Dünyada yüzə yaxın nadir xəstəliklər mövcuddur. Bu cür xəstəliklərdən biri də qaçış sindromu xəstəliyidir. Qaçış sindromu xəstəliyi (Capillary leak syndrome) qanın laxtalanması, təzyiqin düşməsi ilə müşahidə edilən, damarlardan zülal, mineral və suyun sızması ilə təyin edilən bir xəstəlikdir.
Təkrarlayan şoklarla özünü büruzə verən sindromda böhranlardan 24 saat öncə qribal infeksiyalarda olduğu kimi halsızlıq, yorğunluq, yüngül hərarət müşahidə edilir. Böhranlar üç aydan bir təkrarlana biləcəyi kimi, bəzən illərlə görülnür. Böhranı önləyici müalicədə də üst tənəffüs yolları infeksiyalarında istifadə edilən dərmanlardan istifadə olunur.
Qaçış sindromu xəstəlik olaraq ilk dəfə Bayard Clarkson tərəfindən 1960-cı ildə müəyyən edilib. Systemic Capillary Leak Sindromu, SCLS və ya Clarkson Xəstəliyi olaraq da tibb aləmində tanınır.
Qeyd edək ki, nadir görülən bu xəstəlikdən dünyada 790-a yaxın insan əziyyət çəkir. Azərbaycanda bu xəstəliyə təsadüf edilməsə də, Türkiyənin tanınmış şoumeni Mehmet Ali Erbil bu xəstəlikdən əziyyət çəkənlər sırasındadır. Xəstəlik birbaşa öldürməsə də, ani baş verən şoklar damariçi mayenin azalmasına səbəb olur ki, bu da ölümə yol açır.
Təkrarlanan şoklarla özünü büruzə verən xəstəlik bəzən illərllə təsirini göstərməyə bilir. Xəstəliyə tutulan kəslərdə qusma, halsızlıq, aşağı təzyiq, qanın tündləşməsi, bədəndə qabarıqlıq, baş və qarın ağrısı müahidə edilir. Qan analizləri zamanı qanda mikrobik fəaliyyət nəzərə çarpır. Xəstəliyin səbəbi bəlli deyil. Yəni müxtəlif insanlar müxtəlif səbəblərdən bu xəstəliyə yoluxa bilər. Məsələn, Mehmet Ali Erbil it nəcisinə toxunduğu üçün xəstəliyə yoluxub.
Xəstəliyə yoluxanların 30 faizi ölüm riski daşıyır. Ayaqlarda şişmə və halsızlıqla başlayan xəstəlik nəfəs darlığı, tənəffüs çatışmazlığı, böyrəklərin dayanması, təzyiqin aşağı enməsi və orqan çatışmazlığı ilə büruzə verir. Gündəlik həyata mənfi təsir edən xəstəlik ağırlaşdıqca digər orqanlara sirayət etməyə başlayır və xəstədə orqan çatışmazlığı müşahidə edilir. Ani gələn şoklar ölümlə də nəticələnə blər.
Xəstəlik insana psixoloji baxımdan da mənfi təsir edir. Belə ki, zaman-zaman şoklar yaşayan xəstədə psixoloji şok da müşahidə edilə bilər. Yəni xəstə o qədər ağır vəziyyətlərə düşür ki, hər zaman şoka düşəcəyini düşünür və bir gün psixoloji şok yaşayır. Böhrandan bir neçə gün əvvəl xəstə qripə tutulduğunu düşünür. Ölümçül şoklar iki ildən bir müşahidə edilir.
Mütəxəssislərin fikrincə, bu sindrom başladığı andan etibarən, dərhal bədənə yerləşir və xroniki hala gəlir. Damarların iş tarazlığını təmin edən idarə mexanizmini təsirsiz hala gətirən xəstəlik təhlükəlidir və xəstə daim həkim müşahidəsində olmalıdır. Hər orqana zərər verəcək bir potensiala sahib olduğundan, adamın çox qısa müddətdə həyati orqanlarını iflasa uğradır və adam fərqli xəstəliklərdən ölə bilir.
Huşunu itirmə və qıç ağrısı kimi əlamətlərlə də özünü büruzə verən sindrom, bədəndə şişə və qan laxtalanmasına səbəb olur. Bu xəstəliyin gətirib çıxardığı ən böyük təhlükə akut böyrək çatışmazlığıdır. Böyrəkləri zərər görən xəstə, zamanla həyati funksiyalarını itirir. Bəzi orqanların oksigen axışına mane olan xəstəlik sidik çıxışını, maye itkisini yavaşladır.
