1980-ci ildə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) qədim ölümcül çiçək xəstəliyi üzərində qələbə çalındığını açıqlamışdı. Genişmiqyaslı vaksinasiya proqramları və dünya həkimlərinin səyi nəticəsində bir vaxtlar milyonlarla insanın ölümünə səbəb olan xəstəliyin təhlükəsi aradan qaldırılmışdı. Mütəxəssislərin rəyinə görə, 2015-ci il daha bir ölümcül xəstəlik üçün son ola bilər. Bu xəstəliyin adı drakunkulyozdur.
Elə də ölümcül olmasa da, uzun müddət davam edir və adətən əlilliyə səbəb olur. Bu, orqanizmə əsasən kirli su vasitəsilə düşən rişta qurdlarının yoluxdurduğu helmintoz parazitidir. Sürfələr bağırsağa düşdükdə onun divarını gəmirməyə başlayır və limfatik sistem yoluyla bədənə yayılırlar. İnkişaf edib, artaraq, dişiləri dərialtı toxumaya miqrasiya edir. Burada onlar hətta 80 sm-ə qədər uzana bilərlər. Daha sonra dərini deşib, bədənlərinin bir ucunu çölə çıxararaq, yeni sürfələrini suya atırlar.
Yaxın keçmişdə drakunkulyozun olduqca yayılmış xəstəlik olmasına baxmayaraq, bu gün bu xəstəliyə sadəcə Afrika və Asiyanın tropik ölkələrində rast gəlmək olar. ÜST-ün 1986-ci ildəki statistikasına əsasən, hər il nematodlar (yumru qurdlar) ümumilikdə 21 ölkədən 3,5 milyon insanı məhv edirdi. Xəstəliklə mübarizə üçün misilsiz səylər göstərildi və artıq 2000-ci ildə xəstələrin sayı 75 minə düşdü. Ötən il isə bu xəstəlikdən əziyyət çəkən insanların sayı rekord miqdara - cəmi 126 nəfərə endirildi. ÜST mütəxəssisləri tezliklə, bəlkə də bir neçə ay sonra drakunkulyozun tamamilə məhv edildiyini açıqlayacaqlarını deyirlər.
Xəstəlik üzərində qələbə bir sıra yollarla əldə edilib. Bu xəstəliyi cəmi bir parazit növü meydana gətirir. Yoluxma prosesi elmə məlum olduğundan, onunla mübarizə də çətin keçmir. Sadəcə yoluxma yolunu bağlamaq kifayətdir ki, infeksiya dayansın. Drakunkulyozla mübarizə strategiyası da olduqca ağıllı idi. Belə ki, pandemik ərazilərdə yaşayan sakinlərin, xəstəlik yayılması ilə bağlı xəbərdarlıq etməsi tələb olunur, onlara çoxlu sayda ucuz su təmizləyən filtrlar təklif olunur və hər yeni xəstəlik yayılması hadisəsi xəbərinin çatdırılması müqabilində 100 dollar dəyərində mükafat ödənilirdi. Bütün bu addımlar nəticəsiz qalmadı - tezliklə bəşəriyyətin düşmənlərinin sayı bir az da azalacaq.
Həyatın təkamülü
XƏBƏR LENTİ
Hər gün etdiyimiz səhvlər
Bəhram Bağırzadənin xəstəxanadan yola salınma görüntüləri - FOTO
Zelenskinin oğlu koronavirusa yoluxdu
70 min toyuq məhv ediləcək - yeni H5 virusu yayılıb
Bahalı dərmanların ucuz əvəzləyiciləri - SİYAHI
Bülent Ersoy Demet Akalın haqqında bunları dedi-FOTO
Münasibətlərdə dürüstlüyün əhəmiyyəti
Bayramda hər kəs ət bişirəcək: Qiymət yarıbayarı ucuzlaşdı
Trend rəsmlərə başqa tərəfdən baxmaq
Ulduzların gəlinlik saç düzümləri
Qadınlarda depressiyanı azaldan 3 idman hərəkəti
Azərbaycanda bu banklar da bağlandı
Gigiyenanın insan həyatında rolu
Bu gün Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Günüdür
Çində robot polislər xidmətə başladı
"Terminator" yaşıllaşdı
Bu günün hava proqnozu
TƏBİB sədri həyəcan təbili çalır: “Bu halda bizi acı nəticələr gözləyə bilər” - VİDEO
Ağ ciyər qıtlığı var
"Sovetski"dəki kiçik sahəli evlərlə bağlı qərarda yenilik
Selena Gomezin "Tattoo"su fanatlarını TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Övladları iki il analarının çürüyən meyidi ilə yaşadılar
Ermənistan silahlı qüvvələrinin Ağdamı atəşə tutması nəticəsində bir nəfər mülki şəxs yaralanıb - RƏSMİ
Bayram süfrəsi arxasında sərxoş olmamaq üçün 5 MƏSLƏHƏT
Əliyev büdcəni təsdiq etdi
Toyuqlu,göbələkli börək (foto resept)
Aclıq hissini yox edin
Alla Puqaçovadan nəvəsinə 60 milyonluq toy hədiyyəsi
İlham Əliyev: Kim güclüdür, o da haqlıdır
Həcc ziyarətinə getmək istəyənlərin nəzərinə
Pilates edərkən sümüklərinizi gücləndirin
Azərbaycanda "ASAN qatar" sistemi yaradılacaq
Günün qoroskopu: təşəbbüs göstərməkdən çəkinməyin
MDB ölkələrinin vətəndaşları üçün Rusiyada qalma müddəti məhdudlaşdırıla bilər
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Gənc xanımlar üçün çanta modelləri
Kənd, yoxsa zavod südü alaq?
Günün qoroskopu: bu gün nədənsə imtina etməli olacaq
Murat Dalkılıça Hande Erçeldən dəstək
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-10 yanvar
Ayların mənası
Şəhid ailələrinə Bakıda və daha 2 rayonda mənzil veriləcək-SİYAHI
Azərbaycanlı pəhləvan hər kəsi heyrətləndirdi-FOTO
Azərbaycanda yeni televiziya yaradıldı
Günün ulduz falı
Qaynadılmış armud (foto resept)
Dördbucaq dırnaqlar üçün 15 möhtəşəm manikür modeli
Azərbaycanlı deputat ana oldu
“Haber Global” -da İlham Əliyevin doğum gününə həsr olunmuş reportaj -VİDEO
Bu ölkədə ən kiçik məktəb 12 kvadratmetrdir
- ŞƏRHLƏR