Əsəbiləşmək - lüğətdə hirslənmək , hiddətlənmək, kiminləsə arası dəymək, düşmən olmaq, səbrsizlənmək, təhrikə qapılmaq, aşıb-daşmaq, təxribat etmək kimi mənalara gəlməkdədir. Belə görünür ki, hirs, insanı səbrli, şüurlu, yetkin bir insan olmaqdan çıxardır, onu əsəbi, hiddətli, qəlb qıran insan halına gətirməkdədir. Buna görə də, əsəbi olmaq həm insanın özü üçün,həm də cəmiyyət üçün arzuolunmayan xasiyyətdir. Bu xüsusiyyətə sahib olan insan həm özünə həm də başqalarına böyük zərər verə bilər. Belə insanlardan ibarət cəmiyyətlər həm öz aralarında, həm də digər cəmiyyətlərə də ziyan vururlar. Bilindiyi kimi bu xüsusiyyət insanın nəfsi-tərbiyəsilə, əxlaqi vəziyyətilə yaxından əlaqəlidir. Yəni sağlam və mükəmməl imana və bu imanın bəxş etdiyi əxlaqa , gözəl bir nəfs tərbiyəsinə sahib olan insanlar hirslərini məğlub etməyi onu düzgün idarə etməyi, istədikləri kimi istifadə etməyi bilirlər. Necə Uca Allah Ali İmran surəsində möminlərin xüsusiyyətindən bəhs edərkən 134-cü ayədə belə buyurmuşdur: "Onlar bolluqda və darlıqda sərf edərlər, hirslərni məğlub edərlər, insanların qüsurlarını bağışlayarlar. Allah yaxşılıq edənləri sevər"
Göründüyü kimi mömünün xüsusiyyətlərindən biri, yetkin bir müsəlman olmağın şərtlərindən biri əsəbinə hakim olub, onu tutmaq, hirsini məğlub edərək, bağışlamağı bilməkdir. Hirsə qapılıb hiddət göstərmək isə, narahatlıqların başlanğıcıdır; çox böyük zərərlərin və pisliklərin baş verməsinə səbəb olur. Necə ki, atalarımız:" Hirsli başda ağıl olmaz", deyiblər. Bir çox təcrübələrdən sonra deyilmiş bu sözdə mütləq bir həqiqət görünməkdədir. Belə ki, hirs insanı daxilən yeyib-bitirir. Qisas və intiqam almaq, kin saxlamağın nəticəsində davam edən qan davaları, neçə-neçə ailələri dağıtmış, yurdlarını söndürüb, can və mal azadlığından məhrum etmişdir.
İnsan oğluna əsaən iki böyük qabiliyyət bəxş olunub. Bunlardan biri yaxşılıq etmək, digəri isə yamanlıq etmək xüsusiyyəti. Əgər insan yaxşılıq etmək qabiliyyətini inkişaf elətdirərsə və özünü pislik etməkdən uzaq tuta bilərsə, həm dünyada, həm axirətdə qurtuluşa çatar. Əgər pislik etmək qabiliyyəti üstün gələrsə və özünü pisliklərə yönəldərsə, həm dünyası, həm də axirəti pərişan olar, işlərində qaçınılmaz itkilərə səbəb olar.
Halbuki hirslənib, əsəbiləşmələrə qapılmağın zərərlərini bilən imanlı insan, bu cür vərdişlərdən uzaq durmaq, səbr etməyi bacarır. . Necə ki, özünə hər cür nemətləri verən, insanlarda görülən hər şeyi nəzərə alan, hər kəsə bu dünyada gücü çatdığı qədər məsuliyyət yükləyən və bu səbəbdən də axirətdə yaxşılıqlarla və ya əzablarla qarşı-qarşıya qoyacaq qədər olan Uca Allahımıza iman gətirmiş olan kimsə O-nun əmrlərini yerinə yetirib, qadağalarından uzaq durmağı özü üçün bir vəzifə olaraq bilir.
