Əlamətləri
İsti havalarda ən əhəmiyyətli problem gün vurmasıdır. Bu zaman bədənin istiliyini nizamlayan sistem pozulur, həddən artıq su və duz itirilir. Qızdırma, təzyiqin düşməsi, nəbzin sürətlənməsi, həddən artıq yorğunluq, əldən düşmə, bədən ağrıları, ürəkdə ritm pozuqluğu, baş ağrısı, narahatlıq, ruhi pozğunluq baş verir. Qarşısı alınmayan günvurma sonradan müalicə olunsa da, heç bir nəticə vermir ki, bu da ya orqanizmdə müxtəlif fəsadlar törədir, ya da ölümlə nəticələnir.
Kimlər risq altındadır?
Xüsusilə uşaqlar, yaşlılar, xroniki xəstəliyi (ürək-damar xəstəliyi, yüksək təzyiq, taxikardiya, tənəffüs sistemi xəstəliyi, böyrək xəstəliyi, diabet və digər endokrin xəstəliklər, qaraciyər xəstəliyi, Alzheimer, Parkinson və s.) olanlar, depressiya və ağıl xəstəliyi olanlar, içkili vəziyyətdə olanlar, tək yaşayanlar, müxtəlif dərman müalicəsində olanlar, hamilə qadınlar və şişmanlar, istidə ağır fiziki işlə məşğul olanlar risq altındadır. Risk fərdi vəziyyətə, istiyə məruz qalma səviyyəsinə, isti havaya adaptasiya qabiliyyətinə görə dəyişir.
İlk yardım
İstidə və ya günəş altında olan şəxsdə qızdırma, həddindən artıq halsızlıq, huşunu itirmə və ya dəridə həddindən artıq quruluq fərq edilsə, dərhal sərin və hava axını olan bir yerə alınmalı, geyimləri çıxarılmalı və bədəni yaş dəsmala bükərək soyudulmalıdır.
Ventilyator qarşısında dəri isladıla, soyuq su ilə duş aldırıla və ya qoltuq altına, boyun və ombalarına soyuq kompres tətbiq oluna bilər. Bu zaman ancaq sudan istifadə etmək lazımdır.
Şüuru açıqdırsa, bol su və duzlu ayran verilməlidir. Əgər huşunu itiribsə, vaxt itirmədən xəstəxanaya aparılmalıdır. Belə halda qızdırma salıcıların faydası yoxdur. Xəstənin soyudulması və bol mayenin verilməsi vacıbdır.
İstilərdə necə bəslənməli?
- İsti havalarda itirilən suyu və duzları bərpa etmək lazımdır. Buna görə də bol maye (susamağı gözləmədən gündə ən azı 2- 2.5 litr) qəbul edilməlidir. Sidiyin tünd sarı rəngdə olması bədəndə su əskikliyinin göstəricısıdır. Mütləq yanınızda su şüşəsi daşıyın.
- Bol miqdarda duzlu ayran için.
- Spirtli və kofeinli içkilərdən uzaq durun.
- Ağır və yağlı yeməklərdən imtina edin. Tərəvəz və meyvələrdən çox istifadə edin.
- Çöldə, açıq vəziyyətdə satılan yeməkləri almayın. Tez xarab olan qidalar (ət, yumurta, süd və s.) açıq vəziyyətdə saxlanmamalı, qidaların hazırlanması və bişirilməsi mərhələlərində gigiyena qaydalarına əməl edilməlidir.
Necə geyinməli?
- Açıq rəngli, pambıq, ya da kətan parçalardan tikilmiş bol və rahat geyimlər seçmək lazımdır. Sintetik parçadan olan geyimlər istini artırır.
- Çölə çıxarkən geniş kənarlı papaq, çətir və günəş gözlüyündən istifadə edilməlidir.
Məsləhət deyil!
Günün ən isti saatlarında (saat 12.00-16.00 arası) məcburiyyət olmadıqca çölə çıxmamalı. Bu saatlarda dənizə - hovuza girməməli, günəş vannası qəbul etməməli, çöldə idman edilməməlidir. Qaralmaq üçün günəşin altında saatlarla yatmaq olmaz. Səhər və axşamtərəfi günəşdən qoruyucu kremdən istifadə etməklə qısa müddətlərlə günəş vannası qəbul edilməlidir.
İstilərdə işləyərkən nələrə diqqət yetirməli?
