. Onun sonrakı təcrübələri radiumu metal şəklində almaqdan ibarət olmuşdur. Xanım fizik bu nəticəyə 1910-cu ildə Anri Debirinlə birgə nail olmuşdur.
Mariya və Pyer Küri
O, həmçinin Beynəlxalq Çəki və Ölçü vahidləri Bürosuna radioaktiv maddələrin ilk etalonunu hazırlayıb təqdim edən alim kimi də məşhurdur. Mariya Kürinin digər fundamental nailiyyəti kimya sahəsinə aiddir. O, 1911-ci ildə «kimyanın inkişafındakı əvəzedilməz fəaliyyətinə: radium və polonium elementlərinin kəşf edilməsi, saf halda radiumun ayrılması və bu möhtəşəm elementin təbiətinin öyrənilməsinə görə» kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Bununla da o, Nobel mükafatını iki dəfə alan ilk şəxs kimi elm tarixinə düşmüşdür.
4 iyul 1934 -cü ildə Mariya Küri radioaktiv şüalanmanın yaratdığı qan xərçəngindən dünyasını dəyişdi.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Unikal ailə: 7 əkizin 18 yaşı tamam oldu - FOTO
Darçınlı peçenye (foto resept)
Vegeterianlıq nədir?
Albalı limonad (foto resept)
Bu ərazilərdə qaz olmayacaq
Azərbaycanda koronavirusa yoluxmada müsbət dinamika: Sağalanların sayı artdı
Bakı Fond Birjasına yeni üzv qəbul edilib
Müəllim olmaq istəyənlər! Qəbul iyulun 3-də başa çatır
Məsamələri necə təmiz saxlayaq?
Gənclər üçün sağlam arıqlama
Dünyanın ən qorxunc xəstəlikləri
Sevgini qoru
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-29 noyabr
İngiltərədə ən yaxşı məşqçi və futbolçu seçildi
Kənan Seyidova general-mayor ali hərbi rütbəsi verilib
Qanunsuz tikilmiş evlərin qeydiyyatı bizə nə verəcək?
"Yaxşılıqla alınmasa, bütün qanuni metodlar tətbiq olunacaq"
Vaksinasiya başladı - İlk peyvənd direktora vuruldu
Azərbaycan kulinaryasından ədviyyatlar
Qanunsuz taksi fəaliyyəti göstərənlərə BƏD XƏBƏR
Rusiyanı gözəllik müsabiqəsində 4 uşaqlı ana təmsil edəcək - FOTO
Radamel Falkao dünyanın ən yaxşı oyunçusunun adını dedi
Payızın gözəl olduğu məkanlar
Hadisə Mersində konsert verdi-FOTO
"La case de papel" finala hazırlaşır
“Nu, poqodi!” cizgi filminin davamı çəkiləcək
Yaşıl mərcili bulqur plovu (foto-resept)
Hər zaman lazım olan gözəllik məsləhətləri (2)
"The Pussycat Dolls" qrupu 10 il sonra yenidən birlikdədir
Sarkisyan Azərbaycandadır
Həmişə Azərbaycanın yanında olan DƏMİRƏL
Rəsmi Bakıdan Yahoo-ya etiraz
Uşaqların sosial-psixoloji inkişafı-30 (Son)
10 il öncə düzəltdiyi qartopunu satışa çıxardı
Dahilərdən gözəl sözlər-7
Seren Serengilin əri haqqında ŞOK İDDİA-FOTO
Azərbaycanda daha 329 nəfərdə koronavirus aşkarlandı, 7 nəfər öldü
Mehriban Əliyeva Əlibaba Məmmədovu 90 illik yubileyi münasibətilə təbrik etdi
Makiyajda Smoky Eyes effekti
Mehriban Əliyeva və qızı Şamaxıda - FOTO
Qarpız bazarlarda niyə ucuzlaşmır?
Girovumuz şikayətə hazırlaşır
10 min dollarlıq yeək sifarişi ilə diqqət çəkdi
Deniz Akkaya izləyicilərini TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Ariana Grande səhnədə yıxıldı-VİDEO
Qoşunların təmas xəttində monitorinq keçiriləcək
Sabahın HAVAsı
Bunları bilirsinizmi?
Məşhur müğənnilər karantində olanlar üçün konsert verdilər - VİDEO
"Telekanallar diqqətli olmalıdırlar"