Sevgili Peyğəmbərimiz hər zaman buyururdu: "Yaxşılıq hər zaman cənnətə qovuşurur. Yerdəkilərə mərhəmət göstərin ki, göydəkilər də sizə mərhəmət etsinlər. İnsanlara rəhm etməyənlərə Allah mərhəmət göstərməz. Qəlbində mərhəmət olmayan insan, ancaq şeytana uyan, üsyankarlardır".
Nə xoşbəxt bu yazdığımız xüsusiyyətləri hər an üzərlərində daşıyıb, sahib olan və onları itirməkdən qorxan insanlara. O insanlar həqiqi xoşbəxtliyə çatmış insanlardır...
Prof. Dr. Cihad Tunç
Tərcümə: Kübra İdrisova
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
İspaniyaya 3 qol vuran Ronalduya həbs cəzası verildi
“8 Noyabr” metro stansiyasında son tamamlanma işləri gedir
Sini modelləri
2-3 yaşlı körpəsi olan analara
Atdığı iki qutu ziblə görə 100min funt cərimə olunub-FOTO
Üzü üzlər dəyişən adamlar nəyi gözləyirlər?
Sentyabrın 30-dək qüvvədə olan qadağalar - Siyahı
Evdə paltar yumuşaldıcısı hazırlayaq
Qəlbimdə sən idin...
İrina Şeyk:"Qızım doğulandan özümü əsl qadın kimi hiss edirəm"
İntihar barədə bilinməyən gerçəklər, detallarda gizlənən şeytanlar...
Bəzəkli şüşə qablar
Bir az əylənək
1 kilo arıqlamaq üçün neçə saat yeriyək?
Kakoslu mandarinli peçenye
Bakı Teleqüllə Kompleksinin istifadəyə verilməsindən 24 il ötür
İstilik sistemləri niyə işə salınmır?
“Instagram” bütün istifadəçilərin “like”larını gizlətməyə başladı
Şəhid generalımızın anası: “Hərbini ailəsindən çox istəyirdi” - VİDEO
Ukrayna xalqı məhv ola bilər
Axşamdan sonra yeməmək üçün 12 üsul
Gəlin, birlikdə hazırlayaq
Evdə karamel (foto-resept)
Müharibə əlilləri, veteranlar və şəhid ailələri Prezidentin fərmanını yüksək qiymətləndiriblər
Qaralmış süd dişləri haqqında peşəkar məsləhəti
Şagirdlərin yerdəyişməsi üzrə sorğuların qəbulu dayandırılır
"Ağıllı" telefonların ağlı oynadan əmmaları
Kəklikotunun faydaları
"İƏT Dağlıq Qarabağ məsələsində hər zaman Azərbaycanı dəstəkləyib"
Sevgi ürəklə bağlı məsələ deyilmiş.
Prezident İlham Əliyev və xanımı Formula 1 Azərbaycan Qran Prisi çərçivəsində yarışları izləyirlər
"Ürəklərindəki şeytanı mələk edəcəyəm"
"Kadın" serialına görə telekanal cəza ödəyəcək
Böyrəklərimizi zədələyən davranışlar
Türkiyə PPK-nın "belini qırdı"
Evlənərkən nəyə diqqət etməli?
Zərafətin "ə"-si, zarafatın "a"-sı
19-cu əsr həbsxanasında otel və yaşayış kompleksi
"Eurovision - 2015"-ə qatılmayacaq ilk ölkə
Azərbaycanda kollec bağlandı
Avatarlar 1-ci hissə
Ötən ilin ən yaxşı smartfonu açıqlandı
Siena beynəlxalq şəkil mükafatları
Ev şəraitində dəbli boyunbağının hazırlanması (3)
Stressə qarşı hobbilər
Cizgi filmlərinin uşaqların həyatında açdığı cizgilər
Azərbaycanda daha 41 nəfər koronavirusdan öldü: 2284 yeni yoluxma
Milçək və ağcaqanadlar koronavirusa yoluxdura bilər? - Professor açıqladı
Hava haqqında - 20.12.2013
Senatorlar prezidenti işdən çıxardılar
- ŞƏRHLƏR