Qabriel Qarsia Markes “Gözlənilən bir qətlin tarixçəsi”
Markeslə ilk tanışlığım roman və hekayələr toplusu olan “Sənin qar üzərindəki izinlə” kitabı ilə olub. Elə o kitabdan sonra Markes yazıçılarımın qara siyahısına düşdü. Amma günlərin birində maraqlı bir təsadüfdən sonra 1982-ci ildə Nobel mükafatına layiq görülmüş “Gözlənilən bir qətlin tarixçəsi” povesti ilə Markeslə barışdıq.
Kütlə psixologiyasını hədəf alan Markes bu povestində çox mətləblərin üstünü açmağı oxucuların üzərinə qoyub. Povestdə eyni zaman içərisində bir neçə zaman var. Povestdə obrazların hər birinin psixoloji yaşantıları tam açıq şəkildə təsvir olunub. Oxuyarkən elə hiss etdim ki, məndə o qəsəbədəyəm və o günahkar kütlə içərisindəki yerli əhalidən biri də mənəm. Qəsəbədəki hər kəs Santyaqo Nasarın öldürüləcəyini bilir, amma heç kəs bu haqda ona məlumat vemir. Yerli əhali şən, xeyirxah, ürəyi açıq Santyaqo Nasarı kiminsə öldürəcəyinə inanmır? Yoxsa elə hamı onun ölümünü istəyir? Axı niyə Santyaqo Nasar öldürüləcəkdi?
Santyaqo öldürüldüyü gündən öncəki gecə bütün şəhər əhlinin iştirak etdiyi Bayyardo San Roman ilə Anxela Vikarionun toyunda sərxoş olur. O gecə Santyaqo yuxu görür. Yuxuda Santyaqo əncirlikdə gəzişir... Yuxuda ağacları görmək pis əlamətdir...
Santyaqo qəsəbə əhalisi ilə birlikdə yepiskopu qarşılamaq üçün limana sarı yol alır. Gözlənildiyinin əksinə, yepiskopun gəmisi limanda dayanmır və o sadəcə göyərtədə durub, sakinlərə əl eləyir. Yeni evlənmiş Anxela Vikarionun əkiz qardaşları, Pedro və Paolo Vikariolar da limana gəlir. Onlar Santyaqonu öldürmək niyyətindədir. Bundan sonra povestdə ötən gecəki toy təsvir edilir. Toydan sonra Bayyardo və Anxela demək olar ki, Bayyardonun, sahibindən zorla aldığı evə gedirlər. Bakirə olmayan Anxelanı Bayyardo valideyinlərinin evinə qaytarır. Anxelanın ekiz qardaşları Pablo və Pedro Vikariolar ondan ismətinin kim tərəfindən pozulduğunu soruşur və Anxela, Santyaqo Nasarın adını çəkir. Qardaşlar ailənin namusunu təmizləmək üçün, Santyaqonu öldürmək qərarına gəlirlər.
Santyaqonun öldürüldükdən sonra Anxela anası ilə ayrı şəhərə köçür. Həmin ərəfələr Anxela Bayyardonu sevdiyini aşkar edir. Bayyardodan heç bir cavab almadan uzun illər boyu ona sevgi məktubları yazır. Nəhayət Anxelanın heç vaxt açılmamış iki minə yaxın məktubları ilə birgə Bayyardo onun yanına qayıdır.
Povestdə Anxelanın bakirəliyinin kim tərəfindən pozulduğu açıqlanmır. Povesti təhlil edən bir çox ədəbiyyatçılar iddia edir ki, Anxela öz gizli məşuqunu xilas etmək üçün Santyaqo Nasarın adını çəkir. Və Anxela o an eyni zamanda elə düşünür ki, qəsəbədə böyük gücə sahib olan Nasarı, qardaşları və ya kimsə öldürməyə cəhd etməz. Digər bir qrup təhlilçilər isə Anxelanın bakirəliyinin öz atası Ponsio Vikario ilə insest əlaqəsində olması səbəbindən pozulduğunu bildirir. Buna sübut olaraq Santyaqonun ölümündən sonra Ponsionun "tez bir zamanda dərddən dünyasını dəyişməsi" göstərilir. (Povestdə bu cümlə məhz bu cür qeyd olunubdu)
Öz qənaətimə gəldikdə isə məncə anasının dəmir rejimində yaşayan Anxelanın hansısa gizli sevgilisi yox idi və əgər olsaydı belə elə Anxela ömür boyu qoruduğu sevgilisini sevərdi, daha iyirmi üç il dayamadan Bayyardoya məktub yazmazdı.
Povestdə sual doğuran məqamlardan biri də odur ki, Anxelanın Bayardoya yazdığı məktubların heç birini Bayyardo oxumur, məktublar açılmamış vəziyyətdə olur. Bəs Bayyardo hardan bilirki Anxela onu gözləyir?
