Qadın anlayışı Şərq aləmində "bir od" olmuşdur ki, ona əl vurmaq barıta əl vurmaq kimi xətalı hesab edilmişdir.
Məqalələrin birində deyilir ki, guya sovet hakimiyyəti qurulana kimi cəmiyyətdə və ailədə qadınların rolu adi bir qul,bir kölə rolundan qabağa getmirdi.Qızın doğulması ailə ücün bədbəxtlik hesab olunurdu,cünki "qız yükü - duz yükü" idi, "qız özgə çırağl yandırırdı", "qız qazanc itirir,qazanc gətirimirdi" "saçı uzun,ağlı gödək" idi.Buna görə də Qızbəs,Bəsdi,Oğlangərək, Qıztamam kimi adlar qoymaq çox qız doğulan ailələrdə adət şəklini almışdı.Ailə başçısı, ər həyat yoldaşını öz adı ilə çağırmağa utanır ,yalnız başqalarının yanında deyil,həmçinin dar ailə çərçivəsində də belə onu "ayə, ay adam" deyə səsləyir, "uşaqların anası","külfət" ,"ev adamı" və s. adlandırırdılar. Qadına mənliyi belə unutdurulur,ata evində ixtiyarı atada,ər evində ərinə çatırdı.Onun "mən" kəlməsi ilə doğulduğu gündən əlaqəsi kəsilirdi, onun əvəzində düşünür, onun əvəzində qərar verirdilər. Rəyi soruşulmadan ərə verilir,onun üçün "ər bir,Allah da birdir", "ər başının sahibi" idi. Hər bir şeyin, malın sahibi olduğu kimi, qadının da sahibi əri idi. Ona "filankəsin qızı" , "filankəsin arvadı" deyilirdi.
Amma mənim fikrimcə, bütün bunlar hər hansı hakimiyyət qurulana kimi deyil, ondan sonra da var idi, qismən də olsa qalmışdır.Qadın zəif olduğu üçün özünü qoruya, dolandıra bilməzdi ,yaşadana, müdafiəçiyə ehtiyacı var idi.Bu anlayışa gorə qadın həmişə bir idarə edənə möhtacdır.Onu ata evində ata,ər evındə ər idarə etməlidir.Hələ dahi şairimiz Füzuli qız-qadın tərbiyəsini Leylinin anasının dili ilə canlandirmişdir.
Gözdən gərək olasan nəhan sən
Ta demək ola sənə ki,cansan
Oğlan əcəb olmaz, olsa aşiq!
Aşiqlik işi qiza nə layiq?
Qadının elmə,maarifə olan həvəsini öldürmək üçün ona yazmaq,oxumaq yasaq edilirdi.Əlbəttə, yaxşı ki, bu çürük fəlsəfə öz mahiyyətini itirdi.Bütün bu geridə qalmış fikirlərin hamısının arxasında İslam dininin olduğunu deyirdilər və bizi dinimizə qarşı çıxmağa təhrik edirdilər.Amma əksinə, müqəddəs kitabımız olan Qurani-Kərimdə də qadın azadlığından və qadınla kişinin eyni hüquqa malik olmalarından danışılır.Hələ C.Məmmədquluzadə "Şərq qadını" məcmuəsində qadının ictimai həyatda özünə ləyaqətli mövqe tuta biləcəyinə inanmış,ona tərbiyə verməyi ,onu işıqlı dünyaya çıxarmağı tələb etmişdir.Azərbaycan ziyalılarindan birisi Rəşidbəy Əfəndiyev yazırdı ki,qadını qul kim tərbiyə etmək və elmdən bixəbər saxlamaq gələcək nəsli fəakətə sürükləyir, hər bir millətin xoşbəxtliyi və səadəti qadınlarının savadlanmasından asılıdır.
