Nədir?
Beyin toxuması özünü bürüyən beyin pərdələri (meninkslər) və kəllə sümüyü ilə qorunur. Kəllə sümüyü birdən çox sümükdən ibarətdir. Ana bətnindəki dövrdə bu sümüklər arasında birləşdirici xətlər (suturalar) və əmgək adı verilən paxlava kəsiyi şəklində bölgələr var. Bir sözlə əmgək kəllə sümüklərinin birləşmə nöqtələrinin arasındakı bağ toxumadan ibarət olan hissədir. Doğuşdan əvvəl 6 ədəd olan əmgəyin adətən doğuş öncəsi 5 dənəsi bağlanır. Doğuşdan sonra yalnız ön əmgək mövcuddur.
Əmgək nədən ibarətdir?
Əmgəyin körpədəki funksiyası nədir?Kəllə sümükləri arasındakı boşluq əmgək bağ toxumalarından ibarətdir. Üstü saçlı dəri və dəri altı piy toxuması ilə örtülüdür.Körpələrin kəllə sümüyü tək bir parça sümükdən ibarət deyil, hələ bir-birinə tam olaraq bitişməmiş birdən çox sümükdən ibarətdir. Bu quruluş, sümüklərin üst-üstə gəlməsi ilə kəlləyə elastiklik qazandırıb başın doğum kanalına daxil ola bilməsini beləliklə, doğuşun həyata keçirilməsini təmin edir. Doğuşdan sonra da, beyin böyüməsi kəllə sümüyünün genişlənməsi ilə mümkün olur. Beynin böyüməsinin təxminən 2/3-ü həyatın ilk 2 ilində baş verir, kəllənin elastik quruluşu bunu mümkün edir. Kəllə sümük hissələri arasında qalan hissə də əmgəkdir.
İlk 2 ildə çox sürətli olan beyin böyüməsinə kəllə sümüklərinin böyüməsi uyğunluq göstərə bilməz. Buna görə sümüklər arası birləşmə yerləri (suturalar) və əmgək sayəsində baş böyüyür və beyin toxumasına zərər gəlməz. Kəllə daxilində inkişaf edə biləcək ani təzyiq və həcm dəyişikliklərində kəllə sümükləri elastik olmadığı üçün genişlənə bilməz. Əmgək sayəsində yan təsirləri azala bilər.
Əmgək hansı müddətdə bağlanır?
12-18 ay müddətində bağlanır. Çox nadir hallarda bəzi uşaqlarda arxa əmgək açıqdır, ən gec 3 ay ərzində bağlanmalıdır.Əmgəyin qısa müddətdə bağlandığı hallarda adətən suturalar vasitəsi ilə baş böyüməsi davam etməkdədir.Belə bir vəziyyətdə qısa fasilələrlə baş ölçülməlidir.
Əmgəyə toxunmaq uşağın beyninə zərər verərmi?
Çox sərt bir zərbə almadığı müddətcə əmgəyə toxunmağın körpəyə heç bir zərəri yoxdur.Əmgək güman edildiyi qədər həssas və zəif bir bölgə deyil. Çox ağır bir zərbə olmadıqca yüngül toxunma növü zərbələrin bir zərəri olmaz .
Əmgəkdə hansı dəyişikliklər normaldır?
Nəfəs alıb vermə və ağlama zamanı əmgəkdə şişmə normaldır.
Əmgəklə bağlı təhlükə vəziyyətlər nələrdir?
İshal, qusma kimi orqanizmin maye itkisinə səbəb olan hallarda əmgəkdə çökmə meydana gəlir. Bu maye itkisinin ciddi olduğunu göstərir.Əmgəkdəşişmə isə menengit dediyimiz beyin zəri iltihabları və kəllə daxilinə aid yer tutan lezyonlarda (şiş kimi) vəhidrosefaliya dediyimiz beyin onurğa mayesinin artdığı hallarda olur. Mütləq erkən müdaxilə tələb edən bu hallarda uşaqlar onsuz da başqa əlamətlər ilə də qeyri-sağlam görünürlər, bu cəhətdən tamamilə sağlam olan uşaqlarda bu ehtimallar çox aşağıdır.
