Çox yaxın vaxtda babamızı itirdik, böyük qızım Lara onunla çox yaxın xüsusi münasibəti var idi. Hər zaman bizdən uzaq durub bir-birlərinə yaxındılar. Heç ummadığımız bir gün, çox ani bir şəkildə babamızı itirdik. Biz böyüklər üçün belə çox çətin dönəmdir. Bunu qəbul edəcəkdik və həyatının bəlkə ilk böyük itgisinə qızımızı hazırlayacağdıq. Yaşadığımız hadisələr və yazılı görüntülü mediadan bizə təqdim edilən, komputer oyunları filan deyərkən hər nə qədər adiləşsə də ölüm, bizim üçün də anlaşılmaz qarmaşıq və qəbul edilməz bir gərçəkdir. Həyat çox gözəl şey yaşadıqca fəqət içinə ölümü əlavə etdiyimizdə Özdemir Asafın yazdığı bu misralar ağlıma gəlir; İtirəcəyini bilə-bilə niyə mübarizə edirsən dedi, Öləcəyini bilə-bilə yaşadığını unutmuşdu o an ... Pozmadım Əslində həyat, içində ölümdə olan fəqət bizim həmişə yaşamaq qismini düşündüyümüz bir məşğuliyyətdir. Bəlkə də problem, ölümü sadəcə başımız gəldikcə düşünüb, həmin an atlatmağa səy göstərməyimizdədir. Bunun çarəsizliyini, uşağıma evinə hər getdiyimizdə otaq-otaq axtardığı, tapdıqdan sonra oyun oynamağa başladığı babasının evinə bir daha necə gedəcəyimiz, bunu ona necə izah edəcəyimiz sualı ağlıma gəldiyində anladım. Dərdimiz var, həm yaşaması acı həm də açıqlamayacaq qədər gerçək bir dərd ! Xüsusilə içində uşaq olduğunda, yenidən düşünülüb bəlkə inkişaf edən gün və şərtlərə, dəyərlərə görə yenidən şərh edilməsi lazım olan bir mövzudur. Bəs nə etməli? Uşağa həyatı və ölümü anlatmalımı? Necə anlatmalı? Nə isə nə etməli nə edək deyərkən, bir az dəstək bir az hadisələrin axışı içərisində Laranı üzmədən bu müddəti atlatdıq. Bəlkə xətalarımız oldu, bunun xaricə vurmalarını irəlidə anlayacağıq amma xoş niyyət və şərtlər daxilində edə biləcəyimizin ən yaxşısı bu idi. Anlatdığımız ölüm, çox üzücü olmayan bir şəkildə, uşağımızı üzmədən, uşağımız üçün söylənilir. Ata o uşaq sahildə niyə elə yatıb ? Bax ölüm acısı buradan başlayır. Bir sevdiyinizi itirmə dərdiylə anlatdığınız ölüm. Bəs bu nədir? Əgər bu da ölümsə, görəsən babası da ölüncə beləmi oldu? Bəs televizorda niyə görmədi? Niyə bu qədər əsəbləşirik bu ölümə? Normal bir müddət deyildimi bu ölüm dedikləri? Bu uşaq niyə bu qədər sürətli doldurmuş vaxtını və bizim ölümə dair anlatdıqlarımız üstünə yaranacaq minlərcə sula var. Soruşulsa bir dərd, soruşulması bir dərd! Soruşsa necə izah edərsiniz? İzah etdiklərinizin niyə və nə üçünlərini necə müdafiə edərsiniz?
