İnsanlıq tarixinin başlanğıcından etibarən var olan təcavüzkarlıq, fərdlər və insanlar arasında qarşılıqlı təsirə və cəmiyyətə təsir edən əhəmiyyətli bir xüsusiyyətdir. Kişilər isə fiziki hücum edir.
Trakya Universiteti (TÜ) Təhsil Fakültəsi Təhsil Elmləri Ana Elm sahəsi Müəllim Yrd. Dosent. Dr. Dəbilqə Arıcak, kişilərin qadınlara nisbətən daha təcavüzkar olduğunu ifadə edir.
Yrd. Dos. Dr. Arıcak, insanlıq tarixinin başlanğıcından etibarən mövcud olan təcavüzkarlığın, fərdi, insanlar arasındakı qarşılıqlı təsiri və cəmiyyətə təsir edən əhəmiyyətli bir xüsusiyyət olduğunu ifadə edir.
Ekoloji faktorlar və bioloji faktor
Təcavüzkarlığın ümumiyyətlə “kişinin digərinə ya da özünə zərər vermə məqsədini ehtiva edən duyğu, düşüncə və davranışlar bütünü” olaraq təyin olunduğunu ifadə edən Yrd. Dos. Dr. Arıcak, təcavüzkarlıqda bioloji, fərdə xas psixoloji və ekoloji faktorların təsirinin olduğunu qeyd etdi.
Yrd. Dos. Dr. Arıcak, bunları söylədi:
“Aqressivlik duyğusuna bir çox faktor təsir edir. Təcavüzkarlıq duyğusunu, fiziki və orqanik narahatlıqlar, hormonal dəyişmələr bioloji olaraq fərdin təcavüzkarlığa hazır olduğuna təsir edər. Bəzi qadınların menustrasiyadan əvvəl bir neçə gündə sıx bir hirslilik və əsəbilik dövrünə girmələri ya da xəstə olan qadının dözüm gücünün zəifləməsi və hirslilik reaksiyaları verməsi buna nümunə olaraq göstərilə bilər. Ayrıca qadının uşaqlıqdan etibarən zehni, romantik, ictimai və psixoseksual inkişafı öyrənmələri, götürdüyü modellər, təcrübələri, hadisələrə yüklədiyi məna, gözləmələri təcavüzkarlıq meylinə və növünə təsir edən əhəmiyyətli fərdi fərqlilikləri yaradır.”
Dözüm və hövsələsizlik
Təcavüzkarlığı artıran istiqamətdə ekoloji xəbərdarlıqçıların hər kəsdə eyni təsirə sahib olmasalar da ümumiyyətlə stress yaradan müəyyən xəbərdarlıqçılar olduğunu ifadə edən Yrd. Dos. Dr. Arıcak, “Xüsusilə səs-küy, istilik, hava çirkliliyi fiziki stress yaradanlardır. Səs-küyün çətinlik verici və maneə törədilməyə qarşı dözümə azaldıcı təsiri vardır” dedi.
Yrd. Dos. Dr. Arıcak, cinsiyyətin təcavüzkarlıq üzərində təsiri araşdırmalarında cinsiyyət genlərinin və hormonlarının təcavüzkarlığı təsir etdiyinin təyin olunduğunu ifadə edərək, bunları qeyd etdi:
Qadın passiv olanı seçir
“Araşdırmalar nəticəsində kişilərin qadınlara nisbətən təcavüzkarlıq duyğusunun daha ön planda olduğu müəyyən olunmuşdur. Araşdırma nəticələrinin cinsiyyətə görə analiz edildiyində, kişilərin qadınlara nisbətlə daha yüksək bacarma, avtonomluq, liderlik və təcavüzkarlıq ehtiyacına sahib olduqları təsbit edilmişdir. Əslində kişilərin daha doğrudan, aktiv və fiziki təcavüzkarlığa yönəldikləri, qadınların isə bilvasitə, passiv və şifahi təcavüzkarlığı seçdikləri düşünülə bilər. Nəticə olaraq təcavüzkarlığın cinsiyyətə görə fərqliləşməsi, genetik və hormonal əsaslı olmaq üzrə, fərdin ictimailəşməsi və öyrənmələri nəticəsində yaranmaqdadır.”
