1918-ci ildə yaranmış Azərbaycan dövlətinin əsl adı nə olub - Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, yoxsa Azərbaycan Demokratik Respublikası?
Bəzi tarixçilər ADR, bəziləri AXC yazır. Bəs bunların hansı düzdür?
Altay Göyüşov (tarixçi alim):
Hər ikisi düzdür. Əslində, o dövrün sənədlərində "Azərbaycan Cümhuriyyəti" kimi qeyd edilib. Ancaq respublikanın demokratik olması "İstiqlal" bəyannaməsində xüsusi olaraq qeyd edilir.
Bəyannamənin 2-ci maddəsində göstərilir ki: "Müstəqil Azərbaycan dövlətinin şəkili-idarəsi Xalq Cümhuriyyəti olaraq təqərrür ediyor".
Sonrakı maddələrdə də "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti" deyə təkrar olunub.
Rus dilinə isə "Azerbaydjanskaya Demokratiçeskaya Respublika" kimi tərcümə edildi və qısadılmış ADR yazıldı. O dövrdə bəzi sənədlər, yazışmalar rus dilində aparılırdı. Onda AXC-ni ADR kimi qeyd edirdilər. "Cumhuriyyət" sözünü "respublika", "xalq" sözünü isə "demokratiya" kimi tərcümə etmişdilər.
İstiqlal bəyannaməsinin fransızca mətnində AXC Demokratik Respublika kimi tərcümə olunur
Cəmil Həsənli (tarixçi alim):
"Respublika" sözü kimi o dövrdəki Azərbaycan-türk dilində "Cümhuriyyət" işlənirdi. Sovet dövründə cümhuriyyət sözü leksikondan çıxdı.
O cümlədən, sovet dövründə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti haqqında yazılan kitabların, məqalələrin əksəriyyəti rus dilindədir.
Rus dilində yazıldığı üçün AXC də ADR kimi qeyd edildi və beləcə, ictimai fikirdə daha çox qaldı.
Amma Cümhuriyyətin ərəb əlifbası ilə yazılmış ilk sənədində dövlətin adı Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti kimi göstərilib.
1918-1991: Bir müstəqilliyin iki bəyanı
"Qafqazın Pensilvaniyası" - Bakı və I Dünya Müharibəsi
21-ci ilin Qars müqaviləsi: bu necə baş verdi?
Azərbaycanın nümayəndə heyətinin prezidenti Əlimərdan Topçubaşovun Paris Sülh Konfransına ünvanladığı məktublarda Azərbaycanın adı fransızca Azərbaycan Respublikası olaraq yazılıb
Şirməmməd Hüseynov(jurnalist-tədqiqatçı):
Dövlətin adı Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətdir, sənədlərdə bu cür göstərilib. Vaxtilə rus dilinə düzğün tərcümə edilməyib.
İndi təsəvvür edin, Çin Xalq Respublikası var, kim onu "Kitayskaya Demokraticeskaya Respublika" adlandıra bilər? Tərcümə edilir: "Kitayskaya Narodnyaya Respublika".
Heydər Əliyevin vaxtında televiziya ilə çıxış elədim, dedim ki, Azərbaycanda ADR adında dövlət olmayıb.
Heydər Əliyev Milli Arxiv İdarəsinin o vaxtkı rəhbəri Ataxan Paşayevi yanına çağırıb ki, orijinalı mənə gətirin. İstiqlal bəyannaməsini ona aparıblar, oxudub ki, orda dövlət Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti adlandırılır.
Ondan sonra dedi ki, bəs niyə Demokratik Respublika adlandırırsız. Bundan sonra onun AXC ilə bağlı sərəncamlarında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yazıldı.
Hesab edirəm, dövlətə nə ad veriblərsə, o adla da adlandırılmalıdır.
Mənbə: BBC News Azərbaycan
XƏBƏR LENTİ
İnternetdə də polis olacaq
Möcüzəvi minerallar - 2
Mənim əl işlərim
Cehizlik yataq dəsti və yataq örtükləri
İngiltərədə ən yaxşı məşqçi və futbolçu seçildi
Onu özünə aşiq et
Dərsliklərin monitorinqində yeniliklər olacaq
Məşhur aktyor 10 illik evliliyini bitirdi-SƏBƏB/FOTO
Ronaldodan anasına bahalı hədiyyə - FOTO
Şirkətimiz reytinqdə birincidir
Yanlış pəhrizlər sağlamlıq üçün təhlükəlidir
Qaraçı şnitzeli (foto resept)
Koronavirusdan qorunmaq üçün bunları edin
Fincanlar
Günün ulduz falı
Böyük çillə başladı
Məhkəmə təxirə salındı
Su yoqasının faydaları
Cəbhədə partlayış: yaralı hərbçilər var
Hava haqqında
Qadin.Netlə birlikdə hamiləlik (XXI həftə)
Məzəli portağal
"Facebook"da kim nəyi "bəyən"ir?
300-1500 manat maaşı olan iş yerləri açılacaq
Günün qoroskopu: Səhhətinizə nəzarət edin!
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? - 23 APREL
Mətbəx mebelləri
Hadisenin kürkü QALMAQAL yaratdı-FOTO
Ərəblər İŞİD-ə qarşı ittifaq yaratdılar
Azərbaycanlı şagird dünya çempionu oldu
Bakılıları xəstə edən küy
Mazda-dan yenilik var
Bakının hərbi hissələrində yenilik
Şeron Stoun məşhur səhnəni yenidən canlandırdı
Rihannanın geyim brendi “Emmy” mükafatına namizəd olub - FOTO
Bütün dünya bu TOYdan danışır-FOTO
"Bunun qarşısını ala bilməyəcəyik"
Acundan Hadisəni utandıran sual - VİDEO
20 il müstəmləkəçiliyə qarşı mübarizə aparmış Qaçaq Nəbinin kəndi də işğaldan azad edildi
Ən sevdiyim paltarlar və ya paltar növləri
Budurmu sevgi?
Demet Akalın Tuba Ünsal arasında qalmaqal-FOTO
Dünyanın ən cazibədar qadını seçildi
Qadın bezlərinin reklamına razısınızmı?
Nə qədər adam geri zəkalıdır?
Top 10- ən zərif qadın əşyası
Şərbətli badam şirniyyatı (foto-resept)
Goranboya düşmən hücumu nəticəsində ölən şəxsin kimliyi bilindi - RƏSMİ
90 yaşlı nənə şəkil çəkməyə başlayarsa...
Məşhur aktyor öldü-FOTO
- ŞƏRHLƏR