Artıq yarım əsrdən çoxdur ki, qeyd etdiyimiz beynəlxalq qadınlar gününün mənşəyinə qısa bir nəzər salaq.
8 Martın beynəlxalq qadınlar günü elan edilməsi haqda qərar 1910-cu ildə, sosialist qadınların Konpenhagendə keçirilən ikinci beynəlxalq konfransında qəbul edilib. Bayram ilk dəfə 1911-ci ildə ABŞ-da və bir sıra Avropa ölkələrində qeyd olunub. 8 mart 1966-cı ildə SSRİ rəhbəri Leonid Brejnevin sərəncamı ilə qeyri-iş günü və dövlət səviyyəli bayram elan edilib.
Beynəlxalq qadınlar bayramı günü kimi məhz 8 mart tarixinin seçilməsi qərarı bir qədər müəmmalı görünür. Ən azı ona görə ki, qadın zəhmətkeşliyi, mübarizliyi ilə bağlı heç bir qabarıq və ya məşhur hadisə, heç bir tanınmış qadının ad və ya doğum günü martın 8-nə təsadüf etmirdi. Bəs niyə məhz 8 Mart?
Bəzi tarixçilərin fikrincə, 8 martın təqvimə qırmızı rəqəmlərlə düşməsinin səbəblərini bilmək üçün 1910-cu ildə həmin günün bayram kimi qeyd olunması təşəbbüsünü irəli sürmüş Klara Setkinin şəxsiyyətinə, xüsusən onun milli mənsubiyyətinə nəzər salmaq lazımdır. Yəhudi Klara Setkinin təklif etdiyi 8 Mart günü 1910-cu ildə yəhudilərin Purim bayramı ilə üst-üctə düşürdü (yəhudi təqvimində Purim bayramının yeri dəyişir). Purim bayramı isə yəhudilərdə qadın ağlı, eyni zamanda bu millətin özünümüdafiə haqlarını simvolizə edir. Bibliya rəvayətlərinə görə, miladdan əvvəl 480-ci ildə yəhudilərin Babil əsarətindən qurtulmasından sonra arzu edənlərin Qüdsə qayıtmasına icazə verilib. Amma "özünü tutmuş" yəhudilər bunun üçün tələsmirdilər. Bu vəziyyət iranlıları getdikcə daha çox narahat etməyə başlayırdı. İran ordusunun baş komandanı Aman İran şahı Kserksin yanına gedərək vəziyyəti ona danışır. Kserks isə bütün yəhudiləri qırmağı qərara alır. Kserksin arvadı, özünün yəhudi olduğunu hamıdan gizli saxlayan Esfir ərinin qəbul etdiyi qərarı dəyişdirməyə nail olur. Nəticədə İran şahının çıxardığı qərarda yəhudilərin deyil, onların düşmənlərinin öldürülməsi nəzərdə tutulur. Tezliklə yəhudilər antisemit iranlıları darmadağın edərək Amanın qulağını kəsirlər. Yeri gəlmişkən, indiyədək yəhudilər Purim bayramında Amanın qulağını rəmzləşdirən üçbucaq şirniyyat növü bişirirlər. Çox güman ki, Klara Setkinin təklifinin əsasında şəxsi maraqlar durub. İnqilabi hərəkatın da öz bayramlarının olması istəyi aydındır. Məsləkdaşlarını həvəsləndirmək, fəhlə kişilərlə yanaşı, qadınları da mübarizəyə qatmaq ağıllı və effektli ideya idi. Bütün bunları nəzərə alaraq, demək olar ki, 8 Mart, sadəcə, qadınlar günü yox, qadın-inqilabçılar günüdür.
8 Mart Sovet İttifaqından qalma bayram olsa da, Azərbaycanda indiyədək qeyd edilir. Ədalət naminə demək lazımdır ki, qadınların kütləvi şəkildə savadlanması, müəyyən hüquqlara malik olması həmin dövrə təsadüf edir. Bəlkə də buna görədir ki, 8 Mart digər sosializm mənşəli bayramlardan fərqli olaraq, artıq müstəqillik qazanmış keçmiş SSRİ respublikalarının təqvimindən bu günə qədər silinməyib. Müasir dövrdə Azərbaycan qadını inkişaf etmiş sivil ölkələrin qadınlarından heç nə ilə geridə qalmır, hətta elmin bir sıra sahələrində öndə gedir.
