Ərəb dilində olan «qəlb» sözündə bir dəyişkənlik, haldan-hala keçmə mənası var. Quranda qəlbin bu işi neqativ xassə kimi göstərilir və insan qərarlı bir varlıq olmağa təşviq edilir. Və belə anlaşılır ki, iman qəlbə bu qərarlılığı qazandırmağa kömək edir. Çünki reallığı görməyə mane olan göz korluğu yox, qəlblərin korluğudur. «Şübhəsiz, bunda bir ibrət dərsi var döyünən ürəkli, eşidən qulaqlı, görən gözlü kimsə üçün. (Qaf 37). «Bir gəzib dolaşalar yer üzünü, görələr-götürələr, ağıllanmalarına səbəb olacaq ürəkləri, eşidən qulaqları ola. Kor olan gözlər deyil, sinələrdə ürəklərdir kor olan. (Hacc 46). Quran qəlblərə nur verir«Sizə Allahdan bir nur gəlib, aydın bir Kitab gəlib» (Məidə, 15). Bu nurla qəlblər nurlanır. O, qəlblərdə paslanma və korlaşmanın qarşısını alır. Möhür vurulmaz nur olan qəlblərə. O olan yerdə ilahi eşq olar. İlahi eşq olan yerdə isə başqa heç nə olmaz. Çünki o, hər şeyi yandırar. Məcnun: «Leyli sözü söylə, ya da xamuş» deyirdi, ona görə ki, qəlbindəki Leyli eşqi başqa eşqlərə qalib gəlmişdi. Amma Leyli eşqi masiva eşqi deyildi. Çünki onun «nəqqaş idi nəqşdən muradı» (Füzuli). Bu yolu tutan başqalarını unutmalıdır. Dünya ilə bağlı olan hər şeyi yaddanı çıxarmalıdır. Quranda əbəs yerə deyilmir ki, arvad, uşaq, var-dövlət… insanı əsas eşqdən yayındırır. «Məsnəvi»də bu həqiqət obrazlı şəkildə belə ifadə olunur. Məcnun dəvəni minib Leylini görməyə gedirmiş. Dəvənin belində xəyallara dalır və yüyən boşalır. Dəvənin də fikri öz balasının yanında. Yüyənin boş olduğunu görüb başını döndərir öz evlərinə, balasının yanına. Məcnun baxır ki, dəvənin istəyi yerinə yetib. Bir neçə dəfə belə təkrar olunandan sonra dəvəni buraxır: «Sən mənim başımın bəlasısan. Sənin öz dünyan var, mənim öz dünyam, səninlə mənimki tutmuz». Dəvə burada insanı Allahdan uzaqlaşdıran hər şey mənasında işlənib
Qəlblərin xəstəliyi
Deyirlər ki, xəstə adam gözəl yeməklərin dadını anlaya bilmədiyi kimi, əmr edən nəfsə təslim olan adamın da qəlbi xəstə olar və o, ibadətlərdən ləzzət ala bilməz. Kin, qəzəb, şəhvət, paxıllıq, riyakarlıq, tamah bu xəstəliyin simptomlarındandır. Qəzali yazır ki, insan qəlbi öz yaradılışından dəmir kimidir. Onu yaxşıca cilalamaqla güzgü düzəltmək olar. Və cilalanmış «güzgü»də bütün dünyanı görmək olar. Əks halda o pas atır və pas onu yediyindən daha güzgülüyə yaramır. Uca Tanrı bu barədə deyir: «Xeyr, onların əməllərindən qəlbləri pas bağlayıb» (Mutaffifin 14).
