Yer kürəsinin insan həyatı üçün yaradıldığının başqa bir göstəricisi də yer üzündəki azot dövranıdır. Azot bütün canlıların toxumalarında mövcud olan ən əsas elementlərdən biridir. Atmosferin 78%-ni təşkil etdiyi halda havadakı azot insanlar və heyvanlar tərəfindən birbaşa qəbul edilmir. Azot ehtiyacının təmin edilməsində ən mühüm vəzifəni bakteriyalarhəyata keçirir.
Azot dövranı havadakı azot qazı (N2) ilə başlayır. Bəzi bitkilərdə yaşayan bakteriyalar havadakı azotu ammonyaka (NH3) çevirirlər. Başqa növdən olan bakteriyalar isə ammonyakı nitrata (NO3) çevirirlər (havadakı azotun ammonyaka çevrilməsində ildırımlar da mühüm rol oynayır). Sonrakı mərhələdə nitrat yaşıl bitkilər kimi qidasını özü hazırlayan canlılar tərəfindən udulur. Öz qidalarını özləri hazırlaya bilməyən insan və heyvanlar ancaq bu bitkiləri yeyərək azot ehtiyaclarını təmin edirlər.
İnsanlar və heyvanlardakı azotun yenidən təbiətə qayıtması isə bu canlıların tullantıları və ölülərinin bakteriyalar tərəfindən parçalanması nəticəsində həyata keçir. Bakteriyalar bu işi görərkən sadəcə təmizlik etmir, eyni zamanda azotun əsas mənbəyi olan ammonyakı da yenidən üzə çıxarırlar. Ammonyakın bir qismi başqa bakteriyalar tərəfindən karbona çevrilərək yenidən havaya qarışır, digər qismi isə başqa növ bakteriyalar tərəfindən nitrata çevrilir. Bunlardan bitkilər faydalanır və dövran beləcə davam edir.
Diqqət etdikdə bu dövranda sadəcə bakteriyaların olmamasında belə həyatın sonunu gətirəcəyini başa düşmək olur. Çünki bakteriyalar olmadan bitkilər karbon ehtiyaclarını təmin edə bilməyəcək və məhv olacaqlar. Bitkilərin olmadığı bir mühitdə isə, əlbəttə, həyatdan bəhs etmək olmaz. Bütün bunlar həyatın çox incə tarazlıqlar əsasında yaradıldığını göstərir.
XƏBƏR LENTİ
Dünyanın ən gözəl qızlarının yaşadığı ölkələr
Beyin silkələnməsi ilə intihar arasında əlaqə varmı?
Prezidentin köməkçisi: “Ermənilər qorxurlarsa, işğalı dayandırmalıdırlar” - VİDEO
Yaddaşı gücləndirmək üçün yeni üsul tapıldı
Məktəblərin açılmasını istəməyən valideyinlər var - Hikmət Hacıyev
Azərbaycanda daha 1 nəfər koronavirusdan öldü - 44 yeni yoluxma
Fan Bingbingə 130 milyon dollarlıq cərimə-FOTO
Ulduzlar makiyajsız halda
Beyonsenin konsertində zal boş qaldı-FOTO
Ed Şeran özünə kənd aldı-FOTO
Ebru Gündeşin son FOTOsu diqqət çəkdi
Məşhur müğənnilər sevgilidir-FOTO
Hər gün yeni maska hazırladı
İspanaqlı kek
Cinsi zəka nədir?
"Arka sokaklar"dan sonra heç bir serialı alınmır
Dəbli boyunbağılar
Sprey corab
Azərbaycanda Ramazan ayının başlanma vaxtı açıqlandı
Rodriqo Alves yenidən əməliyyat olundu-FOTO
CNN: “Alov qüllələri” Azərbaycan tarixinin simvoludur
HAVA necə olacaq?- 17 MART
Qızdırmalı xəstələrə qulluq
Yağış, qar, külək - Sabahın havası
Azərbaycanda siqaretlərin yeni qiymətləri - SİYAHI
Heyvanların maraqlı şəkilləri
Prezidentin son iclasda verdiyi mesajlar
Cəbhə ilə bağlı sərəncam
Televiziya və kompüterin uşaqlara təsiri
Mehriban Əliyeva buğlama bişirdi - FOTOLAR
Hava haqqında - 26.01.2014
Kəs və yapışdır-32
Körpü altında studiya tikdi
8 ərəb qadın teleaparıcı qovuldu: "Gedin arıqlayın!"
Yuxuya rahat getmək üçün nə etməli?
Bakıda daşınmaz əmlak bazarında QİYMƏTLƏR artıb
Azra Akın ağladı-SƏBƏB
Günün qoroskopu - 26.10.2013
Bu mühəndis o mühəndisdən deyil
Çiçəklərlə eşq falı
“Bu gün yeni dövr başlayır”
Rol yoldaşlığını həqiqi sevgiyə çevirən 9 cütlük
"Zeytun bağları" ilə yeməklərinizə ləzzət, həyatınıza fayda qatın!
"Danışan" kağız yaratdılar
Zidanın yeni iş yeri
Azərbaycanlı zəvvarlar sabahdan həcc ziyarətinə yola düşəcəklər
İt çəkməyi öyrənək
Qarabağın azad olunması ilə bağlı imzatoplama kampaniyası davam edir
Zövqlü çantalar
Azərbaycanda süni mayalanma üçün donorluğa qadağa qoyula bilər
- ŞƏRHLƏR