Qaçış sindromu xəstəliyinin böhran mərhələsində xəstə komaya düşür. Koma vəziyyətində birdən təzyiq düşə bilər və bu düşmə ən alt səviyyədə də ola bilər. Qan həddindən artıq dərəcədə laxtalaşar və xəstə şişməyə başlayar.
Xəstəliyin hər hansı bir müalicə üsulu yoxdur. Böhranı daha az risklə sovuşdurmaq və təkrarlayan təsirini azaltmaq üçün, mütəxəssislər tərəfindən tövsiyə edilən dərmanları istifadə etməkdə fayda var. Müşahidə edilən xəstələrdə əsasən bağırsaqlarda şiş, turşu, ağciyər və ürək pərdəsində və hətta əzələlərdə maye yığıldığı, həyatı təhlükə altına alan bir vəziyyətin olduğu müəyyən edilib.
Qaçış sindromu böhranlarının qarşısını almaq üçün tənəffüs yolları infeksiyalarında istifadə edilən dərmanlar, astma, bronxit həbləri istifadə olunur. Bəzi ölkələrdə böhranın qarşısını almaq üçün maye elektrolit müalicəsi həyata keçirilir.
Xəstəlik nadir xəstəlik adlansa da, əsasən natəmizlik nəticəsində meydana gəlir. Heyvan nəcisləri, kanalizasiya suları xəstəliyin əsas mənbəyidir. Xəstəlikdən qorunmaq üçün təmizliyə riayət etmək, gigiyenik qaydalara əməl etmək gərəkdir.
XƏBƏR LENTİ
Ukraynada müxalifət inzibati binanı ələ keçirdi
Ən çox yağ yandıran idman növləri
Azərbaycanda ilk dəfə: tələbələrə əlavə pul veriləcək
Nişan üzükləri
Ukrayna Rusiya ilə sərhədi tamamilə bağlayacaq
Siqaretlə bağlı bu iddia da puç oldu
Günün qoroskopu: çıxış yolu tapa bilərsiniz
Ahıllar Günü Şəkidə qeyd olunub
Hakerlərə qarşı xüsusi idarə yaradıldı
Xalq artisti könüllü orduya yazıldı - FOTO
Nazirdən çimərliklərlə bağlı MÜHÜM AÇIQLAMA
Qızdırmalı xəstələrə qulluq
Bakı-Pirşağı elektrik qatarının işə düşmə vaxtı məlum oldu - QİYMƏT - CƏDVƏL
Məşhur cütlük yenə susdu-FOTO
İnternet problemi nə vaxt həll olunacaq?
FİFA ilin komandasını seçir
Evdə pendir hazırlanması qaydası (foto resept)
Poçt bağlamasından İnsan Beyni Tapıldı-FOTO
Siqaret çəkənlər kor ola bilərlər!
Mətin Şəntürk
"ASAN xidmət"də yenilik
Berkay tənqid olundu - FOTO
Müasir dizaynlı vanna otaqları
10-dan artıq rayonda rəqəmsal TV siqnalının keyfiyyəti yaxşılaşdırılacaq
Apple yenə suçlanır
Labirint (2)
Con Frenç Sloanın rəsmləri
Dünya ulduzu 18,5 milyon dollara villa alır - FOTO
Murat Boz Aslı ilə duet oxuyacaq!
Britni Spirs AÇIQLAMA verdi-FOTO
Gül vida görüşü etdi
Sabah Bakının bu bölgələrində qaz olmayacaq
Meqan Markl yenə Kral ailəsinin neçə illik qaydasını pozdu-FOTO
Ər öz arvadının namaz qılmağına mane ola bilərmi?
Server istehsalı artır
ATƏT Serbiyanın dövlət başçısının da açılışa qatılacağını açıqlayıb
Demet Akalın Ərdoğana məktub yazacaq-SƏBƏB
Soyuducular
"iPhone 6"-da qüsur aşkarlandı
Rusiya üçün bədbin proqnoz
Hava haqqında
Qəbizliyi necə aradan qaldırmalı?
Ən populyar proqramlaşdırma dili hansıdır?
Daş-qaşlı ziyafət çantaları
"Ayna" cizgi filmi
COVID-19 statistikası: Ən çox ölüm bu yaş aralığındadır
Xaşxaşlı biskvit (foto resept)
Bakıdakı toz-dumanın əsl səbəbi açıqlandı
Anna Sedokovanın Moskva biznesi iflas etdi-FOTO
Düyü suyunun dəriyə faydaları
- ŞƏRHLƏR