Daima düşünərək problemlərimizi təkrar-təkrar nəzərimizdə canlandırmaq, problemlərimizi yenidən xatırlamaq və beyinimizi həmişə yaşadığımız arzuolunmaz hadisələrlə məşğul etmək sağlamlığımız üçün olduqca zərərlidir. Bu vəziyyətə psixologiyada ruminasiya (gövşəklik) adı verilir.
Əgər bunları yaxşı başa düşürsünüzsə, üzülməyin, tək deyilsiniz. Bu çox insanın yaşadığı ortaq bir problemdir.
Ruminasiyanın zərərləri
Neqativ düşüncələrə fokuslanmaq, zehni sağlamlıq problemlərinə yol açır. Araşdırmalar göstərir ki səhvləriniz və problemləriniz haqqında çox fikirləşməyiniz, sizdə daha çox depressiyaya, psixoloji travmadan sonra yaranan stress pozuntusuna (PTSD) və həyəcana (anxiety disorder) yol açır.
Neqativ düşünmək, buraxılması çətin bir çıxılmaz dairə halını alır. Zaman keçdikcə bu düşüncə tərzi pis bir vərdişə çevrilir və çıxılması çətin olan bir dairə olur. Əvvəlcə problemlərinizi düşünürsünüz, sonra özünüzü günahlandırırsınız, "özgüvəniniz" aşağı düşür, stress artır, depressiyaya girirsiniz və bu vəziyyətinizlə problemləri daha çox beyninizə salırsınız. Bəzi araşdırmalara görə ruminasiya duyğusal stressi artırır ki, bu da narkotik maddə istifadəsi və ya qida pozuntusu kimi problemlərə yol aça bilir.
Qarşısı necə alına bilər?
Əgər yaşadığınız problemlər qarşısında özünüzü günahlandırmağa meyllisinizsə, düşüncə tərzinizi dəyişdirməyə çalışın. Bu təbii ki, praktikada tətbiq etməyinizə və əzminizə bağlı şəkildə dəyişəcəkdir və belə etməyiniz özünüzü yaxşı hiss etmənizə səbəb olacaqdır.
1. Hadisə baş verəndə fərqinə varın.
Nə qədər ruminasiya (gövşəklik) etsəniz, o qədər çox neqativ dairənin içərisinə daxil olarsınız. Düşüncə alışqanlıqlarınızın fərqinə varın və neqativ fikirlərin beyninizdə canlandığı zamanlarda, bütün diqqətinizi ona verin. Neqativ düşündüyünüzün "fərqinə varanda" o düşüncəni daha tez dəyişə biləcəksiniz.
2. Problemləriniz üçün çözümlər axtarın.
Problemlərinizi sadəcə düşünməklə yetərlənməyin, onları həll etməyə çalışın. Özünüzdən edə biləcəyiniz şeyləri soruşun, səhvlərinizdən öyrənin və bunlardan özünüz üçün dərslər çıxarın.
3.Düşünmək üçün özünüzə vaxt ayırın.
Beyniniz, gündəlik həyata davam edə bilmək üçün bəzi şeyləri müəyyən proseslərdən keçirməyə ehtiyac duyar. Gündə 20 dəqiqə sadəcə düşünməyiniz üçün özünüzə vaxt ayırın. Əgər başqa vaxtlarda ruminasiya etməyə başlasanız, bunu özünüzə tez xatırladın: "Bunları indi yox, özümə ayırdığım 20 dəqiqə ərzində düşünəcəyəm"-deyin. Daha sonra öz işinizə və ya həyatınıza davam edin. Belə etdikdə mənfi fikirləri dayandırmaq üçün sizə fürsət yaranacağını görəcəksiniz.
4. Fikrinizi dağıdın.
Unutmayın ki, bir şeyi unutmaq istəyərsinizsə, onu unuda bilməzsiniz, tam əksinə, daha çox xatırlayırsınız. Fikirlərinizi dağıtmağınızın yolu bu deyil, özünüzü başqa bir işlə məşğul edin.
