Bayılma beyinə gələn qanın qəflətən azalması nəticəsində huşun qısamüddətli itməsidir. Bu adətən ayaqüstü və ya oturaq vəziyyətlərdə baş verir.
Bayılma bayılmaönü vəziyyətlə müşayiət olunur. Belə ki, bayılmadan öncə xəstə özünü pis hiss edir, ayaqları sanki ağırlaşır, göz önündə qaralma və işartılar, qulaqlarda cingilti ola bilər, bəzən ürəkbulanma və qusma da olur. Xəstənin rəngi avazıyır, dərisi soyuyur, soyuq tər basır. Bütün bu əlamətlər çox zaman xəstəyə imkan verir ki, yıxılmamaq üçün tədbirlər görsün. Lakin bayılma qəfləti də ola bilər.
Ürəkgetmənin müddəti 10-30 saniyə, nadir hallarda daha çox çəkir. Huş tamamilə itə bilər, və ya cüzi qıcıqlara cavab reaksiyası qalar. Arterial təzyiq sıfıra qədər enir, nəbz zəif və ya hiss olunmur, tənəffüs zəif, səthi olur, bəzən hiss olunmur.
Bayılmanı epileptik tutmadan fərqləndirmək lazımdır. Epileptik tutmadan sonra xəstədə başağrıları, yuxululuq olur, epileptik tutma çox zaman qıcolmalarla müşayiət olunur, bayilma zamanı isə qicolma nadir hallarda olur. Bayılmanın səbəbləri müxtəlif ola bilər. Səbəbinə görə bayılmalar bölünürlər:
· Vazovaqal bayılma – 50% hallarda olur.Bu cür ürəkgetmələr adətən normal insanlarda həyəcanlandığı zaman, qapalı, hava çatışmayan otaqda və ya qorxu zamanı (məsələn diş həkiminə gedəndə) baş verə bilər. Bu zaman arterial təzyiq enir(hipotoniya), nəbz seyrəlir(bradikardiya – dəqiqədə 60 vurğudan az), rəng avazıyır, soyuq tər basır, huş itir.
· Ortostatik bayılma – Bu cür bayılmanın əsasında damarsıxıcı reflekslərin çatışmazlığı və ya labilliyi durur. Bayılma uzanmış və ya oturmuş vəziyyətdən qəflətən ayaqüstü vəziyyətə keçdikdə və ya uzun müddət ayaq üstə qaldıqda baş verir.
· Kardiogen bayılma (ürək mənşəli bayılma)- Müxtəlif ürək xəstəliklərində, ən çox da aritmiyalar zamanı baş verir.
Bundan başqa bayılmalar qanitirmə, dil-udlaq sinirinin nevralgiyası , qanazlığı, beyin-qan dövranı pozğunluğu, sinokarotid refleks, öskürək və s. nəticəsində əmələ gələ bilər.
İlk yardım: Bayılma zamanı xəstə dərhal uzadılmalı, ayaqları qaldırılmalıdır. Xəstənin burnuna kəskin iyli bir şey (naşatır spirti, ətir və s.) yaxınlaşdırılıb iylədilir. Xəstə ayıldıqdan sonra ona tünd çay, qəhvə və ya şokolad verilir.
Miokard infarktı(Mİ) ürəyi qidalandıran damarlardan birinin və ya bir neçəsinin tutulması və ya uzunmüddətli spazmı nəticəsində ürək əzələsinin nekrozudur. (Nekroz toxumanın oksigen çatışmazlığı nəticəsində ölümüdür).
Mİ adətən yaşlı, stenokardiyadan əziyyət çəkən şəxslərdə, daha çox kişilərdə rast gəlinir. Əsasən 3 klinik forması mövcuddur:
Kardial (ürək) forması ən çox təsadüf olunur. Xəstədə döş sümüyü üzərində, döş qəfəsinin sol tərəfində -sol qola, sol çiyinə irradiasiya edən (vuran) kəskin ağrılar olur. Normal stenokardiya ağrılarından fərqli olaraq bu ağrılar Nitroqliserin qəbulundan sonra keçmir və 30 dəqiqədən çox çəkir.
Abdominal (qarın) forma - bu forma qarınüstü (epiqastral) nahiyədə ağrılar, öyümə, qusma ilə müşayət olunur. Zəhərlənmədən fərqləndirmək üçün Elektrokardioqramma (EKQ) çəkilməlidir.
Astmatik forma - bu forma boğulmalarla müşayət olunur.
Həkiməqədər ilk yardım: Xəstə hərəkətsiz uzadılmalıdır. Yubanmadan təcili yardım çağırılmalıdır.
Təcili yardım gələnə qədər xəstəyə Nitroqliserin, sinir sistemini sakitləşdirən Valerian və s. dərmanlar verılməlidir.Nitroqliserini 5-10 dəqiqə intervalla 2-3 dəfə vermək olar. 1 tablet Aspirin-kardio və ya adi aspirin - yarım tablet verilməsi xəstəliyin proqnozunu yaxşılaşdırır. Bundan başqa ağrı olan nahiyəyə xardal (горчичник) qoyula bilər.
