"… kimi ol" axını haradan qaynaqlanır və insanlara nə hiss etdirir?
Milanda yaşayan əslən Moldovalı olan Eugeniu Croitoru və Debabrata Nathın birlikdə hazırladıqları “Bill” xarakteri internetdə olduqca məşhur olmağa başladı.
Twitterdə də #BeLikeBill həştəqiylə paylaşılan bu şəkillər ilk olaraq keçən il üzə çıxsa da əsl məşhurluğu bu il Yanvarın əvvlində əldə etdi. Təqibçi sayı qısa müddətdə 1,5 milyonu keçən
Be Like Bill’ə (Bill Kimi Olun) (https://www.facebook.com/OfficialBLB/?fref=photo) Facebook səhifəsinin qatqısı böyükdür.
Daha əvvəl də Facebookda yumor məqsədli səhifələr hazırlayan və özünü "internet təşəbbüskarı" olaraq görən Eugeniu Croitoru deyir: "Sadə bir fikirdən yola çıxdıq. “Bill” ağıllı, sağlam fikir sahibi və insanları əsəbiləşdirən şeylər etməyən hər hansı biri ola bilər. Bundan başqa fərqinə vardınızsa Bill özünü də ələ sala bilir. Bəzən də başqaları haqqında zarafatlar edir".
"Bill" xarakterini telefon xəttindən konsertə qədər hər cür məhsul və fəaliyyətin reklamını etmək üçün istifadə edən çox sayda şirkət olsa da Croitoru özünün bu ideyasından hələ qazanc əldə etmədiyini söyləyir, amma gələcəkdə əldə etməyi ümid etdiyini deyir.
Bill obrazının Ərəbcədə adı Bilal və ya Bəşir, Malayziyada Raşit, Azərbaycanda Əhməd, İspancada Jose, Türkiyədə isə heç bir adı yoxdur. Bu axın Türkcəyə çevrilərək paylaşılan internet ədəb qaydaları xaricində, ictimai məsuliyyət mesajları vermək üçün də istifadə edilməyə başlandı.
Facebookda son günlərdə sürətlə yayılan başqa bir trend isə bir internet saytının hazırladığı, "Bill"in yerinə öz adını qoyaraq mesaj hazırlama imkanıdır:
http://en.blobla.com/bla/be-like-me-be-like-bill (http://en.blobla.com/bla/be-like-me-be-like-bill)
http://tr.nametests.com/test/gibi-ol-burayi-tikla-ve-kendi-hikayeini-kesfet/5572/ (http://tr.nametests.com/test/gibi-ol-burayi-tikla-ve-kendi-hikayeini-kesfet/5572/)
Bir çox istifadəçinin sandığının əksinə olaraq, bu mesajlar sosial şəbəkə profilinizə tətbiq olunaraq hazırlanmır, sərbəst şəkildə paylanır.
Croitorunun yaratdığı Bill obrazı, həmçinin siyasi məzmunlu mesajlar verilmək üçün də istifadə edilməyə başladı. Bu vəziyyətdən narahat olmayan Croitoru, obrazın çıxış məqsədinin sadəcə müsbət bir şey etmək olduğunu və insanları əyləndirmək istədiyini söyləyir.
"…kimi ol" axını niyə bu qədər məşhur oldu?
İnternet mühiti demək olar ki hər həftə yeni və məşhur bir məzmunun virus kimi yayıla bildiyi bir mühitdir. Xüsusilə paylaşılması asan, zarafatlı və dəbdə olan məzmunlar, qısa müddətdə milyonlarla istifadəçi tərəfindən paylaşılır. İnsanların internetdəki davranış modellərini araşdıran və nisbətən yeni bir sahə olan "kiberpsixologiya" (cyberpsychology), bu tip davranışlarımızın mümkün səbəblərini tapmağa çalışır.
Əslində [n]Beyinin davamlı izləyiciləri üçün bu viruslu paylaşım dalğalarının haradan qayaqlandığı çox da sirrli deyil. Bu tip qısa, zarafatlı və dəbli paylaşmalar, insan zehininin yüz min illik mərkəzlərini qısa yolla təmin edəcək virtual bir fürsət ortaya qoyur. Adətən cəmiyyətlə birlikdə hərəkət etmək özümüzü yaxşı hiss etməyimizə səbəb olur.
Hər kəsin paylaşdığı şeyləri də təməl olaraq buna görə dərhal paylaşmaq istəyərik (amma bir az düşünsək bu fikir bizə xeyli axmaq gələ bilər).
Sosial şəbəkələrin və internetin ən cazibədar tərəfi, yüksək səviyyədə sosial qabiliyyətləri olan insan beyni üçün geniş bir ictimai paylaşım və ünsiyyət illuziyası yaratmasıdır. Lakin təəssüf ki bu keçici paylaşım dalğaları və ünsiyyət hissi, yalnız bir illuziyadan (yanılsamadan) ibarətdir. Bundan başqa xüsusilə ön beyinləri hələ inkişaf mərhələsində olan gənclərin bu itkiyə etiraz etmələri çətin məsələdir.
