Okan Universiteti xəstəxanası Daxili Xəstəliklər Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Irmak Sayın Alan, " Yodun bədəndəki tək fizioloji rolu tiroit hormonlarının bir parçasını yaratmaqdır. Yod çatışmalığı zəka geriliyi və yeni doğan körpələrdə ölüm riski yaradır."
Yod mənbələri
Torpaq və suda dəyişən nisbətlərdə yod var. Yod təbii olaraq balıq və dəniz məhsullarının yanaşı, içməli su və tərəvəzlərdə olur. Süd məhsulları, yod ehtiva edən dezinfeksiya edicidir. Çörək istehsalında istifadə edilən bəzi xəmir oksidləşdiricilər də yod tərkiblidir. Bir çox ölkədə süfrə duzuna yod əlavə olunur.
Yod ehtiyacı
Dünya Səhiyyə Təşkilatı (DSÖ) tərəfindən təklif edilən gündəlik yod qəbulu məbləğləri aşağıdakı kimidir;
- 5 yaşına qədər olan körpələr və uşaqlar üçün gündə 90 mikroqram yod
- 6 ilə 12 yaş arası uşaqlar üçün 120 mikroqram
- 12 yaş və yuxarı uşaqlar üçün gündəlik 150 mikroqram
Hamiləlik və əmizdirmə dövründə gündə 250 mikroqram: Uşaqlarda yod ehtiyacı yüksəkdir. Hamiləlik zamanı şiddətli yod çatışmazlığı, fetusta nevroloji inkişafın pozulmasına səbəb olur.
Yod çatışmazlığını qarşısını almaq
Okan Universiteti Xəstəxanası Daxili Xəstəliklər Uzmanı Yrd. Dr. Irmak Sayın Alan, Yod çatışmazlığını qarşısını almaq və müalicəsi mövzusunda əhəmiyyətli tövsiyələr verib.
Cəmiyyət bazasında: Ən çox istifadə edilən üsul süfrə duz yod əlavə olunmasıdır. Digər variantlar; Yoda yağ, (Lipiodol) yodlu su və yod həbləri və ya damcı əlavə etməkdir. Əlavə olaraq, ərzaqların yod baxımından zənginləşdirməsi işləri hələ də davam edir.
Fərd əsasında: Fərd üçün yod yetirmələri içərisində, hər 2-4 həftə arasında bir kalium yod məhlulunun ağızdan həyata keçirilməsi və 100-300 mikroqram kalium yodu ehtiva edən həblərin gündəlik verilməsi var. İkincisi, hamiləlik və əmizdirmə dövründə artan yod ehtiyaclarını ödəmək üçün təklif edilən yod preperatlarının adi kimi istifadə edilməsi ola bilər. Ancaq yod baxımından yetərli ölkələrdəki ümumi əhali üçün, yod möhkəmlətməli qidalardan (məsələn, yodlu duz) əldə edilənədək əlavə olaraq yod köməyi lazım deyil.
Hamiləlik və əmizdirmə dövrü: Dünya Səhiyyə Təşkilatı hamiləlik və əmizdirmə dövründə gündəlik 250 mcg yod qəbulunu təklif edir. Ancaq hipotiroitizm müalicəsi üçün levotiroksin istifadə edən qadınlarda yod köməyi lazım deyil. Siqaret tüstüsündə olan tiyosiyanat ana südü ilə yodun daşınmasını mane olduğu üçün ana südünün yodunu azaldır. Bu səbəblə hamiləlik və əmizdirmə dövründə siqaretinin buraxılması vacibdir.
Kifayət qədər yod qəbulunun yanında, hədsiz yod qəbulunun da qalxanabənzər xəstəliyinə yol aça biləcəyi məlumdur. Bu hal, xüsusilə, qalxanabənzər vəzi funksiya pozğunluğu olan xəstələrdə daha qabarıqdır. Məsələn, endemik zob və yod çatışmazlığı olan xəstələrdə, yod tətbiqi qalxanabənzər hormonu istehsalını birdən yüksəldə və hipertireoz yarada bilər. Əksinə, Haşimoto tiroit-li xəstələrdə yod tətbiqi hipotiroitiye yol aça və ya hipotiroitiyi pisləşdirə bilər.
XƏBƏR LENTİ
Onurğa sağlamlığı üçün boyun və çiyin məşqləri
"Yaşıl dəhliz" sistemindən istifadə qaydaları təsdiqləndi
Acundan Şeymaya daha bir TƏLƏB
Artıq maskalar rəsmlərdə
İş adamlarının həbsinə başlanıldı
Tərk edilən qadınların ortaq xüsusiyyətləri
Azərbaycanda daha iki nəfər koronavirusdan öldü: 65 yeni yoluxma faktı - RƏSMİ
Britni Spirs sənətdən gedir
Beyonse 3500 dollara köynək aldı - FOTO
Ofisdə işləyənlər idmanla necə məşğul ola bilər?
Rollara görə inanılmaz dəyişikliklərə məruz qalan aktyorlar
Kainat gözəlinə vasitəçilik təklif olundu
Bakıda ildə 78 gün hava yağıntılı olur
Dərimiz niyə quruyur?
Alimlər vegetarianlar üçün “ət” icad ediblər
Hamiləlik və təyyarə ilə uzaq səfər
Makedoniya prezidenti gəlir
İnternetdə ən çox axtarılan söz açıqlandı
Bakıda qanunsuz tikililər ləğv ediləcək!
Bakı bulvarında inanılmaz görüntülər - Minlərlə balıq sahilə çıxdı - VİDEO
Ən faydalı göyərti seçildi
Bakı metrosunda sıxlıq yarandı
Sevinc və güc hərəkətdədir
Fendən istifadə edərkən yol verilən səhvlər
Saç düzümləri
Bazarlar yoxlanılacaq
Emin Sabitoğlunun ad günüdür
Dünyanın ən varlı adamı məlum oldu
Koronavirus təhlükəsi nə zaman sovuşacaq? - Epidemioloq açıqladı
Kəkələmə kişilərdə daha çox müşahidə edilir
Bu şəhərlərin sakinləri zənglə evdən çıxa biləcəklər
Şəhid Milli Qəhrəmanın atası: “Şükür Həmidovun qanı doğulduğu torpağa tökülüb” - VİDEO
Məşhur aktrisa tənqid hədəfi oldu-SƏBƏB/FOTO
Alkoqolsuz içkilərlə bağlı həyəcan
Balıq bazarında - QİYMƏTLƏR
Teatrımıza böyük xidmətlər göstərmiş şəxs - Şəmsi Bədəlbəyli
Qara məkanın qara bəxti: indi nə olacaq?
Ahmet Kural onunla EVLƏNİR-FOTO
Müəllimlərin maaşı 20% artırıldı
Azərbaycanda Müasir Azərbaycan Peşəkarları Layihəsi uğurla həyata keçirilir
Məşhur futbolçu COVID-19-a yoluxdu
200 il əvvəl ölən, amma hələ də YAŞAYAN RAHİB
Günün ulduz falı
Bu il əhya gecələri nə vaxta düşür?
Boşanmaya aparan kiçik problemlər
Sirli xəstəlik: kənd ayıla bilmir
Günün ulduz falı
Livan prezidenti Beyrutdakı partlayışın üç əsas versiyasını açıqladı
Körpə olduğumuz dövrü niyə xatırlamırıq?
Azərbaycanda kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalçı qiymətləri bahalaşıb
- ŞƏRHLƏR