Tbilisi Gürcüstanın paytaxtı, mədəniyyət mərkəzi, həm yerli, həm də Qərb mətbəxinin ləziz təamları ilə dillərdə məşhurdur.
Gəzinti və səyahətlər zamanı istər yerli, istərsə də xarici turistlərin iştəha ilə yedikləri “haçapuri”, eləcə də “düşbərə” (xinqali) gürcü mətbəxinə böyük maraq yaradır, təbii şirələr və “Barjomi”, “Nabeqlavi” mineral suları onların ürəyincə olur. Dünyaca məşhur olan bu suları içib ürəyin, için rahat olunca bu qədim tarixi və mədəniyyət ocağı olan Tbilisini elə gəzdikcə gəzmək istəyirsən.
Bu hissədə sizə gürcü mətbəxindən yazmaq niyyətindəyəm. Hər bir xalqın özünə məxsus mədəniyyəti və süfrə təamları var. Gürcü mətbəxinin də ən məhşurları ilə sizi bu xəbərim vasitəsi ilə tanış edəcəyəm.
Gürcü mətbəxi iki hissəyə bölünür - Qərb və Şərq. Qərbi Gürcüstan şərqə nisbətən kiçik əraziyə malikdir, lakin olduqca zəngin təbiətə və tarixi abidələrə sahibdir. Şərq hissəsinə mərkəzi də daxil edilər. Şərqi Gürcüstan mətbəxi qərbi Gürcüstan mətbəxindən fərqlənir. Qərbi Gürcüstan mətbəxinin inkişafına Türk mətbəxi təsir göstərsə də, şərqi Gürcüstan mətbəxinə İran mətbəxi öz rolunu tutur.
Gürcü mətbəxi məhz bu fərqliliyini 21-ci əsrdə də qoruyub saxladı.
Bunu ət və çörəkdən müxtəlif cür istifadə etmələri ilə sübut etmək olar. Məsələn: Gürcüstanın şərq hissəsində çörək buğda unundan bişirilir. Qərb hissədə isə çörək qarğıdalı unundan bişirilir. Şərq hissədə ət olaraq mal əti və qoyun ətindən istifadə olunduğu halda, qərb hissəsində əsasən toyuq əti, hindi əti yeyilir. Qaz və ördək ətini isə Gürcüstanın heç bir regionunda istifadə etmirlər.
Gürcü mətbəxi acılı və istiotlu olması ilə də seçilir. İndi isə gürcü mətbəxinin bəzi nümunələri ilə tanış olun.
Tbilisiyə gələn istənilən turist bir ədəd olsun "Xaçapuri" yemədən getməz. Pendir çeşitləri ilə zəngin olan gürcü mətbəxi,
ən dadlı pendirli qida kimi xaçapurini göstərirlər.Onu müxtəlif formalarda bişirirlər.
Ən geniş yayılmış forması dörd künc, və dairəvidir.
Gürcü xəngəli (Xinqali):
İstənilən azərbaycanlı gürcü mətbəxi deyərkən ilk olaraq gürcü xəngəlini xatırlayır.
Onu həm suda qaynadaraq bişirirlər, həm də yağda qızardaraq.
Pxali.
Bu salatdır. Hansı ki, ispanaqdan (çuğundurla sevənlər ispanağı çuğundurla əvəz edilər) hazırlanır.
Tərkibinə daxildir:
Kələmin bütün növləri,qoz,ispanaq (ancaq yarpaq sahəsi), şüyüd, cəfəri,sarmısaq,üzüm sirkəsi,göy soğan,istiot,duz.
Mçadi:
Tarixən gürcü (qərb) xanımları qarğıdalı unu ilə suyu qarışdıraraq xəmir yoğuraraq bişirərdilər. Hansı ki, ikinci çörək adlanırdı.
İldən ilə mçadi də dəyişikliklərə uğrayaraq hazırkı formasını tapıb. Onu qeyd edim ki, mçadinin tərkibinə əlavə olaraq yağ, sud, və ya kəsmik qatırlar. Kim istəsə hətta xəmirin ortasına hər hansı bir pendir növündən əlavə edib yağda qızardır. Əlbəttə ki, xarici görünüşünü də hər kəs öz zövqünə görə hazırlayır.
Lobio (Lobya):
Bu hər kəsin bildiyi lobyadan hazırlanır. İki çür növü var.Biri qatı halda, digəri sulu xörək halında hazırlanır.
Qatı olan lobionun hazırlanmasına soğan, əvvəlcədən bişirilmiş, suyu süzülmüş lobya, pamidor, göyərti(çəfəri, şüyüt) daxildir. Hamısı bir qabda qovrulur üzərinə göyərti səpilərək süfrəyə verilir.
Duru halda olan lobio isə hər birimizin bildiyi lobya sousudur. Yağda soğan qovruraraq üzərinə lobya və bir qədər su əlavə edərək tam bişməsini gözləyirlər. Nəticədə lobio hazır olur.
