Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Zoologiya İnstitutu Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Elmi Tədqiqat Balıqçılıq Təsərrüfatı İnstitutu ilə birgə 2013-2014-cü illər ərzində aparılan tədqiqatların nəticəsinə əsasən, ölkədə ilk dəfə olaraq əmtəə nərəçiliyinin innovasiya metodu ilə yaradılması və inkişafı konsepsiyasını hazırlayıb.
İnstitutun direktoru İlham Ələkbərov Trend-ə deyib ki, Xəzər dənizinin su hövzələrində nərə balıqlarının sayı son illərdə faciəvi surətdə azalır. Nərəkimilərin ehtiyatı sürətlə azaldığından məhsulun qiyməti də ildən-ilə yüksəlir. Avropada və Amerikada nərə balıqlarının ətinin 1 kq-nın qiyməti 18 dollardan 22 dollara çatır. ABŞ və Avropa İttifaqı ölkələrində qara kürünün qiyməti isə 4 min dollardan 9 min dollara qədər dəyişir.
İnstitut direktorunun sözlərinə görə, müasir dövrdə balıq ovu və istehsalı əhalinin tələbatının 25-30%-ni təmin edir.
Nərə balığının məhsullarına böyük tələbatın həmişə olduğunu və bundan sonra da olacağını deyən İ.Ələkbərov qeyd edib ki, əgər Xəzəryanı dövlətlər nərə balıqlarının müxtəlifliyini qoruyub saxlamaq üçün kollektiv proqram hazırlamasalar, yaxın illərdə Xəzərdə nərə balıqları bioloji növ kimi məhv ola bilər.
İnstitut direktorunun sözlərinə görə, Azərbaycanda nərəçilik təsərrüfatlarının geniş şəbəkəsini qurmaq üçün əlverişli şərait var. Əgər belə təsərrüfat qurularsa, əhali 3-5 ildən sonra nərəkimilərin ehtiyatı ilə aşağı qiymətlə təmin olunacaq:
“Yeni təsərrüfatlar yarandıqca qiymət daha da aşağı duşəcək. Satışda fermalarda yetişdirilmiş nərəkimilərin ucuz əti çoxaldıqca, ölkədə brakonyerlik qeyri-gəlirli olacaq. Xəzər dənizinə nərəkimilərin körpələrinin buraxılması üçün əmtəə nərəçiliklə balıq zavodlarının işinin birləşdirilməsi Xəzər nərəkimilərinin təbii ehtiyatlarının bərpası üçün güclü stimul ola bilər”.
Onun sözlərinə görə, təbii populyasiyadan alınan qara kürünün əsas istehsalçısı İran, Rusiya, Qazaxıstan və Azərbaycan hesab edilir. İran, Rusiya və Qazaxıstanda nərə balığını yetişdirən təsərrüfatlar olsa da, Azərbaycanda bu cür fəaliyyət göstərən təsərrüfatlar yoxdur. Azərbaycanda Xıllıda olan balıqartırma zavodunda, əsasən, Xəzər dənizinə buraxmaq üçün körpə nərə balıqları alınır və dənizə buraxılır: “Etiraf etmək lazımdır ki, Azərbaycan nərə satışında digər ölkələrdən çox geri qalır. Dünyada nərəkimilərin çoxaldılması üçün ilk balıq zavodunu tikən, kürütökmə üçün hipofizar inyeksiyaları tətbiq edən ölkə olmağımıza baxmayaraq, nərəçilikdə geridə qalmışıq”.
İ.Ələkbərov deyib ki, bu problemin həlli üçün yeni hazırlanan konsepsiyada Azərbaycanda ilk pilot innovasiya layihəsi – 45 ton əmtəə balığı gücünə malik nərə təsərrüfatı (balıq və digər su canlılarının qapalı su təchizatı qurğularında yetişdirilməsi üçün akvakultura) yaradılması təklif edilir: "Artıq qapalı qurğular metodu ilə 45 ton nərə balığının yetişdirilməsinin biznes planı da hazırlanıb. Bu plana əsasən, yetişdirmə zamanı nərə balığının körpə fərdlərinin kütləsi 10 qr olduğu halda, bir ildən sonra onun çəkisi 2 kq-a çatır. Sonrakı hər ildə onun çəkisi orta hesabla 2 kq artır. Yəni 3 ildə nərə balığının kütləsi 6 kq-a çatır".