Hadisələr çox qarışıq təsvir olunur. Bir azca da dedektiv qoxusu gələn bu povestdə maraqlıdı ki, qatillər elə əvvəlldən məlum idi. Çox maraqlı yazılan bu povesti oxuyarkən əmin oldum ki, əslində Markes əla bir illuziyaçıdı.
Povest iyirmi yeddi il sonra qəsəbəyə gələn yazıçının öz dilindən nəql olunur. Hər zaman əsərlərinə maraqlı adlar seçən Markesin bu romanının da adı məni cəlb etmişdi. Suallarla dolu olan və oxucunu istər istəməz düşünməyə vadar edən bu povesti mütləq oxuyun. Bəlkə əsl günahkarı siz taparsınız. Kim bilir bəlkə elə günahkar Bayyardonun özü idi? Bəlkə elə Nasarı öldürmək Anxelayla onun sövdələməsi idi? ;)
Povestin diqqət çəkən frazaları
- sevməyi də öyrənmək mümkündür.
- hərşeyin əzəli namusdur.
- sevgini nifrətdən, nifrəti sevgidən ayırmaq mümkün deyil.
- elə məhəbbət də namus deməkdir.
- lazım olduqda, tale bizi görünməz də edə bilər.
XƏBƏR LENTİ
Böyük Vətən müharibəsinin 93 yaşlı veteranı təltif olundu
“Oskar” müsabiqəsində iştirak qaydaları dəyişdi
Müasir avadanlıqlar həkimlərin yerini tuta bilərmi?
Ətli pendirli börək (foto-resept)
2017 Amerika Musiqi Mükafatları sahibləri
Bir ailədə iki rekord: Bacı-qardaş 700 bal topladı - FOTO
Prezident bir qrup hərbi qulluqçunu “Laçının azad olunmasına görə” medalı ilə təltif edib - SƏRƏNCAM
Bergüzar Koreldən GÖZLƏNİLMƏZ Etiraf
Havalar soyuyur, yağış yağacaq
Avtomobil
Alişan yoldaşının saçından yazdı-FOTO
Ən qənaətcil superkompüter odur
Beren Saat üzüyünü çıxartdı-FOTO
Rus bölməsi abituriyentlərinin nəzərinə
HAVA necə olacaq?- 6 yanvar
Gələn il əməkhaqlarının və sosial müavinətlərin artırılmasına 600 mln. manatdan çox vəsait ayrılacaq
Siqareti tərgitdikdən sonra qidalanma
Moskvada təyyarə qəzası
Yağ yandıran cəfəri suyu
Görünməyən güzgülər
Məşhur azərbaycanlı yazıçı: "O, böyük adam idi..."
Narın faydası və zərəri
Azərbaycanda internet kəsintisi bank sektoruna təsir edib
Sevgini qoru
HAVA necə olacaq?
Bu şəxslərin əməkhaqqı 50% artırıldı - SƏRƏNCAM
Nazirlik rəsmisi: “Payız aylarında ikinci dalğanın olması ehtimal edilir”
Əlillərə avtomobillər verildi
Ağdərə yaxınlığında düşmənin hərbi kolonu pusquya salınaraq məhv edilib - RƏSMİ
Uşaqlar yalan danışdıqda necə davranmalı?
Qənirə Paşayeva Dondar Quşçuda erməni mərmisi düşən evdə - VİDEO
İlham Əliyev məmurlara son xəbərdarlığını etdi
Çində meydana çıxan yeni virus ikinci pandemiyaya səbəb ola bilər? - Mütəxəssislər açıqladı
Hazal Kayanın dünən doğulan oğlu - FOTO
Vatsapdan YENİLİK
İki ay ərzində küçəyə çıxma qadağası təklif edilib - RƏSMİ
Estetiksiz FOTOsu yayıldı – hamı heyrət etdi
Prezident ailəsi ilə Maksim Qalkinin yaradıcılıq axşamında - FOTO
Osmanlı sultanının saatı 1,1 milyona satıldı – FOTO
Uşaqların sosial-psixoloji inkişafı-12
Hamiləlikdə cinsi istəksizliyin 10 səbəbi
Aksesuar sevən xanımlar üçün
Bakı Tikiş Evindən sosial şəbəkələrdə yayılmış xəbərlərə RƏSMİ MÜNASİBƏT
Sərt karantin günlərində ev heyvanlarını gəzdirmək olar? - AÇIQLAMA
Bacı-qardaş davası
Uşağı kimə verməli?
Məşhurların pəhriz siyahıları (1)
“WhatsApp”da YENİLİK!
Füzulinin azad olunması uğrunda döyüş gedir: Düşmənin dörd tankı məhv edildi - RƏSMİ
Əlvan qızılgül
- ŞƏRHLƏR