Nədir?
Beyin toxuması özünü bürüyən beyin pərdələri (meninkslər) və kəllə sümüyü ilə qorunur. Kəllə sümüyü birdən çox sümükdən ibarətdir. Ana bətnindəki dövrdə bu sümüklər arasında birləşdirici xətlər (suturalar) və əmgək adı verilən paxlava kəsiyi şəklində bölgələr var. Bir sözlə əmgək kəllə sümüklərinin birləşmə nöqtələrinin arasındakı bağ toxumadan ibarət olan hissədir. Doğuşdan əvvəl 6 ədəd olan əmgəyin adətən doğuş öncəsi 5 dənəsi bağlanır. Doğuşdan sonra yalnız ön əmgək mövcuddur.
Əmgək nədən ibarətdir?
Əmgəyin körpədəki funksiyası nədir?Kəllə sümükləri arasındakı boşluq əmgək bağ toxumalarından ibarətdir. Üstü saçlı dəri və dəri altı piy toxuması ilə örtülüdür.Körpələrin kəllə sümüyü tək bir parça sümükdən ibarət deyil, hələ bir-birinə tam olaraq bitişməmiş birdən çox sümükdən ibarətdir. Bu quruluş, sümüklərin üst-üstə gəlməsi ilə kəlləyə elastiklik qazandırıb başın doğum kanalına daxil ola bilməsini beləliklə, doğuşun həyata keçirilməsini təmin edir. Doğuşdan sonra da, beyin böyüməsi kəllə sümüyünün genişlənməsi ilə mümkün olur. Beynin böyüməsinin təxminən 2/3-ü həyatın ilk 2 ilində baş verir, kəllənin elastik quruluşu bunu mümkün edir. Kəllə sümük hissələri arasında qalan hissə də əmgəkdir.
İlk 2 ildə çox sürətli olan beyin böyüməsinə kəllə sümüklərinin böyüməsi uyğunluq göstərə bilməz. Buna görə sümüklər arası birləşmə yerləri (suturalar) və əmgək sayəsində baş böyüyür və beyin toxumasına zərər gəlməz. Kəllə daxilində inkişaf edə biləcək ani təzyiq və həcm dəyişikliklərində kəllə sümükləri elastik olmadığı üçün genişlənə bilməz. Əmgək sayəsində yan təsirləri azala bilər.
Əmgək hansı müddətdə bağlanır?
12-18 ay müddətində bağlanır. Çox nadir hallarda bəzi uşaqlarda arxa əmgək açıqdır, ən gec 3 ay ərzində bağlanmalıdır.Əmgəyin qısa müddətdə bağlandığı hallarda adətən suturalar vasitəsi ilə baş böyüməsi davam etməkdədir.Belə bir vəziyyətdə qısa fasilələrlə baş ölçülməlidir.
Əmgəyə toxunmaq uşağın beyninə zərər verərmi?
Çox sərt bir zərbə almadığı müddətcə əmgəyə toxunmağın körpəyə heç bir zərəri yoxdur.Əmgək güman edildiyi qədər həssas və zəif bir bölgə deyil. Çox ağır bir zərbə olmadıqca yüngül toxunma növü zərbələrin bir zərəri olmaz .
Əmgəkdə hansı dəyişikliklər normaldır?
Nəfəs alıb vermə və ağlama zamanı əmgəkdə şişmə normaldır.
Əmgəklə bağlı təhlükə vəziyyətlər nələrdir?
İshal, qusma kimi orqanizmin maye itkisinə səbəb olan hallarda əmgəkdə çökmə meydana gəlir. Bu maye itkisinin ciddi olduğunu göstərir.Əmgəkdəşişmə isə menengit dediyimiz beyin zəri iltihabları və kəllə daxilinə aid yer tutan lezyonlarda (şiş kimi) vəhidrosefaliya dediyimiz beyin onurğa mayesinin artdığı hallarda olur. Mütləq erkən müdaxilə tələb edən bu hallarda uşaqlar onsuz da başqa əlamətlər ilə də qeyri-sağlam görünürlər, bu cəhətdən tamamilə sağlam olan uşaqlarda bu ehtimallar çox aşağıdır.
