Ramazan
Ramazan lüğəvi baxımdan şiddətli istilik və günəşin daş və qumlara işığını əks etdirən remeze (Ш±Щ…Ш¶) kökündən gəlməkdədir. Ramazan ayı çətinlik, susuzluğa dözüm ayı olduğundan bu adla adlandırılmışdır. Bu ay Hicri Qəməri aylardan doqquzuncusu və Quranda adı çəkilən tək aydır. Ramazan ayı bütün aylardan üstün bir aydır. Çünki Tövrat, Zəbur, İncil və Quran kimi səmavi kitabların bütünü bu ayda nazil olmuşdur.
Savm (Oruc)
Savm (Oruc) lüğəvi baxımdan imsak və hər şeydən qaçınmaq mənasındadır. Fiqh termini baxımından isə "Səhər azanından axşam azanına qədər Allahın əmrini yerinə yetirmək qəsdiylə yemək və içməkdən qaçınmaq və tərk etmək" mənasını verməkdədir.
Oruc bir sıra cəmiyyət və millətlərdə də vardır. Onlar kədər və ağrıyla qarşılaşdıqlarında Allahın razılığı üçün oruc tutar, bununla Allahın qatında öz acizliklərini və təvazölərini ifadə edərək günahlarını etiraf edərdilər. İncildən aydın olduğu qədəriylə Hz. İsa (ə) qırx gün boyunca oruc tutmuş və sonunda acmışdır. Qurani Kərim açıq bir ifadəylə əvvəlki ümmətlərdə orucun İlahi bir fərz olduğunu ifadə etməkdədir.
Səssizlik (Susma) orucu
Samt və ya susma orucu deyilən bu orucda yemək və iməkdən imtina etməklə yanaşı insanın susması da lazımdır. Bu oruc Hz. Musanın şəriətində İsrailoğulları arasında tətbiq olunmaqda idi. Hz. Məryəm (a.s) bəzi məsləhətlərdən ötəri Allah tərəfindən bir müddətə danışmaqdan uzaq dayanması üçün vəzifələndirilmişdi. Ancaq bu əmr İslam şəriətində haramlardan sayılmaqdadır.
Sıxar (Səfəri) namazı
Sıxar şəri baxımdan namazı qırıq, yəni əskik olaraq etmək mənasındadır. Səfər fikizi cəhətdən, ümumiyyətlə, yorğunluq və halsızlığa səbəb olmaqdadır. BUna görə də İslam şəriətində səfərdə olan şxlər üçün səfər namazı var. Onlar 4 rükətli namazı sadəcə olara iki rükətə qılıb bitirməlidirlər. Bu sıxar (səfəri) namazının hikmətlərindən yalnız biridir.
Kəffarə
Kəffarə küfr maddəsindən örtmək və saxlamaq mənasını verməkdədir. Dini terminlərə görə isə işlədiyi günah və səhvdən ötəri sədəqə vermək, qurban kəsmək, şəri bir əməli yerinə yetirmək kimi şeyləri yerinə yetirməyə deyilir. Bu işi etmək günahın əsərini ortadan qaldırdığı üçün onu insandan örtməkdədir. Buna görə ona kəffarə deyilməkdədir. Kafir insana da Allah, Qiyamət, Peyğəmbərlik… kimi həqiqətləri inkar etdiyi və onu saxlayıb örtdüyündən ötəri kafir deyilir. Kəffarə bütün şəriət və dinlərdə şəri əməllərin cəzalarından qorunmaq, qeyri-əxlaqi, ictimai qanunlardan çəkinmək üçün edilməkdədir. Bu cəzanın ən əhəmiyyətli səbəbi isə İlahi qəzəbi sakitləşdirmək və Onun razılıqlığını qazanmaqdır.
Fitrə
Fitrə lüğətdə bir neçə mənanı verməkdədir. Bunlardan ən əhəmiyyətliləri yaradılış və İslamdır. Termin baxımından isə hər müsəlmanın özü və yemək verdiyi adamın zəkatını müstəhəb olan kəslərə verməsidir. Fitrə zəkatının verilmə zamanı isə Ramazan ayının son günü günəşin batışından, fitr bayramının günorta saatına qədərdir.
Zəkat iki qisimdir: malın zəkatı və fitrə zəkatı
Malın zəkatı buğda, arpa, xurma, kişmiş, qızıl, gümüş, dəvə, inək və qoyun və s. aiddir. Fitrə zəkatı isə hər bir adam üçün xalqın ümumisinin yeməyindən üç kq qədəridir. Yəni xalqın əksəriyyəti, ümumiyyətlə, nə yeyirsə, o yenilən şeydən üç kq-nı bir adamın fitrə zəkatı olaraq sayılmaqdadır. Bunlar da, ümumiyyətlə, buğda, arpa, xurma, çörək, kişmiş, düyü, qarğıdalı və bunun kimi şeylərdir. Yəni, adətən tez xarab olmayan qida məhsullarıdır.
Fitrə zəkatı bütün müsəlmanlara fərzdir.
Allah bütün oruc və dualarınızı qəbul etsin!