Hər hansı bir analizə dayanmasa da ümumi şəkildə keçərli olan bəzi "müsbət" ifadələri yan-yana düzərək qarşıdakı insanda guya "şəxsiyyət analizi" edildiyinə dair qəbul meydana gətirməyiniz, əslində sandığınızdan daha asandır. Çünki beyniniz, müsbət və ya mənfi bir çox ifadəni zehininizdəki "mən qəbulu" formalarında olan ön qəbullarla asanca uyğunlaşdıra və onlarla rahatlıqla eynilik qura biləcək bir quruluşdadır. Qəzetlərdəki ulduz fallarından tutmuş bir çox saytdakı əyləncə məqsədi ilə qarşınıza çıxan şəxsiyyət, eşq, şans və s. testləri bizə tətbiq etmək üçün əslində belə təməl zəifliklərimizdən faydalanırlar. Üstündə çox düşünməsəniz bu testlərin nəticəsi olaraq qarşınıza çıxan ifadələrin sizə necə də uyğun gəldiyinə çox vaxt təəccüblənə bilərsiniz.
Bunların hamısı, beyninizdəki mükafat mərkəzlərini fəaliyyətə keçirir və siz də bu gözəl hissi ən qısa zamanda, tanıdığınız hər kəslə paylaşmaq istəyirsiniz. Hamımız beləyik, çünki yüz minlərlə ildir ən yaxşı bildiyimiz şey, birlik halında hərəkət etməyimizi asanlaşdıracaq sosial bacarıqlardır.
Gördüyünüz kimi bizi bu dünyada ən güclü növlərdən biri edən sosial bacarıqlarımız, internetdə həm əyləncə, həm reklam məqsədiylə asanca istifadə edilə bilən zəifliklərə çevrilə bilir. Bunların əyləncə olaraq qaldığı müddətdə çox da zərəri yoxdur, lakin kiber mühitin hər zaman bu qədər məəsum olmadığını da unutmamaq lazım.
Etiketlər: be like bill (http://nbeyin.com.tr/etiket/be-like-bill/), kimi ol (http://nbeyin.com.tr/etiket/gibi-ol/)
Tərcümə: Coşqu İsmayılzadə
XƏBƏR LENTİ
Daha çox pul qazandırdığı düşünülən 10 iş
Qadın olmaq çətindir
Tədris ilinin müddəti barədə qərarı ilə bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
Oqtay Şirəliyev Kürdəmirdə vətəndaşlarla görüşüb
Rəngarəng çanta modelləri
Yaponiyada 5 milyon dollarlıq yolka satışa çıxarılıb
Məşhur tərzi: Billie Eilish
Elektron qurğuların yuxuya təsiri
Azərbaycanda daha 6 nəfər koronavirusdan vəfat etdi – 338 yeni yoluxma+FOTO
Günəşdə partlayış baş verdi
Banklara xəbərdarlıq etdi
Analar və qızlar üçün geyimlər (3)
Uşağınız aşiq olub?
Miranda Kerr ikinci dəfə ana oldu-FOTO
Ətin xarab olduğunu göstərən əsas əlamətlər
Sevginiz sağlamdırmı?
Koronavirusla bağlı son STATİSTİKA
Riçard Gir yenidən evlənir - FOTO
FAYDALI MASKALAR
“Tehranda fəlakətli partlayış...” – Əhaliyə xəbərdarlıq edildi
Almalı ispanaq salatı (foto-resept)
Nazirlik xəbərdarlıq etdi
Ermənistanın daha bir ölkəylə münasibəti pisləşir
Zövqlü çanta nümunələri
Yaxınlarının məzarını ziyarətə getdilər, gördükləri mənzərə dəhşətə gətirdi - VİDEO
Azərbaycanlı boksçu erməninin "çənəsini oynatdı"
Braziliyada futbolçular hər oyundan əvvəl məcburi koronavirus testi verəcək
"Yanukoviç bir də gücə əl atsa, çox sərt cavab alacaq"
Zakir Həsənovdan hərbçilərə təbrik
Ev qəzaları
Ağciyərlərdə problem olduğunu göstərən 4 işarə
Hande Erçelin anası öldü
"Sevgidə şikəstlik" halı nədir?
Çağla Şikelin sevgilisi kimdir?-FOTO
Yapon xalqı beş ən gözəl rusiyalı qadını seçdilər
"Kefli" armud (foto resept)
Brus Villis 12 milyonluq evini 7 milyona satdı-FOTO
HAVA necə olacaq?- 31 Mart
Silikon sinə qadını ölümdən xilas etdi
Kate Middletondan gözəl saçlar üçün tövsiyyələr
Sumağın faydaları
Uşağa eyni vaxtda altı orqan köçürülüb
Gül bayramı
Diqqət: Xəzərdəki xəstəlikdən qorunun
Azərbaycanda karantin yenidən sərtləşdirilir - RƏSMİ
Adriana Liam yeni paylaşımı ilə diqqət çəkib-FOTO
Zövq oxşayan ayaqqabılar
Bunları mütləq görməlisiniz
Göyçay çayı məcrasını dəyişdi - TƏHLÜKƏ
Bakıda ilk müsəlman qız məktəbi belə yaranmışdı...
- ŞƏRHLƏR