Əmgək necə yoxlanılır?
Əmgəyə görə sümük toxuması çox sərt olduğu üçün baş bölgəsini alından arxaya doğru normaldan bir az təzyiqlə oxşadığımız zaman saçlı dəri altında əmgək hiss edilə bilər. Paxlava dilimi kimidir. Yaş ardıqca bu kiçilir.Əmgəyin hər aylıq həkim baxışı zamanı müayinəsi keçirildiyi üçün qızdırma, qusma, ishal və s. kimi başqa xəstəlik əlamətləri olmadığı müddətcə ailə tərəfindən yoxlanılmasına ehtiyac yoxdur.
Fuad Nəzərov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Sarkozi Rusiyaya qarşı sanksiyaların ləğvinə çağırdı
Dövlət Sərhəd Xidmətinin rəisi vətəndaşları qəbul edib
Alla Puqaçova yenidən TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ- FOTO
Bir Hacıbaba Bağırov vardı...
Azərbaycana 30 santimetr qar yağdı
“Ulduz müharibələri”nin aktyoru öldü
Bloklanan “Email”i açmaq üçün mütəxəssisdən tövsiyə
Qadın güləşi üzrə açıq Azərbaycan Kuboku keçirildi
Düşmən Ağdam və Ağcabədini atəşə tutur - RƏSMİ
Azərbaycanda koronavirus yenidən alovlana bilər - XƏBƏRDARLIQ
Obama Amerika kəşf etmədi
Adobe photoshop (Dərs-10)
Vera otel qapısında qaldı-FOTO
Azərbaycanda insanlar falçılara niyə inanır?
Çin üsulu badımcan qızartması (foto resept)
Tramp daha iki hind quşunu xilas etdi
Bu yay küləkli günlərin sayı çoxalıb - İnstitut
Bu şəhərdə artıq avtomobil qəzaları olmayacaq
Sızanaqlar üçün kərəviz maskası
İŞİD Bakının neft yataqlarını vurmaqla hədələdi
Bakıda dünyanın ən iri miqyaslı festivalı təşkil olunacaq
Cəfərili çuğundur salatı (foto-resept)
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? - 4 APREL
Azərbaycanda zəlzələ olub
Ermənilər Qarabağdan qaçmağa başladı
Pensiyaçılara Bakı 2015 müjdəsi
Yüzlərlə tələbə köpükləndi
Yeni il axşamı hamilələr ehtiyatlı olsun
52 tatudan sonra tanınmaz hala düşdü
Üz deyil ki, sənət əsəridir
Çimərliyə gedənlərin DİQQƏTİNƏ: Bu qaydalara ƏMƏL EDİN
Sobada bişmiş badımcanlı makaron (foto-resept)
Kral cangüdəni ilə evləndi-FOTO
Macar kababı (foto reept)
Mənim gözəl Xaçmazım
500 illik məscid məhv olmaq üzrədir
Abituriyentlərin nəzərinə!
Beren Saatın bu addımı təəccübləndirdi-FOTO
Beren Saat və Kənan Doğulunun ayrılıq əbəri yayıldı-FOTO
Hava haqqında
Cennifer Lopezdən maraqlı addım-VİDEO
Azərbaycan "Facebook"da saxta səhifələrlə mübarizəyə başlayır
Dimedrol reseptlə satılmalıdırmı?
Ərəblərin brilyant təyyarəsi: sirr açıldı - FOTO
Ermənistan bir həftə sonra məhv edilmiş hərbçilərinin sayını açıqladı
İştahsız uşaqlara maraqlı yeməklər
Dişlər haqqında 5 maraqlı fakt
Almalı piroq (foto resept)
Erməni idmançılar Azərbaycana gəlməkdən imtina etdilər
Ana olmağa hazırlaşanlar, oxusanız məsləhətdir!
- ŞƏRHLƏR