Yrd. Dos. Dr. Arıcak, təcavüzkarlığın doğuşdan gələn qeyri-şüuri bir davranış olduğunu, ancaq təcavüzkarlığı ortaya çıxaran faktorların isə psixoloji və ictimai faktorlar olduğunu yazaraq, “Təcavüzkarlıq davranışı ağırlıqlı olaraq öyrənmələrimiz nəticəsində olmaqdadır. Bu baxımdan təcavüzkarlıq motivinin idman, sənət və intellektualla məşğul olmaq şəklində yönləndirilməsi həm fərdin həm də cəmiyyətin faydasına olacaqdır” deyə danışdı.
XƏBƏR LENTİ
Azərbaycan ordusu Kəlbəcərə yola düşüb - VİDEO
Kürəkdəki ləkələri necə aradan qaldırmalı?
Polis Şeyma Subaşının evinə basqın edib
“Hədəf”-“Xan” nəşrləri “Tarki-Tau”da iştirak edib
Banan viruslar əleyhinə mübarizəyə kömək edir
Bu gün Azərbaycanda sonuncu buraxılış imtahanıdır
27 sentyabr Azərbaycanda Anım Günü elan olundu - SƏRƏNCAM
Prezident İlham Əliyev Rəcəb Tayyib Ərdoğana başsağlığı verib
Azərbaycanda yeni nəsil şəxsiyyət vəsiqələri ilə bağlı vəziyyət nə yerdədir?
D vitaminli su hazırlanıb
Neymarın cəzası məlum oldu
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət-33
Həcc ziyarətini 1000 kamera izləyəcək
Yemək, idman və yuxu üçün ən uyğun zaman
Maykl Ceksonun həyatı film olur
Üzeyir Hacıbəylinin Şuşadakı evi - VİDEO
Məkkə faciəsinə görə 28 nəfər edam olunacaq
Hacı Nurandan üzücü xəbər
"Sevgilisiz" olmağın 15 üstünlüyü
"Canım qurtardı"
iPad mini-də Retina olacaq
Səlbiyyə sifətləri nədir və hansılardır?
Qırmızı soğanın inanılmaz faydaları
Bəzi əşyaların istifadə müddəti
Hulusi Akardan Azərbaycana qələbə təbriki
Kəhrəba haqqında
Qara rəngli diş məcunu və faydası
Qaz balonсuğunu metroda sərnişinlərin üzünə püskürtdü - VİDEO
Azərbaycanda 28 May - Respublika Günü qeyd olunur
Yenilənmiş Hyundai Veloster
Bəzi tarixi yerlərə səyahət
Azərbaycanın qaz kəmərinin altında itmiş şəhər tapıldı
Məcburi köçkünlərin...
İŞİD-in zəhərlədiyi gələcək
Ermənistanlı kənd icması rəhbəri: “Azərbaycanlı əsgərlərin mahnı oxuması kənd sakinlərinə pis təsir edir”
Adobe Photoshop (Dərs-15)
Dünyaca məşhur aktyor VARİSİNİ açıqladı-FOTO
İndi də İspaniyada məşhurlaşdılar - FOTO
Cəfəri maskası
Heyrətamiz təsadüf: 9-cu ayın 11-də, saat 9:11-də, çəkisi də 9/11-dir - FOTO
Bisküvit tortu (foto resept)
Uşağına bu adı verənə 10 min dollar mükafat
Azərbaycan milli uşaq oyunları-11
Dünyanın ən darısqal şəhəri
Azərbaycanda 90 yaşlı qadın koronavirusdan sağalıb - FOTO
16 yaşlı gəncin boyu şoka saldı - 2.31 sm
Alış-verişdə nəyə diqqət etməli?
Google axtarışı təkmilləşdirdi
Sevimli salat (foto resept)
- ŞƏRHLƏR