Əmgək necə yoxlanılır?
Əmgəyə görə sümük toxuması çox sərt olduğu üçün baş bölgəsini alından arxaya doğru normaldan bir az təzyiqlə oxşadığımız zaman saçlı dəri altında əmgək hiss edilə bilər. Paxlava dilimi kimidir. Yaş ardıqca bu kiçilir.Əmgəyin hər aylıq həkim baxışı zamanı müayinəsi keçirildiyi üçün qızdırma, qusma, ishal və s. kimi başqa xəstəlik əlamətləri olmadığı müddətcə ailə tərəfindən yoxlanılmasına ehtiyac yoxdur.
Fuad Nəzərov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Dünyanın ən böyük sirlərindən biri çözüldü?
Gün var əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Bu azərbaycanlı Marsa uçmağa hazırlaşır
XİN rəsmisi: “Azərbaycanı müharibəyə Ermənistan təhrik edib”
Cizgi filmlərinin uşaqların həyatında açdığı cizgilər
Yazın gəlişini xəbər verən səbəblər
Angel Sanchez gəlinlikləri
Sarışın qızlar haqda miflər və həqiqətlər
Bakıda pulsuz internet olacaq
"Sağlam yolla çəkinizi artırın"-2
Azərbaycanlı bəstəkarın mahnısı türk serialında
Bağışlaya bilirsinizmi?
Prezidentdən işğaldan azad edilmiş ərazilərdə məskunlaşma ilə bağlı VACİB GÖSTƏRİŞ
Dünyaya gəlişi də, gedişi də payıza təsadüf edən dahi
Türkiyədə sürücü hiyləgərliyinə qarşı qərar
Microsoft rekord vurdu
Arda Turan üçün nəhəng klublar növbəyə durdu
Daima düşünən insanlarda mövcud olan xüsusiyyətlər
TQDK-nın binası belə olacaq
Manatın məzənnəsi
Çində 78 timsah zooparkdan qaçıb
Aylıq bu qədər pul ödə, kirayə qaldığın mənzil SƏNİN OLSUN - UNİKAL ŞƏRTLƏR
Şəhzadə Harry və Meghan körpələrinə 1 milyon xərclədilər
Bu gün Azərbaycanda Od çərşənbəsidir
10 gənclər təşkilatı Milli Könüllük Akreditasiyasından keçdi
"Instagram"da yeni funksiya istifadəyə verildi
Şokolad souslu fındıqlı tort (foto resept)
Bölgələrimizin mətbəxi -Şəki
Ən gözəl məscidlər
Şeytanla danışdığını dedi hər kəsi qorxutdu-FOTO
Kadir İnanır instagramda diqqət çəkdi-FOTO
Cəbhədə monitorinq olacaq
Mercedes 6 "Oskar" aldı
Dünyanın fərqli yerlərində makiyaj trendi
Sağlam uşaq xəstələnməlidir - ÜST
Süfrə ədəbi
Bu da Ferrari CascoRosso
Rusiya Xəzərdə hücuma hazırlaşır
Bu lampalar əslində xərçəng daşıyıcısıdır
Mudafiə naziri cəbhə xəttində
İlham Əliyevin sədrliyi ilə 2020-ci ilin yekunlarına həsr olunmuş müşavirə keçirilib - CANLI YAYIM
Günün qoroskopu: başqalarının işlərinə qarışmalı olacaqsınız
ÜST-dən məktəblərlə bağlı gözlənilməz açıqlama
Stalinin “ölüm maskası” rekord qiymətə satıldı - FOTO
Məşhur brendin 53 mağazası birdən bağlanır-SƏBƏB
Sobada şüyüdlü peraşki (foto resept)
Gökçe Bahadır gözəlliyi ilə heyran etdi-FOTO
Bakıda köhnə mənzillər ucuzlaşıb
Niyə təbii gülümsəməyi süni şəkildə edə bilmirik?
HAVA necə olacaq?-21 Sentyabr
- ŞƏRHLƏR