1998-ci ildə Azərbaycanda Qadın Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi yaradılıb. Azərbaycan həm də Avropa Şurasının qadınlarla bağlı bürosunda təmsil olunur, BMT-nin qadın məsələləri üzrə komissiyasının tam hüquqlu üzvüdür. 1995-ci ildə isə ölkəmiz qadınlara qarşı münasibətdə ayrı-seçkiliyin bütün formalarının aradan qaldırılması haqqında beynəlxalq konvensiyaya qoşulub.
Səhiyyədə çalışanların 70, təhsil işçilərinin isə 69 faizi qadınlardan ibarətdir.
T. BABAYEVA
XƏBƏR LENTİ
Biliyini yoxla (2)
Bakı bulvarından sakinlərə xoş xəbər
Şərbətli-portağallı keks (foto resept)
Murad Dadaşov Oksananı filmə çəkir
Pendirli qrenki (foto resept)
Bakı metrosunun yeni qatarları gəldi
Qızılgül salatı(foto resept)
"Gecə"salatı (foto resept)
“Facebook”dan daha bir yenilik
“WhatsApp”da “qara rejim”
Bu ilin on bir ayında yeni doğulan oğlan və qız uşaqlarına ən çox qoyulan adlar məlum olub
Koronavirusla bağlı yaponların yeni kəşfi – Əlac tapılır?..
Aparıcı geyiminə görə canlı yayımda işdən çıxarıldı-FOTO
Bəzi kişilərin son ümidləri də puç oldu
Azərbaycanda 20 minə yaxın şagird yenidən məktəbdaxili qiymətləndirmə üçün müraciət edib
Xəstəliyim yoxdur, amma xəstəyəm...
2014-Klaç çanta modelləri
İki əsas faktor COVID-19 xəstəliyinə SƏBƏB OLUR - VİDEO
118 element arasında niyə məhz qızıl?
Türkiyədə bağlanan universitetlərin SİYAHISI
Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun 80 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
İşləyən analar günahkarlıq hissindən necə xilas ola bilər?
Megan Marklın təbii saçı hər kəsi təəccübləndirdi-FOTO
Azərbaycanda əhalinin gəlirləri açıqlandı
Mehriban Əliyeva "Qreys Kelli: Şahzadə və stil ikonası" sərgisində
Arıqlayaraq hər kəsi HEYRƏTLƏNDİRDİ-FOTO
"İnqilabi" prosessor nüvəsi yaradılır
Xərçənglə mübarizədə yeni üsul tapıldı
Pakistanda qatar çaya düşdü
Anaları kövrəldən yazılar
Şahzadə Mustafanın ölümünün tarixi miniatürü yayıldı
Xalq artistinin xanımı: "Qorxuruq, amma həkimlər artıq qərar veriblər"
Hava haqqında
Toyuqlu,göbələkli börək (foto resept)
Mübariz Mənsimov QƏRAR VERDİ - "Xəzər Lənkəran" fəaliyyətini dayandırdı
Alimlərdən şirniyyat sevənlərə XƏBƏRDARLIQ
Badamlı piroq (foto resept)
Polşa höküməti istefa verdi
Sürətli gəzişi sınayın
2019 payız ayaqqabı trendləri
Azərbaycanda sentyabr ayının hava proqnozu açıqlandı
Azərbaycanda yaşayan əcnəbilərin sayı məlum oldu
"İran Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasında da rol oynaya bilər" - Natali Qule
Gəlin saçı modelləri
Hikmət Hacıyevdən 80 jurnalistin Xankəndidən çıxa bilməməsi məsələsi ilə bağlı AÇIQLAMA
Braziliyada koronavirus pandemiyası sona çatır
İbrahim Erkal
"Amazon"da ən çox satılan kitab
İslamı qəbul etmiş məşhurlar
Dünyanın ən böyük şokolad tablosu ilk Avropa Oyunlarına həsr ediləcək
- ŞƏRHLƏR