İnstitutun direktoru deyib ki, texnoloji layihənin dəyəri 20 min avrodur. İstehsalçılar üçün isə balıqartırma cihazlarının qiyməti (nəqliyyat və gömrük xidmətləri nəzərə alınmadan) 250 min avroya başa gəlir: "İldə 45 ton nərə balığının yetişdirilməsi üçün nəzərdə tutulan qapalı su təchizatı qurğusunda istənilən növ balığı yetişdirmək və kompleksin bütün işini avtomatlaşdırmaq olar".
Onun sözlərinə görə, nərə təsərrüfatı yaradıldıqdan sonra Azərbaycan əhalisi təzə delikates balıq əti ilə təmin ediləcək. Təsərrüfatlarda yetişdirilmiş balığa aşağı qiymətin verilməsi brakonyerliyi qeyri-rentabelli edəcək və nəticədə brokonyerlik problemi həll olunacaq: “İnkişaf etmiş əmtəə nərəçiliyi gələcəkdə təsərrüfatlarda ana sürüləri saxlamağa imkan verəcək. Broyler toyuqlarının yetişdirildiyi kimi, nərəçilik də tədricən inkişaf edəcək. Bu layihə Azərbaycan üçün həddindən artıq vacib və gəlirli olmaqla yanaşı, Xəzər dənizinin faunasında unikal olan nərə balıqlarının qorunub saxlanılmasına da imkan verəcək”.
XƏBƏR LENTİ
Özge Ulusoydan ayrılıq xəbəri
Dekolte lenti ilə gözəlliyi azad yaşayın
Cəbrayıl-Füzuli istiqamətində şəhid olan gizirimiz
Bakını toz bürüyəcək
Letolojika
Bölgə yazarları həyəcan təbili çalırlar
Bu gün Salatın Əsgərovanın doğum günüdür
Azərbaycanda zəlzələ olub
Gəlinlər üçün ayaqqabı modelləri
8 nəvəli nənə dördəm əkizlərə hamilədir - FOTO
“Eurovision 2019”da şounu Azərbaycan bağlayacaq
iPhone sahiblərinə xoş xəbər
"Dünyanın ən gözəl ombası" yarışına o da qatıldı-FOTO
Zəriflərimizin zəif cəhəti...
850 minə yaxta aldı - FOTO
Yay/Yaz aylarının 4 ayaqqabı trendi
Xalq artisti könüllü orduya yazıldı - FOTO
Rəsmi Bakı Ermənistanın cavabını verdi
Gif avatarlar
DİM yeni növ imtahanlar keçirməyə hazırlaşır - RƏSMİ
Ginekoloqa getmək üçün 7 səbəb
Vaxtımız: xəyallar, yoxsa məqsədlər?
Alimlər duman vasitəsilə elastik displey yaradıblar
45 yaş sonrası üçün dəbli geyimlər
Demetin evini yardılar
Nazim ilə Piraye
Emin Ağalarov italyan müğənni ilə duet oxudu - VİDEO
İrəvana ikinci zərbə
Dünyanın ən kiçik “Rubik Kubu” nümayiş olunub
Ombudsman aparatından Allahverdi Bağırovun məzarının ermənilər tərəfindən sökülməsi videosuna reaksiya
Günün ulduz falı
Ən sevdiyim paltarlar və ya paltar növləri
Ətli göbələk ( foto-resept)
Kraliça sarımsaq və soğanı da qadağan etdi-FOTO
"Qanlı Ay" tutulması nə vaxtdır?
Hindli futbolçunun yaşını eşidən şoka düşür
Portağallı-limonlu tort (foto-resept)
Azərbaycanda qar yağıb
Lauranın maraqlı makiyaj nümunələri
Günəşin dəri üzərindəki təsiri
Analoq televiziya yayımının dayandırılma tarixi açıqlandı
Uşağınızı ayrılığa öyrəşdirin
Qan içən qadın
Vilayət Eyvazovdan yeni TƏYİNAT
Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət-54
Şokoladla gözəlliyə doğru
Günün qoroskopu: əlverişli tanışlıq olacaq
2000 adam işıqsız qaldı - Səbəb pişik
Hər yaşa uyğun saç modelləri
Karantin rejimi yumşaldılacaq - Baş nazirdən ŞAD XƏBƏR
- ŞƏRHLƏR