Əgər təcili yardım gec gələrsə əzələ daxilinə 2 ml 50%-li analgin məhlulu yeritmək olar.
Burun boşluğunda kapilyarlar sıx və kövrək olur. Məhz buna görə də ən kiçik travma, təzyiqin qalxması, qanın laxtalanmasında problemlər, uzun müddət gün altında qalmaq xüsusən uşaqlarda burun qanamasına səbəb ola bilər. Qanaxma zamanı burun dəliklərindən al rəngdə qan gəlir. Lakin ola bilər ki, qan udlağın arxa divarı ilə axıb mədəyə də getsin. Bu sonradan qan qusmaya səbəb olur.
İlk yardım:
Burnu qanayan adam rahat yerdə, kölgədə oturdurulur, başı bir qədər önə əyilir ki, qan udlağa getməsin.
Əl ilə burun qanadı burun çəpərinə sıxılır.
Burun dəliklərinə pambıq tamponlar qoyulur.
Ənsəyə və burunun üstünə soyuq su ilə isladılmış dəsmal və ya buz qoyulur.
Əgər 10-20 dəqiqə ərzində burun qanaxması kəsməzsə, qanaxma tez-tez baş verərsə, aspirin, heparin və s. tipli dərmanların qəbulundan sonra baş verərsə, qanaxma olan şəxsdə qanın laxtalanmasının azalması və ya arterial təzyiqin yüksəlməsi ilə müşayiət olunan xəstəliklər varsa mütləq həkimə müraciət olunmalıdır.
XƏBƏR LENTİ
Xəzərin kefallarında virus tapılmadı
Toy tortları
Həftəsonu ictimai nəqliyyatın fəaliyyətinin dayandırılmasının səbəbi açıqlandı
Bu gün 645 nəfər sağaldı - 497 yeni yoluxma
Bakıya giriş çətinləşib, amma çıxış çox asandır
İsmayıllıda zona birinciliyi
Toyuq dönəri yeyənlərə xəbərdarlıq edildi - Zəhərlənə bilərsiniz!
Müxtəlif donlar
Nikotin ağrıya dözümsüzlüyü artırır
Bakı bulvarı qış "don"unu geyinir
Azərbaycanda UNİKAL ƏMƏLİYYAT: "Öləcək", - dedilər, artıq 3 aylıqdır - FOTO
Maraqlı eskizlər
Məşhur aktyor ilk dəfə ata olacaq
Doğum gününə görə xarekter (mart)
İçlikli badımcan (foto resept)
Məşhur cütlük boşandı
Günün ulduz falı
Sami Yusifdən Azərbaycana dəstək paylaşımı
Azərbaycanlı rəssamdan Maradonaya SÜRPRİZ - VİDEO
Şeyma və Eserin 3 il əvvəlki VİDEOsu QALMAQAL yaratdı
Azərbaycanda qadın hərbçilərin sayı artıb
Böyrəklərin funksiyalarını yaxşılaşdırmaq üçün təbii yollar
Türk mətbəxindən "İslak Kek"(foto-resept)
Facebook 1.3 Milyard saxta hesab sildi
Evdə saç rezini hazırlamağın yolu (özün düzəlt)
Р’aşı ağrıyan kişinin beynində daş aşkar edildi
Norveç kralı karantinə yerləşdirilib
XİN: “Ermənistan münaqişənin siyasi həllində maraqlı deyil”
Samuxda yeniyetmə taekvandoçular arasında açıq birincilik keçirilib
Prezident balaca oğlanın arzusunu yerinə yetirdi- FOTO
Evlənmək üçün Everestə çıxdılar
Yumurta qabıqlarını atmayın!
Göz həkimi bir iynə ilə 9 nəfəri kor etdi
Ərdoğan: “Kanada PUA-lar üçün kameralara embarqo qoydu, biz yerlisini istehsal etdik”
"Agent 007" ilə bağlı sirr açıldı
Qar Azərbaycana qayıdır
Ayaq bilərzikləri-3
Sinem Kobal paylaşdığı FOTO ilə gündəm oldu
Rahat ayaqqabılar
Tam qızıl iPhone 5s hazırlandı
Tanrı kişiyə ol, qadına isə var ol dedi...
Günün qoroskopu:Soyuqqanlı olun!
Məktəblərdə şagird sıxlığı necə tənzimlənəcək? - AÇIQLAMA
Dünyanın ən bahalı ayaqqabısı
Günün qoroskopu:Uğurlu gündür!
Ən təhlükəli smartfonlar
Gözəlliyi ilə dünyanı silkələyən, kişilərin ağlını alan türk gözəlin bədbəxt həyatı - FOTO
"Eurovision 2020" ləğv olundu?
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Prezident İlham Əliyev Almaniyada bir sıra görüşlər keçirib
- ŞƏRHLƏR