Ofisdə: Ofislərin kifayət qədər havalandırılmasına diqqət göstərilməlidir. Kondisionerlər vasitəsilə sərinlik təmin edilməlidir. Günorta saatlarında zərurət olmadıqca çölə çıxmayın.
Avtomobildə: Bağlı və durdurulmuş vəziyyətdə olan avtomobilin içində uzun müddət qalmayın. Nəqliyyat vasitələri kifayət qədər havalandırılmalı, kondisionerlər sərinliyi təmin edəcək və soyuğu birbaşa üzərinizə vurmayacaq şəkildə nizamlanmalıdır. Xüsusilə körpə, uşaq, əlil və heyvanlar bağlı və durdurulmuş nəqliyyat vasitələrində buraxılmamalıdır.
Çöldə: Açıq havada işləyənlər xüsusilə risq altındadırlar. Bu səbəblə çöldəki işlərinizi havanın vəziyyətinə görə planlaşdırın. Günorta saatlarında (saat 12.00 ilə 16.00 arası) mümkünsə çölə çıxmayın. Tez-tez sərin yerlərdə fasilə verin. Özünüzlə su götürməyi unutmayın. Başınızı, gözlərinizi və dərinizi günəşdən qoruyun.
XƏBƏR LENTİ
Hamiləlik dövründə bunlardan zövq alın
İslamiada: Azərbaycan liderlər arasındadır - CƏDVƏL
Diş əti çəkilməsinin səbəbləri
Labirint-4
Ali Sunal Kamal Sunal üçün paylaşım etdi-FOTO
İlin Ən Pis filmlərinin reytinqi hazırlandı
Günün ulduz falı
Cizgi filmi və uşaqlar
Araz çayının suyunun Urmiya gölünə axıdılması başlayır
Aktyor çəkiliş meydanında faciəli şəkildə öldü
Lavandalı limonad (foto resept)
İsrail parlamentində yolka yasaqlandı
Ədat
Ziynet Salı ərə getdi-FOTO
Mercedes-Benz-dən super Brabus
Utanmağın səbəbləri
Özünə hesabat verməyin yolları
Alişan və Buse yeni FOTO paylaşdı
Hikmət Hacıyev: “Ermənistanın mülki vətəndaşlara qarşı müharibə cinayətləri dayanmır”
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? - 21 fevral
Məşhurlar 2020-ci ili “dayanmağa” çağırdı - VİDEO
Nobel mükafatı laureatı vəfat etdi
Ayın 17-si “Bilik günü” qeyd edilməyəcək-SƏBƏB
Ralph Laurenin payız kolleksiyası
Ledi Qaganın HAMİLƏLİK xəbəri yayıldı
Mənfi düşüncələrə vida edin
Kosmosa danışan robot göndərildi
Bu ölkədə atalıq məzuniyyəti də olacaq
Hicablı gəlinliklər
Sobada balonda kabab (foto resept)
Buzun fərqli quruluşları
Bu dərman hamilələrə zərərlidir – Uşağın beyninə təsir edir
Dəri üçün faydalı olan 4 ərzaq
Arı beyninin üstünlüyü
Rus alimlərindən inqilabi addım: Təbii antibiotik kəşf olundu
Dünyanın ən peşəkar həkimləri - “Forbes” açıqladı
İsrail mətbuatı Azərbaycanın Birinci Xanımından yazdı
"iPhone 7Pro" gəlir
Su üzərində Günəşdən enerji alınacaq
Məşhur aktyor Dünyanın Ən Yaraşıqlı Kişisi seçildi-FOTO
HAVA necə olacaq? 21 İyun
Merkel Azərbaycan prezidenti ilə Dağlıq Qarabağ münaqişəsini müzakirə edəcək
Zakir Həsənov və Hulusi Akar ermənilərin Gəncəyə xain hücumunu müzakirə etdi
İkiüzlülük (nifaq)
Günün qoroskopu: əyləncəni unudun
Ermənistan prezidentinin daha bir yalanı ifşa edildi
Dünyanın ən bahalı sikkəsi hərraca qoyuldu
Azərbaycan ordusu mülki əhalini atəşə tutmur - RƏSMİ
Küftəli tərəvəz şorbası (foto resept)
Putin koronavirus xəstəxanasını ziyarət etdi, heç kim onu tanımadı - VİDEO
- ŞƏRHLƏR