Musiqi duyğu və düşüncələri ifadə edən səslərin təşkil sənətidir. Not da bu səslərin simvollaşdırma üzrə yazıya tökülmüş halıdır .
Köhnə Yunan dilindən gələn musiqi sözü səsin və səssizliyin müəyyən bir zaman intervalında ifadə edildiyi bədii bir forma olaraq ifadə edilir. Musiqi bir sənət sahəsi olduğu qədər həm də bir elmdir. Ibtidai insanın təbiətdəki səsləri təqlid etməsiylə başlayan musiqi, günümüzdəki müasir halını alana qədər uzun bir inkişafdan keçmişdir.
Səslərin yüksəkliklərini (incəlik və qalınlıqlarını) və müddətlərini göstərən işarəyə Not deyilir. Təxmin ediləcəyi kimi müəyyən bir zamana qədər musiqinin ötürülməsi ancaq və ancaq qulaqdan qulağa olmuşdur və dəyişikliyə uğraması, unudulmasına qarşı qoyulmuşdur.
Musiqidəki riyazi sirri kəşf edərək yazıya tökmənin ilk təməli dik üçbucaq teoremi ilə bildiyimiz Pifaqor (Pythagoras, M. Ö 530-450) tərəfindən atılmışdır. Pifagor bütün kainatın ədədlər və aralarındakı əlaqələrə görə qurulduğuna inanırdı. Musiqini təhlil etmək üçün də riyazi bir düstur tapmışdır.
Bir rəvayətə görə Pifaqor musiqinin içindəki riyaziyyatı bir dəmirçi dükanının qarşısından keçərkən kəşf etmişdir. Dəmirçi ustasının dəmir döyərkən istifadə etdiyi alətlərə görə dəyişik səslər çıxarması Pifaqorun marağını çəkmiş, dükanı bağlatdıraraq ustaya müxtəlif alətlər istifadə etdirmiş, çıxan səsləri araşdırmış və qeydlər götürmüşdür. Bu hesablamalar nəticəsində Pifaqor telin boyu yarısına endirildiyində səsin aktavına (səs diapazonu) çatdığını, tel 2/3 nisbətinə endirildiyində isə səsin beşlisini (bir səsə görə, üst və ya altdan öz daxil beşinci səsinə beşli deyilir) çatdığını kəşf etmişdir.
Qərb musiqisi 11-ci əsrin əvvələrinə qədər indiki vaxtda istifadə olunan notlardan xəbərsiz idi. Amma 6-cı əsrin əvvəllərində Romalı bir filosof olan Boethius səsləri hərflərlə adlandırdı. Hal-hazırda notaların A, B, C, D, E, F, G şəklində ifadə edilməsinin əsasları Boethius tərəfindən atılmış oldu.
11-ciəsrə gəlindiyində Toskanalı rahib Guidonun (Gui d'Arezzo) uşaqlara ilahi öyrətməyə çalışarkən notları tapdı. İlahini mətnə çevirən Guido, əl barmaqlarındakı girinti və çıxıntıları mətnin ilk hecalarını yazır. Beləcə bir qəm serialının səkkiz notunu birdən sıralamış olur. Bu üsul musiqi tarixində Guido'nun Əli olaraq xatırlanır.
Guido notların adlarını Lohannes Battista ilahisindəki misraların birinci hecasından alır.
Ut queant laxis (“Ut” 12-ci yüzillikdə “do” olmuşdur)
Re- sonare fibris
Mi- ra gestorum
Fa- muli tourum
Sol -ve polluti
Lya- bil reatum
Soncte iohannes (Sonradan 13-cü yüzillikdə “si” olmuştur – Soncte iohannes kelimesinin baş harfleri)
Notalama sistemi səslərin yüksəkliyini qəti olaraq ifadə etməyə başlamasıyla musiqidə böyük bir irəliləmə qeyd edildi. 11-ci əsrdə notların üzərinə düzüldüyü beş xətdən ibarət "Port" nin istifadə edilməsiylə notların yüksəkliyi (do, re, mi ...) və müddəti (birlik, ikilik, dördlük ...) qəti şəkildə təyin olundu.
Müxtəlif səsləri ifadə etmək və bunların bir-birlərinə qarışmasını önləmək üçün səsləri təmsil edən notlar, İngiliscədə və Almancada hərflərlə göstərildi. (C = do, D = re, E = mi, F = fa, G = sol, A = la, B = si-Eng., H = si-Alm.)
Notalama, musiqiçini əzbərdən qurtararaq repertuarın zənginləşməsinə və növlərə ayırılmasına imkan vermişdir. Not sayəsində bir musiqiçi bilmədiyi bir musiqi parçasını notlara baxmaqla ifa edə bilmişdir.
XƏBƏR LENTİ
Uşaqlara kitab oxumağı sevdirmək üçün 7 qayda
Saçları canlandıran gil maskası
Çantadan 60 milyon il yaşı olan dəniz ulduzunun qalıqları tapılıb
Hərəkətin möcüzəvi gücü (2)
Bakıda yarış keçiriləcək
Ünvanlı dövlət sosial yardımı alanlara müjdə
Ben Robinsin əl işləri
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan və Koreya əlaqələri inkişaf üçün yaxşı potensiala malikdir
Bu il Azərbaycanda qış sərt keçəcək
"Gül çələngi" piroqu (foto resept)
Kiçik evlər üçün səliqəli dekorasiya nümunələri
Həftənin ilk iş günü yağış yağacaq
Tarixi-mədəni sərvətimiz - Xan Bağı
Bu gün Azərbaycanda ilaxır çərşənbə qeyd olunur
Zövqlü brend çantalar
Gizli otaqlar
Qat-qat xəmirin hazırlanması (foto-resept)
Azərbaycanda ilk dəfə: yalnız kasıblar üçün
Prezidentdən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırışla bağlı SƏRƏNCAM
Pendirli qatlama (foto resept)
200 manatla başladı indi milyonerdir-FOTO
Ballı tort (foto resept)
Hamiləlik proqramı
Həsən Həsənov dəfn olunur
İllərdir komada qalan məşhur aparıcıdan ŞAD XƏBƏR
Zövqlü manikür nümunələri
Düşmənləri sevindirməmək üçün oxuyun
Dünyanın ən uzun pilləkənları
"Çarpışma" serialının FİNAL AÇIQLAMASI
DİQQƏT: Noyabrın 2-dən sonra yeni qaydalar tətbiq ediləcək
Dünyanın ən möhtəşəm su mənzərələri
Günün ən xoşbəxt anı
Ermənilər Ağdamı tərk edərkən məzarları dağıdıb, ot tayalarına od vurublar - FOTO
Manat möhkəmləndi
Kəmər modelləri
Aparıcı Mətanət yeni imicdə-FOTO
Şəkər xəstələri, günəşə diqqət!
Keçmişin 3 milyarderi
Saç uzadan banan maskası
Alcaqdaban ayaqqabılar
Ruzinizin artmasını istəyirsinizmi?
Koronavirusdan sağalandan sonra qoxu hissinin bərpa olunmasının vaxtı açıqlandı
İnci tək sözlər-2
Evinizdə kitab oxumaq üçün yer düzəldin
Android maşınlar üçün də proqram hazırlayır
Kəs və yapışdır-32
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus yayılıb
Moskvadan Qərbə müharibə xəbərdarlığı
Ağ atlı şahzadə
Yay ayları üçün uzun paltarlar
- ŞƏRHLƏR