Maraqlı bir cəhət budur ki, xəstəlik deyəndə əməli ilə sözü, zahiri ilə batini uyğun gəlməmək nəzərdə tutulur. «Dilləri qəlblərində olanı söyləmirdi» deyilir. Dinimizə görə, dil qəlbin tərcümanı olmalıdır. Yalan varsa, xəstəlik var, riyakarlıq varsa, xəstəlik var. Şairlərə olan irad da («şairlərə sapmışlar uyar») bu səbəbdəndir və ürəkdən gələni yox, yalan yazmalarına görədir. Təsadüfi deyil ki, «onlar bunlardan deyil» deyə iç dünyasını, duyğularını saf, səmimi şəkildə dilə gətirənlər onlardan fərqləndirilir: «Məgər görməmisənmi, bir söz vadisindən o birinə keçərkən onlar necə hədlərini aşırlar [yə'ni nə həcv, nə də mədhiyyə qoşmaqda sərhəd gözləmirlər], Eləmədiklərini «Eləmişik» deyərlər» (Şuara, 225-226) . Qəlbi-səlimlə gəlin Xəstəliyə tutulmamış təmizlənmiş qəlb isə səlim qəlb adlanır. Allah taala istəyir ki, hüzuruna səlim qəlblə gəlsin insanlar: «O gün ki, mal-dövlət, oğul-uşaq fayda verməz heç kimə – yalnız təmiz ürəklə gəlməli Allahın dərgahına» (Şuara 89). Tanınmış türk alimi Yaşar Nuri Öztürk «qəlbi-səlim»dəki «səlim»in islamla bir kökdən olmasına diqqət çəkir: «Səlim qəlb sülh, hüzur, təhlükəsizlik, ağlıq və sükunətlə dolu qəlb deməkdir. İslam da bu dəyərləri əldə etmək yoludur. Səlim qəlb Allaha lazım olan qədər təslim olan qəlb deməkdir. …Rəhman olan Allahdan gizli bir yolla güc alan və Rəhman üçün ürpərən bir qəlbdir»
Müəllif: Vasif Sadıqlı
"Quran islamı" kitabından
XƏBƏR LENTİ
Nailə Əsgər-zadə də koronavirusa yoluxdu
Gürcüstandan gətirilən avtomobillərlə bağlı şok faktlar
Aktrisa ailə qurdu: "Vallah, ərə getdim" - FOTO
Bir ailədən 3 şəhid
Pinar Altuğ da makiyajsız FOTOsunu paylaşdı
İbtidai siniflərdə problem: bu dərsləri kim keçsin?
Dünyada ilk dəfə robot filmdə baş rola çəkiləcək - FOTO
Qəbələdə rabitə xidmətinin keyfiyyəti artırlır
Evdə frappe qəhvə (foto-resept)
Barkod nədir?
11 sentyabr faciəsindən sonra ən sarsıdıcı silahlı hücum
Azərbaycan böyük müharibəyə başlasa, nə baş verəcək?
Cennifer Lopez küknar ağacını belə bəzədi-FOTO
Paşinyandan ŞOK ETİRAF: "Uzun illər səhv etmişik"
Çox saqqız çeynəmək üz gözəlliyini pozur
Azərbaycanda ilan təsərrüfatları yaradılır - VİDEO
Qaraciyər xəstəliklərinin qarşısını almaq üçün
Parıltılı dəriyə sahib olmaq üçün nə etməli?
Android maşınlar üçün də proqram hazırlayır
Dəri ləkələri üçün maskalar
Azərbaycanlılar Rusiyada ev almağa axışır
“Hercai”nin ulduzları səfir seçildilər
Aeroportlarda yeni qaydalar
Böyrək daşı
Kompüter monitorları alan azalır
Finlandiya futbolunda tarixi qərar
Ancelina Coli İlk Dəfə Etiraf Etdi-FOTO
Günün qoroskopu: ötənləri xatırlayıb köks ötürməyin
Hollandiyada "Qarabağ"dan danışdılar
Tolqahan Sayışman efirdən uzaqlaşır-SƏBƏB
Eşli bu dəfə də TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Dünya kinosunun əfsanəsi vəfat etdi
Yüksəkliklərin düşmən tərəfindən yenidən zəbt edilməsi xəbərlərinə RƏSMİ MÜNASİBƏT
Kişilərin burnu qadınlarınkına nisbətən daha böyük olur
Körpəsi olanlara "pullu" xəbər!
Bu robot qaçır, süzür, salamlaşır
Ən sürətli yaddaş kartları göstərildi
Son sutkada Özbəkistanda koronavirusa 738 nəfər yoluxdu
1,3 milyon dollarlıq ətir
Nə gözəl idi uşaqlıq
100 yaşlı seçici: "Ən böyük arzum növbəti seçkilərdə..."
Adın, ata adının və soyadın verilməsi qaydaları dəyişdi
Qatıqla arıqlayın
Şəkil çəkdirərkən işlər tərs gedərsə...
Dünyanın Ən Ağıllı İti Öldü -FOTO
Məşhur aktyor imicini dəyişdi- FOTO
Azərbaycanda 31 şirkət BİRLƏŞDİ
Bayram şirniyyatları
Jennifer Lopezdən 10 saç model
Leonardo da Vinçinin "Gizli axşam yeməyi" əsərinin sirri açıldı
- ŞƏRHLƏR