Dependent şəxsiyyət pozuntusu hər hansı bir insandan asılı halda yaşamağı ilə xarakterizə olunan anksiyetəli şəxsiyyət pozuntusudur. Bu tip şəxsiyyət pozuntusu olan fərd rahatlıq, təhlükəsizlik, məsləhət və dəstək üçün digərlərindən asılıdırlar. Bu xəstəlik olmayan şəxslərdə də bəzən qeyd olunan hisslər yaşana bilər. Lakin dependent şəxsiyyət pozuntusu olan fərdlər başqalarının inamı və dəstəyi olmadan heç bir iş görə bilməzlər. Dependent şəxsiyyət pozuntusu olan şəxslər asılı olduqları adamların yanında olmadıqda anksiyetə yaşayırlar. Bu pozuntu əsasən yeniyetməliyin erkən və ya aralıq mərhələlərində ortaya çıxa bilər.
Səbəbləri:
Prosesin şəxsiyyət pozuntusu olaraq dəyərləndirilməsi üçün aşağıda qeyd olunan qruplardan birində olması mütləqdir:
A qrupu: qəribə və ya eksentrik davranışlar
B qrupu: şişirdilmiş və ya balanssız davranışlar
C qrupu: narahat və ya əsəbi davranışlar
Dependent şəxsiyyət pozuntusu C qrupuna aid edilir. Pozuntunun göstəriciləri olaraq aşağıdakı məqamlar qeyd olunur:
İtaətkar davranışlar
Müəyyən bir qərar qəbul etmək üçün ailə və dostlardan asılı olmaq
Davamlı olaraq təhlükəsizliyə ehtiyac duyma
Təsdiq olunmadıqda incimə
Yalnız qaldıqda özünü təcrid olunmuş və narahat hiss etmə
Uzaqlaşdırılma qorxusu
Tənqidə qarşı həssaslıq
Layihələrə başlaya bilməmə
Yalnız qala bilməmə
Saflıq
Tərk edilmə qorxusu
Bu tip şəxslət davamlı olaraq onlara qarşı inam verilməsinə ehtiyac duyarlar. Həmçinin münasibət və dostluqda yaranan ayrılıqlar onlarda böyük travmalara səbəb ola bilər.
Dependent şəxsiyyət pozuntusu yaşayanlar tək qaldıqda aşağıdakıları yaşayarlar:
Əsəbilik
Anksiyetə
Qorxu
Ümidsizlik
Bu göstəricilərin bəziləri anksiyetə pozuntusu olan şəxslərdə də eynidir. Depressiya və ya menepauza kimi tibbi problemləri olanlar da bu göstəricilərin bəzilərini yaşaya bilirlər.
Diaqnoz:
İlk öncə simptomların səbəbinin hər hans orqanik mənbədən qaynaqlanmadığını araşdırmaq üçün ümumi tibbi müayinə olunmalıdır. Bunlar arasında hormon balansını yoxlamaq üçün qan testləri oluna bilər. Testlərin nəticələri dəqiq deyilsə, həkim pasiyenti psixoloqa yönləndirir. Bu pozuntudan əziyət çəkən şəxslərə əksər hallarda psixiatr tərəfindən diaqnoz qoyulur. Diaqnoz simptomların qısa anamnezi ilə başlayır. Bura simptomların nə qədər zaman müddətini əhatə etdiyi və necə başladığı daxildir. Müəyyən hallarda pasiyentin hazırki həyatı və uşaqlığı haqqında suallar verilə bilər. Diaqnozun qoyulması üçün hər hansı bir test yoxdur və buna görə də simptomlar, anamnez və ruhi vəziyyət nəzərə alınır.
Müalicə:
Antianksiyetə və antidepressant preparatlar daimi olaraq narahatlığı minimuma endirmək üçün istifadə edilir. Bu dərmanlar həddən artıq olan narahatlığın nəticəsində ortaya çıxan panik atakı da müalicə etmək məqsədiylə istifadə oluna bilər.
Bu tip şəxslərin terapiyasından ən faydalı üsullardan biri də psixoterapiyadır. Terapiya şəxsin ümumi vəziyyətini başa düşməsinə kömək edər. Həmçinin insana digərləri ilə sağlam münasibət qurmaq istiqamətində yardım edər.
