Əsəbiləşmək - lüğətdə hirslənmək , hiddətlənmək, kiminləsə arası dəymək, düşmən olmaq, səbrsizlənmək, təhrikə qapılmaq, aşıb-daşmaq, təxribat etmək kimi mənalara gəlməkdədir. Belə görünür ki, hirs, insanı səbrli, şüurlu, yetkin bir insan olmaqdan çıxardır, onu əsəbi, hiddətli, qəlb qıran insan halına gətirməkdədir. Buna görə də, əsəbi olmaq həm insanın özü üçün,həm də cəmiyyət üçün arzuolunmayan xasiyyətdir. Bu xüsusiyyətə sahib olan insan həm özünə həm də başqalarına böyük zərər verə bilər. Belə insanlardan ibarət cəmiyyətlər həm öz aralarında, həm də digər cəmiyyətlərə də ziyan vururlar. Bilindiyi kimi bu xüsusiyyət insanın nəfsi-tərbiyəsilə, əxlaqi vəziyyətilə yaxından əlaqəlidir. Yəni sağlam və mükəmməl imana və bu imanın bəxş etdiyi əxlaqa , gözəl bir nəfs tərbiyəsinə sahib olan insanlar hirslərini məğlub etməyi onu düzgün idarə etməyi, istədikləri kimi istifadə etməyi bilirlər. Necə Uca Allah Ali İmran surəsində möminlərin xüsusiyyətindən bəhs edərkən 134-cü ayədə belə buyurmuşdur: "Onlar bolluqda və darlıqda sərf edərlər, hirslərni məğlub edərlər, insanların qüsurlarını bağışlayarlar. Allah yaxşılıq edənləri sevər"
Göründüyü kimi mömünün xüsusiyyətlərindən biri, yetkin bir müsəlman olmağın şərtlərindən biri əsəbinə hakim olub, onu tutmaq, hirsini məğlub edərək, bağışlamağı bilməkdir. Hirsə qapılıb hiddət göstərmək isə, narahatlıqların başlanğıcıdır; çox böyük zərərlərin və pisliklərin baş verməsinə səbəb olur. Necə ki, atalarımız:" Hirsli başda ağıl olmaz", deyiblər. Bir çox təcrübələrdən sonra deyilmiş bu sözdə mütləq bir həqiqət görünməkdədir. Belə ki, hirs insanı daxilən yeyib-bitirir. Qisas və intiqam almaq, kin saxlamağın nəticəsində davam edən qan davaları, neçə-neçə ailələri dağıtmış, yurdlarını söndürüb, can və mal azadlığından məhrum etmişdir.
İnsan oğluna əsaən iki böyük qabiliyyət bəxş olunub. Bunlardan biri yaxşılıq etmək, digəri isə yamanlıq etmək xüsusiyyəti. Əgər insan yaxşılıq etmək qabiliyyətini inkişaf elətdirərsə və özünü pislik etməkdən uzaq tuta bilərsə, həm dünyada, həm axirətdə qurtuluşa çatar. Əgər pislik etmək qabiliyyəti üstün gələrsə və özünü pisliklərə yönəldərsə, həm dünyası, həm də axirəti pərişan olar, işlərində qaçınılmaz itkilərə səbəb olar.
Halbuki hirslənib, əsəbiləşmələrə qapılmağın zərərlərini bilən imanlı insan, bu cür vərdişlərdən uzaq durmaq, səbr etməyi bacarır. . Necə ki, özünə hər cür nemətləri verən, insanlarda görülən hər şeyi nəzərə alan, hər kəsə bu dünyada gücü çatdığı qədər məsuliyyət yükləyən və bu səbəbdən də axirətdə yaxşılıqlarla və ya əzablarla qarşı-qarşıya qoyacaq qədər olan Uca Allahımıza iman gətirmiş olan kimsə O-nun əmrlərini yerinə yetirib, qadağalarından uzaq durmağı özü üçün bir vəzifə olaraq bilir.