Çürçxela:
Müharibə illərində əsgərlərin qidasını təşkil edən bu şirniyyat növü eyni zamanda enerji və immun mənbəyi hesab olunur.
Nazuki Kada:
Bu şirniyyat növüdür. Hansı ki, istənilən gürcü süfrəsində görmək mümkündür. Bizim hər birimizin tanıdığı kətə Nazuki kadadır.
Pelamuşi:
Bu daha çox pudinqi xatırladır. Lakin Gürcu toylarında daha çox rast gəlinir. Adətən qonaqlıq süfrəsi üçün hazırlananda qırmızı üzüm şirəsi əlavə edilir (qırmızı rəng üçün.) Ağ üzüm şirəsini isə yalnız və yalnız toy masası üçün hazırlayarkən əlavə edilir. Pelamuşinin bəyaz olması gəlinin məsumluğunun simvolu hesab edilir.
Bir çox yeməklər isə bizim mətbəxlə bənzərlik təşkil edir. Məsələn Şaşlık (Kabab), Dolma (kələm dolması), Xarço (Piti) və.s. Hər şeydən əlavə onu da qeyd edim ki, istənilən gürcünün bayram süfrəsini qızardılmış toyuqsuz təsəvvür etmək mümkün deyildir.
Gürcü mətbəxi o qədər zəngindir ki, bacardıqca seçərək sizə təqdim etdim.
Ardı var...
XƏBƏR LENTİ
Sabahın HAVAsı
Tədris ilinin uzadılması nəyə hesablanıb?
Erməni təcavüzü nəticəsində Gəncədəki itkilər açıqlandı
Körpələrə qulluq
Saç qaynağı etdirməyin zərərlərini bilirsinizmi?
Makaronlu pomidor dolması (foto-resept)
Nazirlik hərəkətə keçdi
HAVA necə olacaq? 23-yanvar
Nazirdən əlaçı şagird və tələbələrə güzəştlərlə bağlı AÇIQLAMA
Qadının hədiyyəsi ərinin ölümünə səbəb oldu-FOTO
"Bu, o demək deyil ki, dövlət xəstəxanalarında xidmət pullu olacaq" - MÜSAHİBƏ
Dərini nəmləndirən maska
Qar səbəbindən məktəblər tətilə buraxıldı
Qədim Misir stomatoloqlarının metodu alimləri heyran edib
Türk mətbəxindən "Gavurdağı" salatı (foto resept)
Ərdoğan bu gün Bakıya gəlir
Şuşanın havadan görüntüsü - VİDEO
Ərdoğan Ancelina Coli ilə oteldə görüşüb
İrem Derici sarışın oldu - FOTO
"Ginnesin Rekordlar Kitabı"na düşən Bakı metrosu haqda 10 MARAQLI FAKT
Saba Tümər bu dəfə də diqqət çəkdi
Məşhur serial yenidən çəkilişlərə başladı-FOTO
Körpələrdə barmaq sorma və qəbizlik
Pik xəstəliyi
2013-cü ilin ən yaxşı fotoları
Rusiyada Mi-24 helikopteri qəzası ilə bağlı cinayət işi başlandı
Məşhur cütlüyün toyu təxirə salındı
Rusiya kataloqunda saxtakarlıq: Ermənilər Gürcüstan şəhərinə iddialarını ortaya qoydu - FOTO
ABŞ-da Azərbaycana qarşı çağırış
Britaniyanın yeni kralı bəlli oldu
Rəsulzadə ilə bağlı planlar gələn həftə bilinəcək
Gəlinlər üçün ayaqqabılar
"Pul tələb edən həkimin gözünü çıxarmaq lazımdır" - "5 nömrəli"nin baş həkimi
Gözəllik üçün fotoks
Metroda qatarlar dayanacaq
Aslı Enverin paylaşımı HEYRƏTLƏNDİRDİ - FOTO
Metastaz niyə yaranır?
Rəngli peçenyelər (foto resept)
Bu şəxslər təhsil haqqından azad edilə bilər
Karantin rejimi daha bir ay uzadıldı - RƏSMİ
Bütün noutbuklar üçün eyni...
Qəribə sərnişinlər və sürücülər
"Facebook"u bağlayan ölkələr
"Babil" serialının səhnəsi sosial mediada SƏS-KÜY yaratdı - VİDEO - FOTO
Daşaltı əməliyyatından 23 il ötür
Andrey Kudryaçenko: "Bakı mədəni dəyərləri bölüşmək üçün mühüm məkandır"
İyunun qeyri-iş günləri məlum oldu
Bayden Rusiyanı hədələdi: “Əgər qalib gəlsəm...”
2013 Qızıl Qlobus mükafatında ulduzların geyimləri
Çimərlik geyimləri
- ŞƏRHLƏR