Elmi nailiyyətlər bizi çox mühüm nəticəyə gətirir. Kainatın möhtəşəm böyüklüyü! Kainatın ölçüləri haqqında düşündüyümüzdə qarşımıza çox böyük rəqəmlər çıxır.
Yer planeti, bildiyimiz kimi Günəş Sisteminin bir parçasıdır. Bu sistem kainatdakı digər ulduzlara görə orta böyüklükdə olan Günəşin ətrafında dövr edən 8 planetdən və onların 54 peykindən meydana gəlir. Yer Kürəsi bu sistemdə Günəşə ən yaxın üçüncü planetdir.
Günəşin diametri Yerin diametrinin 103 misli qədərdir. Bunu bir bənzətməylə açıqlayaq. Əgər diametri 12.200 km olan Yer kürəsini üzüm dənəsi böyüklüyünə gətirsək, Günəş də futbol topunun iki misli böyüklüyündə olan kürə halına gələr. Amma daha maraqlı olan aradakı məsafədir. Həqiqətə uyğun model qurmaq üçün üzüm dənəsi böyüklüyündəki Dünya ilə top böyüklüyündəki Günəşin arasını təxminən 280 metr etmək lazımdır. Günəş Sisteminin lap xaricində olan planetləri isə kilometrlərlə uzağa aparmaq lazım olacaq.
Ancaq bu qədər nəhəng ölçüyə sahib Günəş Sistemi yerləşdiyi Südyolu Qalaktikasına nisbətdə olduqca kiçik ölçüdədir. Çünki Südyolu Qalaktikasında Günəş kimi və ondan daha böyük təxminən 250 milyard ulduz var. Bu ulduzlardan Günəşə ən yaxın olanı Alfa Sentavradır (Alpha Centauri). Əgər Alfa Sentavranın bayaqkı nisbətə, yəni Dünyanın üzüm dənəsi böyüklüyündə olduğu və Günəş ilə Dünyanın arasının 280 metr olduğu nisbətə yerləşdirsək, onu Günəşdən 78 min kilometr uzağa yerləşdirməyimiz lazımdır!
Modeli bir az da kiçildək. Dünyanı gözlə çətin görülən bir toz zərrəsi edək. Onda Günəş qoz böyüklüyündə olub Dünyaya üç metr məsafədə yerləşəcək. Bu halda Alfa Sentavra Günəşdən 640 km (bəli, kilometr) uzaqda olmalıdır.
Südyolu Qalaktikası aralarında bu cür nəhəng məsafələr olan 250 milyard ulduzu saxlayır. Spiral şəklindəki bu qalaktikanın qollarının birində bizim Günəşimiz yerləşir.
Ancaq maraqlıdır ki, Südyolu Qalaktikası da kosmosa nisbətən çox “kiçik” yer tutur. Çünki kosmosda təxminən 300 milyarda qədər başqa qalaktikalar da var. Bu qalaktikaların arasındakı boşluqlar isə Günəş ilə Alfa Sentavra arasındakı boşluğun milyonlarla misli qədərdir.
Corc Qrinşteyn (George Greenstein), bu heyrətamiz böyüklüklə bağlı The Symbiotic Universe (Simbiyotik Kainat) adlı kitabında belə yazır: “Əgər ulduzlar bir-birlərinə bir az daha yaxın olsaydılar, astrofizika çox da fərqli olmazdı. Ulduzlarda, nebulalarda və digər göy cisimlərində davam edən təməl fiziki proseslərdə heç bir dəyişiklik olmazdı. Uzaq məsafədən baxdıqda qalaktikamızın görünüşü də indikiylə eyni olardı. Yeganə fərq, gecə çəmənlər üzərinə uzanıb izlədiyim səmada çox sayıda ulduz görünərdi. Amma üzr istəyirəm, bəli; bir fərq daha olardı: Bu mənzərəni seyr edən “mən” olmazdım… Kosmosdakı bu nəhəng boşluq, bizim var olmağımızın vacib şərtidir.” (The Symbiotic Universe. s. 21)
Qrinşteyn bunun səbəbini də açıqlayır; kosmosdakı böyük boşluqlar, bəzi fiziki dəyişənlərin insan həyatına ən uyğun şəkildə formalaşmasını təmin edir. Eyni zamanda Dünyanın kosmos boşluğunda hərəkət edən nəhəng göy cisimləriylə toqquşmasına maneə olan faktor da, kainatdakı göy cisimlərinin arasında bu cür böyük boşluqların olmasıdır. Kainatın böyüklüyü və möhtəşəm nizamı təsadüfən meydana gəlməyəcək qədər mürəkkəbdir. Bütün bunlar yaradılış həqiqətini göstərir.
Kazımov İzhar
XƏBƏR LENTİ
Türkiyə yeni peyk buraxır.
Həyati hədəfi təyin etməyə kömək edən 7 sual
Müge Boz Azərbaycan haqqında danışdı-FOTO
"Super ay" heyran etdi
Azərbaycanda Yeni il qeyd edilir
Belarusdan Azərbaycana maraqlı təklif
Xoşbəxt münasibətləri öyrədən 10 şey (2)
Toy üçün dünyada trendə çevrilən yeni saç düzümləri
Uşaqların yataq otaqlarının hekayələri
Dağlıq Qarabağ münaqişəsi üzrə status-kvo qəbuledilməzdir
Toyuq kroketlər (foto resept)
Makiyajdan əvvəl dərini necə canlandırmalı?
İstanbula gedənlər üçün fransız səyahət dərgisindən tövsiyələr
İstismar müddəti başa çatmış binalar
Ən təhlükəli parollar açıqlandı - SİYAHI
Müəllim olmaq istəyənlərə şad xəbər
Sumqayıt icra başçısı yas mərasimləri haqda qərar verdi
Göbələkli toyuq basdırması (foto resept)
Bu səhnə bəşəriyyəti çox utandıracaq-video
İran 20 faizdən Azərbaycanın hesabına qurtulur
Üz dərisi üçün qidalandırıcı maskalar
Avokadolu omlet (foto-resept)
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Körpənin ana bətnində tərpənişləri...
Kəsmikli bananli pirog (foto resept)
Qrip zamanı bunu əsla etməyin - Nazirlikdən XƏBƏRDARLIQ
Günün qoroskopu: stabillikdən həzz alın
Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri yenə görüşəcək
Orta məktəblərdə iş dəftərlərinin istifadəsi ilə bağlı açıqlama
Nə üçün qadınlar qışqırır, kişilər isə susur?
Yataq örtüyü modelləri
"Akkord"un Gürcüstanda inşa etdiyi Kutaisi dolama yolu istismara verilib
Bəbir dərisi naxışı dəbi
Günün ulduz falı
Dərini gəncləşdirən maska
Saç uzadan sarımsaq maskası
Azərbaycan peyki Livan telekanallarının yayımına başladı
Sürətlə yayılan trend
İlk öpüşdən 75 il sonra ailə qurdular
Bill Geyts bu dəfə COVID-19 testlərinə görə ABŞ-ı tənqid etdi
Şeytandan gələn məktub
Türkiyədə yeni qadağa
Südlü makaron (foto resept)
Uşaqların izləməli olduğu cizgi filmləri
Çinin peyki orbitə çatmadı
HAVA necə olacaq?-20 İyul
Kraliça təntənəli nahar verdi, ailəni saraya topladı - FOTO
Qan qrupuna görə XASİYYƏT
Bəstəkar Nailə Mirməmmədli vəfat etdi
Məşhur aktyor vəfat etdi
- ŞƏRHLƏR