Rus yazarı Çernışevski demişdir: "Qadın təbiətən nə qədər sadiq, güclü zəkalı olmuşdur.Lakin cəmiyyət bu zəkadan istifadə etmir,onu rədd edir,onu boğur,halbuki, bu zəka rədd edilməsəydi, əzilməsəydi, fəaliyyət göstərərdi.Bəşər tarixi onda qat-qat artıq sürətlə inkişaf edərdi.Yaxşı ki, cəmiyyətimizdə belə məntiqli,geniş düşüncəli insanlar olub və mərhələ-mərhələ qadına qarşı baxışlar, düşüncələr dəyişib.Azərbaycan qadını sübut etdi ki, heç də qadın zəif,aciz bir məxluq deyil.Müdrik babalardan qalan bir deyim gerçək oldu: "Aslanın erkəyi ,dişisi olmaz". Kəndlərdə ana ağbirçək sayılmışdır, onun məsləhətini dinləmiş, o içəri girəndə ayağa qalxmışlar, ana "qan qaytaran" olmuşdur.İndiki zamanda qadınlar nəinki öz sözlərini evdə,ailədə, hətta tribunalardan da deyə bilir. Bu, böyük qələbə,dirçəliş deyilmi? Şükürlər olsun ki, qadınlarımız ana olmaları ilə yanaşı, yazıçıdırlar,şairdirlər,həkimdirlər,jurnalistdirlər,ən nəhayət, xalqı təmsil edən millət vəkilidirlər. Hətta məktəbdə müəllimlərin çoxu da qadınlardır! Vaxtı ilə zəif hesab olunan qadın indi məhkəmə salonlarında hakimlik edir və qanunlar qəbul edir. Güclü nəslin nümayəndəsi olan bəzi kişilər həyatın keşməkeşli yollarında zəiflik və acizlik göstərib, cinayətkarlığa əl atır.Bax, onda qadın ona hökm oxuyur.Yaxşı ki, bizlərin taleyinə belə azad,qadın-kişi hüquqlarının bərabər olduğu bir zamanda yaşamaq qismət olub.Ailəni dolandırmaq üçün kişi əgər zəhmət çəkirsə, səhər gedib, axşam gəlirsə, sizlər də (işləməyən evdar xanımlar) onun övladının qayğısını çəkirsiniz və evə gələndən sonra onun istirahətinə şərait yaradırsınız. Ona görə də özünüzü onlardan asılı və "hazıryeyən" hesab etməyin!
XƏBƏR LENTİ
Dadlı, ancaq zərərli qidalar
Özünüzü dələduz "FHN işçilərindən" qoruyun
Xəzərdə nərə balıqlarının kommersiya ovuna moratorium tətbiq ediləcək
Suyu ayaqüstə içməyin! - Elmi və dini açıqlaması
Balıq hərracda 1,8 milyon dollara satıldı-FOTO
Düşmənin ağır döyüş texnikaları məhv edilir - VİDEO
İlk dəfə qadın rəhbər
Xəyanət və sevgi
İnsanın ehtiyacı olan bütün elementləri saxlayan qida
Mikroelementlər-2
Stillə geyinən məşhurların qarderobları
Traktorun çömçəsindən suya kəllə vurmaq üçün istifadə etdilər - VİDEO
İşsizlərə sığorta pulu veriləcək - YENİ QANUN- VİDEO
Bədəni koronanirusdan qoruyan amillər hansılardır?
35 il sonra bir araya gəldilər - FOTO
Çində güclü zəlzələ
Koronavirusla bağlı son STATİSTİKA
Nazirlikdən xəbərdarlıq: Yeni təhlükəli mobil virus yayıldı
Prezident Bilal Əliyevə ev hədiyyə etdi
Murat Boz - "Aşklarım büyük benden"
2019 Oskar Mükafatları: Qırmızı Xalça
Facebook Messenger sadələşdi
Bu günün hava proqnozu
РЎOVID-19 infeksiyalı aktrisanın xəstəxanada qalmasına icazə verilmədi
Fahriye və Burakın övladına milyonluq təklif
Çörəkotulu rulet (foto resept)
Azərbaycan incəsənətinin "qayınanası"nın doğum günüdür
Demi Lovatonun həyati təhlükəsi davam edir-FOTO
Nigeriyalı “Sarı gəlin”i Azərbaycan dilində oxudu - VİDEO
Yemək və içmək qaydaları - 1
“Avroviziya” haqqında qərar verildi - VİDEO
Kendall Jennerin tərzi
Prezident İlham Əliyev "Yasamal" parkının açılışında iştirak edib
Avropanın ən yaxşı oyunçusu Ronaldo oldu
Növbəti buraxılış imtahanının vaxtı açıqlandı - CƏDVƏL
Qar yağacaq
Dəb lüğəti (2-ci hissə)
Beş yaşlı Samirin 26 barmağı var - FOTO
Dünyaca məşhur model-aparıcı nişanlandı-FOTO
ABŞ-ın üç ştatında rekord yoluxma qeydə alındı
Yanmış tavanı necə təmizləməli?
Tarix yazan hərbçilərimizin Şuşada qartopu əyləncəsi - VİDEO
Saç üçün maskalar
Noyabrın hava proqnozu
Həkimlər xəbərdarlıq edir
Pendirli, yulaflı çubuq(foto resept)
Ermənilərin yaşadığı bölgədə zəlzələ baş verdi
Hamiləlik testlərindən düzgün istifadə qaydaları
Tibb təhsili alan tələbələrdən nümunəvi addım - VİDEO
“Qaçqınkom”dan məcburi köçkünlərin köçürülməsi ilə bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
- ŞƏRHLƏR