Komplikasiyalar (ağırlaşmalar):
Terapiya olunmayan dependent şəxsiyyət pozuntusundan qaynaqlana bilən problemlər aşağıdakılardır:
Panik atak, avoidant (çəkingən) şəxsiyyət pozuntusu və obsessiv-kompulsiv şəxsiyyət pozuntusu
Depressiya
Maddə istifadəsi
Fobiyalar; hər hansı bir vəziyyət və ya obyektdən qaynaqlanan uzun müddətli qorxu ilə xarakterizə olunan anksiyetə pozuntusu
Erkən reabilitasiya bu problemlərin ortaya çıxmasının qarşısını alır.
Gözlənti:
Dependent şəxsiyyət pozuntusu olan şəxslər əsasən terapiya ilə reabilitasiya olur. Bu vəziyyətlə bağlı simptomların çoxu terapiya müddəti davam etdikcə azalır.
Qarşısının alınması:
Problemin səbəbi aydınlaşdırılmadığı üçün vəziyyətin inkişafının qarşısının alınması üçün hər hansı bir üsul mövcud deyil. Lakin göstəricilərin erkən diaqnozu və erkən terapiya prosesin neqativ istiqamətdə proqressivləşməsinin qarşısını ala bilər.
Nərmin Quliyeva
XƏBƏR LENTİ
Meqan Marklın cangüdəni diqqət çəkdi-FOTO
Karandaş effektli rəsm hazırlama qaydası
Ozan Doğulu aylıq kirayəsinə 12 min verəcək
Koronavirusdan sağalan insanlar başqalarını yoluxdura bilərlər?
Ukrayna Azərbaycana ixracının yarıdan çoxunu itirib - SƏBƏB
Qaşlarını yan dara, qız...
XƏBƏRDARLIQ: virus infeksiyası yayılıb
ÜST koronavirusa qarşı populyar dərmanı effektsiz saydı
Səhhəti pisləşən xalq artisti: "Dedilər ölənə qədər…"
Tuba Büyüküstün yeni stili ilə HEYRAN ETDİ - FOTO
Skoliozun pəhrizi
Qayalar üstündə möhtəşəm qala
İşğaldan azad edilən Cəbrayıl rayonunun görüntüləri - VİDEO
“Eurovision”da səsvermə başladı-SƏSVERMƏ Qaydası-FOTO
Gökseldən gözlənilməz ETİRAF
Sabaha gözlənilən hava şəraiti açıqlanıb.
Avropa ölkəsindən azərbaycanlılara xoş xəbər
Pişiklərin irqləri
“Haber Global” Şuşada
Məryəm Üzerli 2 milyonluq müqavilə imzaladı
Cibimizə xeyir, canımıza zərər: yenə vaxtı yetişdi...
Azərbaycan əhalisinin 50,3 faizi qadınlardır
Sergey Markov: “Azərbaycan hərbi qələbəyə yaxındır”
Miranda Kerr ikinci dəfə ana oldu-FOTO
"Uşaqlar və qadınlar zorla bu xoşagəlməz vərdişlərə məcbur edilirlər"
Prezident İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva açılış mərasimində iştirak edib-FOTO
Bel ağrısını azaldan yoqa hərəkətləri
COVID-19 peyvəndi vurulmuş könüllülərin vəziyyəti açıqlandı
Maraqlı fincanlar
Windows XP hələ ölməyib
Lənkəranda gül bayramı
Günün qoroskopu: baş verənləri diqqətlə izləyin
"Tifanny"dən paltarlar
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? -17 MAY
Nazirlər Kabinetindən COVID-19-a görə toy və yaslarla bağlı TÖVSİYƏ
Günün qoroskopu: ətrafınızdakı olayları laqeydliklə müşahidə etməyin
Vilayət Eyvazovdan yeni TƏYİNAT - ÖZƏL
Ayın sonuna kimi buludlu və rütubətli hava gözlənilir.
"Ən möhtəşəm veriliş Tarkanla oldu" - Beyazıt Öztürk
Gədəbəydə müəmmalı yanğınlar: "Gecə yata bilmirik"
Elman Rüstəmov bank kreditləri haqda
Hələ belə toy görünməyib
Dərini gözəlləşdirən möcüzəvi məsləhətlər
İpoteka şərtləri yumşalacaqmı?
Qərb bölgəsində yerli pambıq sortlarının yığımına başlanılıb
Məşədi İbadın hambalı hansı tanınmış aktrisa ilə sevgiliymiş - ARAŞDIRMA - FOTO
İsaak Nyutonun məktubu TAPILDI!
Azərbaycanda koronavirusa qarşı vaksinasiyaya hazırlıq başladı
Kenan Beren Saata yazdığı mahnını oxudu
Xərçəng qandan təsbit ediləcək
- ŞƏRHLƏR