Bakteriyalar gözlə görünmürlər, ancaq xüsusi hüceyrə quruluşu sayəsində hər cür şəraitə dözümlüdürlər. Bakteriyalar bitkilərdən və heyvanlardan fərqli olaraq sürətli çoxalan və biokimyəvi təsirləri baxımından canlılar aləminin tarazlığını təmin etməkdə çox böyük əhəmiyyət daşıyan bir qrupu meydana gətirirlər. Demək olar ki, hər yerdə yaşaya bilirlər, bu səbəblə də hər hansı bir növ orqanizmdən daha çoxdurlar. Bu canlılar dünyanın sayca ən çox olan üzvləridir. Bütün ekosistem bakteriyaların fəaliyyətlərindən asılıdır və bakteriyalar insan həyatına bir çox şəkildə təsir edirlər.
Bakteriyalar bəzən oksigeni bol olan mühitlərə üstünlük verir, bəzən də oksigensiz torpaq altında yaşaya bilirlər. Bir qismi qidasını fotosintez yolu ilə təmin edərkən, bir qismi də üzvi maddələri tərkib hissələrinə ayıraraq enerji əldə edirlər. Hətta bir-birləri ilə eyni olduğu düşünülən bakteriyaların maddələr mübadilələri araşdırıldıqda belə bunların, əslində, bir-birlərindən fərqli növlər olduqları aydın olur.
Bakteriyalar canlılar aləmində prokaryotlar adlandırılırlar. Sahib olduqları tək hüceyrə içində bir nüvə və sərbəst şəkildə gəzən məlumat bankları -DNT- var. Olduqca kompleks quruluşda hüceyrə pərdəsinə və ribosoma sahibdirlər. Yer üzündəki bütün canlıların həyati funksiyalarının bir çoxu bu prokaryotik hüceyrələrin fəaliyyətlərinə bağlı olaraq reallaşır.
Bakteriyalar olduqca yüksək və ya aşağı temperatura uyğunlaşır, torpaq altına girə bilir, havada uçur, okeanın dibində yaşaya bilir və hətta radiasiyaya qarşı dözümlü hala gələ bilirlər.
Hələ mikroorqanizmlərin quruluşunu izah edə bilməyən təkamülçülər bu canlıların strukturlarında olan estetik görünüşə heç bir məna verə bilmirlər. Uyğun şəraitlərdə bakteriyalar hər 10-30 dəqiqə içində saylarını iki dəfə artırırlar. Tək bir bakteriyanın sayı əvvəl ikiyə, sonra dördə, daha sonra səkkizə çıxaraq çoxalır və bu əməliyyat bu şəkildə davam edir. Bakteriyaların bəzi növləri -271 C soyuqdan və bir neçə saat içində -190 C dərəcədən müsbət 25o C-yə qədər dəyişən sürətli temperatur dəyişikliklərindən təsirlənmirlər. Bəzi növlər isə insan üçün öldürücü olan dozanın 2000 qatdan çox olan bir atom radiasiyasına belə dözə bilir. Bəziləri insan və bitkilərdəki maddələr mübadiləsinin faydalı üzvü olduğu halda, bəziləri də müxtəlif xəstəliklərə səbəb olur. (Böyük Larousse Lüğət və Ensiklopediyası, 3-cü cild, səh. 1237-1238 – 2000 QAT RADİASİYA)
R.Əkbərov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Sağlam böyüməyinə kömək edin
Norveç gözəli əslində KİŞİ imiş -FOTO
HAVA necə olacaq?-29 İyul
Düşmən öz tanklarını atəşə tutdu: Ekipaj məhv edildi - RƏSMİ
Qadın.Net-li dostum
Putin: “Azərbaycan tərəfi Qarabağdakı abidə və ziyarətgahlara sərbəst girişi təmin edəcək”
Məşhur aktyorun beşinci övladı öldü- FOTO
Bakı 2015-in poçt markaları buraxıldı
Ayı qapının zəngini basıb qaçdı - VİDEO
Paytaxt avtobuslarında yeni sistem
Birinci Avropa Oyunlarının məşəli qədim Qarabağ torpağında alovlandı
Yeni il üçün əcaib saç düzümləri
İspanaqlı makaron (foto resept)
Gözəl vücuda sahib olmaq istəyənlər
Möhtəşəm qış peyzajları
Aleyna bikinili FOTOsunu paylaşdı
Ağız sağlığını qoruyan 10 məsləhət
Ayselin “Eurovision 2018” mahnısı DƏYİŞDİRİLDİ:VİDEO
Bu müəllimlərə maaş verilməyəcək? - AÇIQLAMA
Zakir Həsənov göstəriş verdi
Bred Pitt və Cennifer Eniston yenidən evlənir
Teleaparıcı İlham Mirzəyev xəstəxanaya yerləşdirildi
Koronavirusdan ölmüş din xadimlərini öpmək baha başa gəldi
Cəbhədə qızğın atışma
Gələcəyin avtomobilləri
UNİCEF tərəfindən Bakıda Tərbiyə müəssisəsində monitorinq keçirilib
Fransada 43 rusiyalı azarkeş həbs olunub
Əli Əsədov Türkiyənin vitse-prezidentinə məktub ünvanladı
Göstəriş: "Ancaq kartı olanlarla işləyin"
Erməni taborunun şəxsi heyəti müdafiə mövqelərini tərk edərək qaçır - RƏSMİ
Kökəlmək istəyən xanımların nəzərinə
"Avropa Oyunları Azərbaycanı qitənin idman xəritəsinə bir daha təqdim etmək üçün gözəl fürsətdir"
6 yaşlı uşaq ayda 3 milyon dollar qazanır-FOTO
Milli toy ənənələrimiz
Fahriyyedən Buraka yeni QADAДћA -FOTO
"Barselona" "qızıl dubl"a imza atdı
Azərbaycan dünyada ən sürətlə inkişaf edən, bütün sahələrdə yeniləşən dövlətdir
Bir dua,bir sevgi
Kaan Tangözen yeni doğulan qızının FOTOsunu paylaşdı
Braziliyalı uşağın Azərbaycan ordusuna yardım kimi yolladığı şirniyyat pulu ünvana çatdı - VİDEO
Azərbaycanda SMS icazə ləğv edilir - RƏSMİ
Bəşər Əsəd Rusiya və ABŞ-ın təklifi ilə razılaşdı
Südlü brokoli şorbası
Azərbaycana qoz boyda dolu yağdı
Azərbaycanda bu siqaretlər ucuzlaşdı - FOTO
Şahzadə Harri: "Göyün yeddinci qatındayam" - VİDEO
Merve jurnalistlərə əsəbləşdi
Bu qış yaman soyuq olacaq
Gün ərzində qaşlarınızı çatsanız...
Günün ulduz falı
- ŞƏRHLƏR