Bakteriyalar gözlə görünmürlər, ancaq xüsusi hüceyrə quruluşu sayəsində hər cür şəraitə dözümlüdürlər. Bakteriyalar bitkilərdən və heyvanlardan fərqli olaraq sürətli çoxalan və biokimyəvi təsirləri baxımından canlılar aləminin tarazlığını təmin etməkdə çox böyük əhəmiyyət daşıyan bir qrupu meydana gətirirlər. Demək olar ki, hər yerdə yaşaya bilirlər, bu səbəblə də hər hansı bir növ orqanizmdən daha çoxdurlar. Bu canlılar dünyanın sayca ən çox olan üzvləridir. Bütün ekosistem bakteriyaların fəaliyyətlərindən asılıdır və bakteriyalar insan həyatına bir çox şəkildə təsir edirlər.
Bakteriyalar bəzən oksigeni bol olan mühitlərə üstünlük verir, bəzən də oksigensiz torpaq altında yaşaya bilirlər. Bir qismi qidasını fotosintez yolu ilə təmin edərkən, bir qismi də üzvi maddələri tərkib hissələrinə ayıraraq enerji əldə edirlər. Hətta bir-birləri ilə eyni olduğu düşünülən bakteriyaların maddələr mübadilələri araşdırıldıqda belə bunların, əslində, bir-birlərindən fərqli növlər olduqları aydın olur.
Bakteriyalar canlılar aləmində prokaryotlar adlandırılırlar. Sahib olduqları tək hüceyrə içində bir nüvə və sərbəst şəkildə gəzən məlumat bankları -DNT- var. Olduqca kompleks quruluşda hüceyrə pərdəsinə və ribosoma sahibdirlər. Yer üzündəki bütün canlıların həyati funksiyalarının bir çoxu bu prokaryotik hüceyrələrin fəaliyyətlərinə bağlı olaraq reallaşır.
Bakteriyalar olduqca yüksək və ya aşağı temperatura uyğunlaşır, torpaq altına girə bilir, havada uçur, okeanın dibində yaşaya bilir və hətta radiasiyaya qarşı dözümlü hala gələ bilirlər.
Hələ mikroorqanizmlərin quruluşunu izah edə bilməyən təkamülçülər bu canlıların strukturlarında olan estetik görünüşə heç bir məna verə bilmirlər. Uyğun şəraitlərdə bakteriyalar hər 10-30 dəqiqə içində saylarını iki dəfə artırırlar. Tək bir bakteriyanın sayı əvvəl ikiyə, sonra dördə, daha sonra səkkizə çıxaraq çoxalır və bu əməliyyat bu şəkildə davam edir. Bakteriyaların bəzi növləri -271 C soyuqdan və bir neçə saat içində -190 C dərəcədən müsbət 25o C-yə qədər dəyişən sürətli temperatur dəyişikliklərindən təsirlənmirlər. Bəzi növlər isə insan üçün öldürücü olan dozanın 2000 qatdan çox olan bir atom radiasiyasına belə dözə bilir. Bəziləri insan və bitkilərdəki maddələr mübadiləsinin faydalı üzvü olduğu halda, bəziləri də müxtəlif xəstəliklərə səbəb olur. (Böyük Larousse Lüğət və Ensiklopediyası, 3-cü cild, səh. 1237-1238 – 2000 QAT RADİASİYA)
R.Əkbərov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Bill Geyt "Coronavirus"la mübarizəyə 100 milyon dollar ayırdı
Sılanın qanlı köynəyini istəyirlər
Ronaldo yenə ən yaxşı oldu
Tapılan telefonda “oğrunun" selfisi və VİDEOSU aşkarlandı
"Əhəmiyyətsiz sayılan baş ağrısı ciddi bir xəstəliyin əlaməti ola bilər"
Putin möcüzə yaradır
Məşhur aktrisa həbs olundu-FOTO
Metro ilə gedənlərə müjdə
''Kirpi'' salatı (foto resept)
Hotmail tarix olacaq
Ermənistanda panika: Gümrüdə nə baş verir?
Dəbli görünmək yaşla bağlı deyil
190 manatlıq birdəfəlik ödəmə ilə bağlı MÜHÜM AÇIQLAMA
Nokia xəritəsini Apple-a verməyəcək
Bakıda çin malları brend adı ilə satılır:12 manatlıq geyim 68 manata
"Bizim Tarla" Manqal salatı
Bergüzarla Halitdən 3,5 milyonluq reklam
Günün ulduz falı - 21.09.2013
Ayın ətrafında açıq-aydın yadplanetli gəmi göründü
Azərbaycanın sabiq prezidenti 4800 dollar pensiya alır
Prezident İlham Əliyev Bakıdakı dəhşətli yanğın olayını nəzarətə götürdü
Yaponların uzun ömür sirri
2019-un ən dəbli qadını seçildi
İlk dərs günü hava belə olacaq
Məşhur cütlüyün BARIŞIQ xəbəri yayıldı
Anita Tsoy koronavirusdan sağaldı
Möhtəşəm qış toyu üçün tövsiyələr
Sünnət əməliyyatına dair məsləhətlər
Avropanın Çin səddi: miqrantlara yer yoxdur
Dərslər sentyabrın 15-dək təxirə salınır? - RƏSMİ
"Alo, qurbanım qaçdı" xidməti
Əsmər qadınlar necə makiyaj etməlidir?
Uşaqların sosial-psixoloji inkişafı-6
Zəncəfilli peçenyelər( foto resept)
Təhsildə yenilik
Ağır xəstə olan xalq şairindən xəbər var: "Yaralarım bitişmir..."
Ronaldodan yeni rekord
Azərbaycanda tikinti işlərinə məhdudiyyət qoyuldu
Dadlı borş
Ermənilər necə silahlandırılır?
Azərbaycanda snayper kursları bərpa olunur
Azərbaycanda daha 24 nəfər koronavirusdan öldü: 532 yeni yoluxma
Qırmızı pomada seçərkən diqqət edin
Allergik uşaqlara bu qidaları vermək olmaz!
Britni Spirsin son paylaşımı diqqət çəkdi-FOTO
Azərbaycanda insanlar falçılara niyə inanır?
Xizək sürməyin 5 müsbət təsiri
Qırmızı lobya şorbası (foto-resept)
1 aya sürətli saç uzadan maska
Sağlamlığınızı onların güdazına verməyin
- ŞƏRHLƏR