Sevgili Peyğəmbərimiz hər zaman buyururdu: "Yaxşılıq hər zaman cənnətə qovuşurur. Yerdəkilərə mərhəmət göstərin ki, göydəkilər də sizə mərhəmət etsinlər. İnsanlara rəhm etməyənlərə Allah mərhəmət göstərməz. Qəlbində mərhəmət olmayan insan, ancaq şeytana uyan, üsyankarlardır".
Nə xoşbəxt bu yazdığımız xüsusiyyətləri hər an üzərlərində daşıyıb, sahib olan və onları itirməkdən qorxan insanlara. O insanlar həqiqi xoşbəxtliyə çatmış insanlardır...
Prof. Dr. Cihad Tunç
Tərcümə: Kübra İdrisova
Bənzər xəbərlər...
![](/sfiles/img/icons/news-icon.png)
XƏBƏR LENTİ
Nepal dağlarında ən azı 24 turist həlak olub
Şəhid bacısı: “Dedi ki, gəl, səni bir də öpüm, birdən şəhid olaram” - VİDEOREPORTAJ
Muradla Aslının arasına o girib?
Altıaylıqsan?..
Azərbaycanda narkoman qadınların sayı ildən-ilə artır
Şirin uşaq papıcları
Hava ilə bağlı vətəndaşlara MÜHÜM XƏBƏRDARLIQ
Kişilər üçün maskalar
Xəzər dənizi "azad edilir" - hasarlar sökülür
Gözünüzün rəngi xasiyyətinizdən xəbər verir
Bu qışın dəbi: Fəxriyyə Xələfovadan məsləhətlər
Gəncənin qisası ağır oldu: Düşmənin “Tor-M2KM” zenit-raket kompleksləri məhv edildi - RƏSMİ
Obama Putinlə məzələndi
Leyla Əliyevadan yeni şeir
Müəllimlər günü Dünyada
"Qarabağ" zəfəri qeyd edildi
Qreypfrutla gözəlləşin
55 saat ərzində 60 cərrah əməliyyat etdi - Yeni üz köçürüldü - FOTO
Adriana Lima qızlarından danışdı-FOTO
Qaradağlı kəndində törədilən qətliamdan 24 il ötür
Dünyanın ən xoşbəxt və ən bədbəxt ölkələri müəyyənləşib
Erməni mətbuatının acı etirafı
Sabah havanın temperaturu 34 dərəcə olacaq
Yaxın 16 ildə mən nə edəcəyəm?
Əhaliyə hava ilə bağlı VACİB XƏBƏRDARLIQ
Azərbaycan yeni Olimpiya rekorduna doğru
Gökhan Töre və Esra Bilgiç BOŞANDI-FOTO
ABŞ-dan Azərbaycana Qarabağa sadiqlik mesajı
Azərbaycanda yetim, atılmış uşaqlara müjdə
Moldova Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü ilə bağlı İLK RƏSMİ REAKSİYA
Ermənilər Dondar Quşçu kəndini top atəşinə tutublar - RƏSMİ
Əxlaqi degenerasiya
Dəri pencəklər
Con Kerri türk müşavirə yumruq vurdu
Bakı Vətən müharibəsinin şəhidlərini anır
HAVA necə olacaq?-12 Noyabr
Soyuqdan qoruyan trend
Cizgi filmi qəhrəmanı - Spanç Bob
Samsung və LG barışır
Koronavirusdan sağalanlardan alınan qan plazmasının effektsizliyi müəyyən edildi
Toz almaqla bağlı praktik məsləhətlər
ÜST tibbi maskaların koronavirusdan qorumadığını elan etdi
Bölmələrimiz düşməni tələyə salaraq darmadağın edib: 38 nəfər canlı qüvvə və xeyli texnika məhv edilib - RƏSMİ
Kafedə içində 1 milyon dollar olan çamadan tapılıb
İran Rusiyanı arxadan vuracaq?
Qəribə vərdişli 15 Hollivud ulduzu
Tək nəfərlik pizza (foto resept)
Nüsrətin "qızıl ət" sirri İFŞA OLUNDU-FOTO
Bakı metrosuna yeni vaqonlar gətiriləcək
Ukrayna hadisələrinə ABŞ müdaxiləsi
![](/sfiles/img/icons/valuable-icon.png)
- ŞƏRHLƏR