Çox zaman cəmiyyətdəki "kişilik" düşüncəsi öz hakimiyyətini legitimləşdirmək və möhkəmləndirmək üçün “qadınları qorumaq”, onları müdafiə etmək diskursundan (müəyyən dünyagörüşünü formalaşdıran sözlər, ideyalar, yanaşmalar, müzakirələr və s) istifadə edir. Buna kişilərin üstünlük təşkil etdiyi toplumlarda daha çox rast gəlinir və adətən qadınlar namus və qeyrət anlayışının “daşıyıcısı”, kişilər isə bunun “təminatçısı” kimi çıxış edir. Misal üçün, əgər yad kişi sizin yanınızda ədəbsiz söz desə, bu halda sizin həyat yoldaşınız o insanın cavabını verməlidir. Amma eyni insan bir qrup kişinin yanında bənzər sözlərdən istifadə edərsə, bu sözlər artıq “ədəbsiz” kateqoriyasına girmir və bunun üçün heç kimin namusunu qorumaq lazım gəlmir. Bu misal yanaşmada olan ayrı-seçkiliyi açıq şəkildə ortaya qoyur.
Beləliklə, qadınlar üçün nəyin daha uyğun və daha ədəbli olduğuna qərarı adətən kişilər verir və qadınlar bununla razılaşır. Bu razılaşma-qəbuletmə daha geniş miqyasda qadınların bir çox hallarda kişilər tərəfindən qoyulmuş qaydalarla oynamalarına səbəb olur.
Burada bir məsələyə də toxunmaq lazımdır. Bayaq qeyd etdiyimiz kimi, qadınlarımız eyni zamanda həm də iqtisadi asılılıqda yaşayırlar. Bir çox ailələrdə qadınlar evdən kənarda işləmir və evin büdcəsinin formalaşmasında iştirak etmir. Təbii ki, son zamanlar bu dəyişməkdədir və indi Azərbaycanda bir çox oxumuş qadın iqtisadi cəhətdən müstəqildir. Amma buna baxmayaraq, hakim düşüncə hələ də onları sıxmaqdadır. İqtisadi müstəqilliyə baxmayaraq onlar hələ də ideoloji və mənəvi savaş verirlər: ailələri, qohumları və cəmiyyətləri ilə. Yəni, iqtisadi sahədə özünü təsdiqləsələr və maliyyə təhlukəsizlilərini təmin etsələr də, ideoloji savaşda hakim diskurs üzərində qələbə çala bilmirlər.
Amma bunu da qeyd etmək lazımdır ki, ideoloji savaşın qazanılmasında iqtisadi müstəqillik çox önəmli mərhələdir. İqtisadi müstəqillik insanın “dilinin uzun olmasını” təmin edir. Yəni, iqtisadi cəhətdən asılı olmayan insan danışa bilir və özünü müdafiə mexanizmini danışmaqla və ya dominant məntiqin təsvir etdiyi kimi “cavab qaytarmaqla” qurur.
İdeoloji savaşı qazanmaq üçünsə ideyalara ehtiyac var. Qadının kişiylə bərabərhüquqlu olduğunu müdafiə edən nəzəriyyəyə feminizm nəzəriyyəsi deyilir. Feminizm qadın huquqlarını mudafiə eden nəzəriyyədir. Bu, bir dunyagorusudur. Feminizmi cox radikal bir yanasma kimi təqdim etmək yanlışdır.
Bunu dəstəkləyənlər tək qadınlar deyil, həm də kişilər olmalıdır. Çünki bu, cəmiyyətimizin ümumi inkişafı deməkdir. Təəssüf ki, Azərbaycanda çox zaman qadınların hüquqları tapdalanır. Qadın seksual obyekt, qulluqçu, uşaq istehsalçısı kimi görülür. Əksər cəmiyyətlərdə qadınlar kişilərdən daha çoxdur. Ona görə də qadınların fəal olmadığı cəmiyyət hesab edin ki, yarı qüvvəsi ilə işləyir. Hətta əgər buna kişi-qadın münaqişəsinin mənfi enerjisini əlavə etsək, demək olar ki, cəmiyyətin faydalı iş əmsalı xeyli dərəcədə aşağı düşür.
Yekunda, mən qadınlarımızı daha fəal, daha özünə güvənən və daha inadkar olmağa, kişiləri isə daha anlayışlı olmağa çağırıram.
Rəşad Elli
XƏBƏR LENTİ
Brent markalı neft 44 dollara satılır
Nanəli şarlotta (foto resept)
Masa arxasında edə biləcəyiniz idman hərəkətləri
Yoluxmalarla bağlı karantinin yenidən sərtləşdirilməsi mümkündür? - AÇIQLAMA
Qadın.Netlilərin evlilik təklifləri (Son)
İPad Air daha yaxşıdır
Kirayənişini məhkəməyə verdi, özü borclu çıxdı
Özümə qavır seçerəm
Şifon donlar
Məşhur serialın aktyorları sevgili oldular
"Qara siyahı"ya 435 nəfər düşdü
Teymur Rəcəbov mübarizəni dayandırdı
Cinayət Məcəlləsində dəyişikliklər edildi
"Ustad" dərgisinin 27-ci sayı işıq üzü gördü!
Bir neçə rayonda qaz kəsiləcək
Məktəbəhazırlıq qruplarına qeydiyyat başlayır
Sabahın HAVAsı
“Azerspace”də yeni kanallar
"Sevinc" tortu (foto-resept)
Xəyanətkar ərlərin yoldaşları ilə qalmasının 6 səbəbi
Siemens 15 min nəfəri işsiz qoyacaq
Hava haqqında - 17.08.2013
Azərbaycan 4 ölkə ilə Anlaşma Memorandumu imzalayacaq
Müəllimlərlə bağlı yeni qaydalar
Kosmetikamızı özümüz hazırlayaq
Yaxşı evdar xanımsınızmı?
Ən bahalı və ən ucuz ixtisaslar
Qeyri-adi otellər
Sabah yay havası olacaq
Kartofdan hazırlanan börek (foto resept)
Dünyada ən bahalı 10 ev
Çingiz bu gün sonuncu oxuyacaq
Atatürkü məşhur aktyor canlandıracaq-FOTO
Emina artıq onunla yaşayacaq-FOTO
DÇ-2014: Hollandiya Meksikaya, Kosta-Rika Yunanıstana qarşı
“Kobra Pərviz” “Survivor”a davası ilə damğa vurdu - VİDEO
Günün ulduz falı
Toyuğun dərisini yeməyin! ZİYANLARI
Bir gün internet olmazsa...
Sukerberqin sərvəti 23 milyard azaldı
Toy etmək istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
Koreyalılar koronavirusu əvvəlcədən PROQNOZLAŞDIRIBLAR
"Prezident İlham Əliyev sənət adamlarına, ziyalılara öz diqqətini heç zaman əsirgəmir"
E vitaminindən çox istifadə sümük toxumasına ziyandır
Azərbaycan iqtisadiyyatının yeni təhlükəsi
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-6 Oktyabr
Ana piroqu (foto resept)
Tələbələrə uçan aparatlar veriləcək
Aspirinin bilinməyən faydası tapıldı
Yeni Təhsil nazirimiz kimdir? - DOSYE
- ŞƏRHLƏR