Yaşadığımız bu vəhşət günlərində, bütün dünya dəli olmuşcasına bir-birini qətl edərkən, yazılı və görüntülü mediada bunlar çap olunurkən, nifrət yaranırkən qarşılıqlı, insanlar qınadığı qətliyamın videolarını məsuliyyətsizcə düşünmədən paylaşılırkən, düşünməmiz lazım olan əsas məsələ uşaqlarımızı bundan necə qorumaqdır. Bizim evimizdə ölüm kəlməsi heç keçməzdi, Lara məktəbə başlayıb ordan öyrənənə qədər. Bir gün evə oynayarkən “mən öldüm“ dedi. Çox pis oldum, oyun filan gözüm görmədi, bunu bir daha eşitmək istəmirəm “ölüm pis bir şeydir“ dedim. Əsaslandırmadan, sadəcə pisliyindən bəhs etdim. Buna görə daha çətin oldu babanın ölümünü anlatmaq, fəqət o dövrdə bir az araşdırıb üstünə düşmüşdüm, o günlərdən yadımda qalan, uşaqların həqiqi mənada ölümü anlamaları 6-7 yaşından sonra inkişaf edir. Bəs bu dövrə qədər nə edək dediyimizdə ağlımda qalan tək şey Həyat və Ölüm kitabının müəllifinin (Stefani Mayer)bu cümləsidir: “Əslində, hər həyatın bir dəyəri vardır. Təkcə, hər kəs üçün eyni dəyərdə deyillərdir; problemdə budur“ Buna görə də uşaqlardan başlayaraq hər birimizin bacara biləcəyi növdə, ağlımızın “aydınlanmasına“, fanatik və digər bu kimi hallardan qurtulmamıza kiçik ölçüdə hərəkətlərə inanıram. İnsanın başqa canlıları öldürməsi nə isə, insanın insanları öldürməsini uşağa necə anladarıq ?. Burada edilməsi lazım olan ən böyük hərəkət, gələcəkdə bunu anlatmaq məcburiyyətində qalmayacaq valideynlər yetişdirməkdir.
XƏBƏR LENTİ
"Gəlin" tortu (foto-resept)
Qu quşu
İyul ayında HAVA necə olacaq?
Hadisə FOTOsu haqqında Açıqlama verdi
HAVA necə olacaq?
Sabah QAZ OLMAYACAQ!
Yahoo! virus yayır
Qarabağa qoşun yeridilməyəcək
Putinə qorxulu xəbər
16-cı əsrə aid soba tapıldı - FOTO
Həcc arzusunda olanlara şad xəbər
Uşaqlarla cinsəllik haqda necə danışmalıyıq?
Qızı avtobusun arxasına bağlayıb, apardılar-FOTO
Son 10 ilin sərin avqustu müşahidə edilir
2011 Oscar-ın zövqlü və zövqsüz xanımları
Səbəbi bilinməyən nevroloji xəstəlik
Dəniz Seki 15 kq arıqladı-FOTO
Məşhur aktrisa ən böyük arzusunu reallaşdırdı
Bilirsinizmi?
Qazax benzini alacağıq
Afrikada bir gün
Səhiyyə Nazirliyindən spirtlə bağlı ÇAĞIRIŞ
İnstagram-da izlənməkdən bu yolla qurtulun-FOTO
Azərbaycana gələn turistlərin sayı açıqlandı
Məşhur cütlük boşandıqdan sonra BARIŞDI
Kompüter oyunları süretli qocalmaya gətirib çıxarır.
Hamiləliyin ləğvinə icazə verildi
Kalori yandıran qidalar
Brüsseldə gül xalısı
Vivienin bürc illustrasiyaları
Koronavirusun kişilər üçün qorxunc fəsadı açıqlandı
Ailənin dağılmasına səbəb olacaq bəzi təhlükələr
Bülent Ersoy Ramazan ayından danışdı-FOTO
Pendirli piroq (foto resept)
Düşmənin minaatanlarının Göyarxdakı atış nöqtələrinə zərbələr endirildi - VİDEO
Neon rəng hər yerdə
Asteroidin ilk - FOTOları
Ebru Gündeş Bakıya gəlir-FOTO
19 gün meşədə azıb qalan cütlük xilas edildi - FOTO/VİDEO
Uşaqlarda ən çox görülən yay xəstəlikləri
Noyabrın 15-i son vaxtdır
Çağla Şikel ilk dəfə etiraf etdi
Pazllar ("Canım bacım")
Dəbli çəkmələr
Rusiyalı bloqer ermənilərin nasist mahiyyətini nümayiş etdirdi - VİDEO
Bu çiplər özlərini məhv edir
Kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymət artımına səbəb nədir?
Damarları təmizləyən qidalarla tanış olun!
Cazibədar alt paltarları
Şəhidlər sükutla anıldı
- ŞƏRHLƏR