5.Ən önəmlisi fərqindəlikdir.
Burada fərqindəlik dediyimiz şey (mindfulness) yaşadığımız anın "hal-hazırda və indi" olduğunu anlamaqdır. Belə düşünəndə tamamilə içində olduğunuz anı yaşayarsınız. Meditasiya kimi bu da əlbəttə ki, praktikada tətbiq tələb edir, amma zaman keçdikcə ruminasiyanı aşağı saldığının fərqinə varacaqsınız.
Qaynaqlar:
Amy Morin - What Mentally Strong People Don't Do.
[n] Beyin.
Tərcümə və tərtib: Coşqu İsmayılzadə
XƏBƏR LENTİ
Toy çantaları
Goranboya düşmən hücumu nəticəsində ölən şəxsin kimliyi bilindi - RƏSMİ
Nazirlik məktəblinin “ağır yükü”nə çarə tapdı
Göbələk içlikli lavaş(foto resept)
Göz linzaları kor edə bilər
11 Yaşlı Alimdən İnanılmaz Sözlər-FOTO
Yutub fenomeni rəzil oldu - FOTO
Botoks təsirli təbii maskalar
Zeze__cards - 2
Cüt səyahətin maraqlı tərəfi
"Uçan boşqab"ı çəkdi
Evdə boş yerləri dəyərləndirin
Sezen Aksunun makiyajsız FOTOsu yayıldı
Yasəmən gülü və faydaları
Ev dekorasiyası haqda fikirlər
Hikmətli sözlər
Gələn həftədən Bakıda küçə reklamları ilə bağlı monitorinqlərə başlanacaq
Nəyə görə barmaqlarımız şaqqıldayır?
42 yaşlı qadın öz bədən quruluşu ilə təəccübləndirir-FOTO
Məşhur futbolçunun FOTOsu QALMAQAL yaratdı
Roma barədə şok xəbər
Monika Belluçi yeni imicdə heyran etdi-FOTO
"Yeşilçam" ulduzu yenidən xəstəxanaya yerləşdirildi - FOTO
Hərbçilərimiz Ağdamda minaya düşdü: Həlak olan var - RƏSMİ
Xocalı dünyanın ən böyük məscidlərindən birində
Ağ-qara illüstrasiyalar
Limonlu kakaolu keks (foto resept)
190 manat birdəfəlik ödəmə vəsaitlərinin köçürülməsi başa çatdı
Gözəllik içkiləri
Kremli çörək
"Telegram"ın işində qüsurlar yarandı - Azərbaycanda
Neqativ düşüncənin orqanizmə təsiri
İşsizlik sığortası haqqında qanun layihəsi hazırdır
Hərbi əsirlərin siyahısı BQXK-yə təqdim edildi
Fendidən romantik ayaqqabı və çantalar(2010)
Kompüterli tomoqrafiya haqqında bilmədiklərimiz
Maska taxarkən yol verilən 5 səhv
İctimai yerlərdə “Wi-Fi” şəbəkəsindən istifadə ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ
Gəlinlər üçün gözəl ayaqqabı modelləri
Ramazan ayının 19-cu gününün imsak və iftar vaxtları
"Müəllimlər günü" ilə bağlı pul yığan məktəblərə xəbərdarlıq
DİQQƏT! Bu gün üç qəsəbəyə elektrik verilişində fasilələr olacaq
Qarğıdalı unu maskası ilə 3 problemin həlli
Çimərlik çantaları
Xəzərdə zəlzələ oldu
Dərini 10 yaş cavanlaşdıran üsul
Öz səsimizi niyə bəyənmirik?
İrem Derici artıq çəkilərini belə gizlətdi-FOTO
Kimə inanaq?
Ronaldo kilsəyə tez-tez getməsinin səbəbini dedi
- ŞƏRHLƏR