Öz-özümə söhbət edirəm, niyə dəli hesab olunmuram?
Öz-özünə danışmaq həmişə dəlilik anlamına gəlməz. Hətta araşdırmaçılar bunun düşünmə və qəbul etmə prosesinə yardım belə ola biləcəyini deyir.
Faydaları
İnsanlar tez-tez özlərinlə danışar. Kimisi bir neçə gündən bir, kimisi də - araşdırmaçıların iddia etdiyi kimi - saat başı öz-özünə danışar. Bu tərz rəftarlar məntiqə uyğun gəlməsə də araşdırmalar ortaya qoymuşdur ki, uşaqların rəftarlarını nizama salmaqda olduqca kömək edən üsuldur. Uşaqlar bu yolla bir prosesi addım-addım öz başlarına tətbiq edə bilər, məsələn, ayaqqabıların ipini bağlayarkən fikirləri əllərinə cəmləşərək...
Təcrübə
Öz-özünə danışmanın yetkin insanlara də faydalı olduğu ilə məlumatlar var. Psixoloqlar bir çox könüllüyə bir əşyanı axtararkən necə davrandıqlarını araşdırmaq üçün müraciət edib. Məsələ tədqiqatçılardan birinin Wisconsin-Madison Universitetinin psixoloqu Gary Lupyanın "Supermarket və ya soyuducuda bir şey axtararkən öz-özümə danışdığımı fərq etdim" deməsi ilə başladı.
Təcrübədən keçənlər
Bir təcrübədə könüllülərə 20 ədəd fərqli şəkil göstərilib və içlərindən müəyyən birini seçmələri (məsələn, bir səbət ) istənilib. Təcrübələrin yarısı səbət axtararkən bir tərəfdən də yüksək səslə düşünən fərdlərlə aparılıb. Digər yarısı səssiz olan fərdlərlə davam etdirilib. Araşdırmaçılara görə, şəkillərə baxarkən bir tərəfdən də öz-özünə danışan fərdlər əşyanı 50-100 millisaniyəlik bir sürət fərqiylə daha tez tapıb (orta tapma sürəti 1.2-2 saniyə idi).
Lupyan düşüncələrini "Mənim təklif etdiyim həll budur: dil yalnız bir ünsiyyət sistemi deyil, ondan daha üstündür, dil bundan başqa düşünməyi və qəbul etməyi da gücləndirən bir sistemdir" kimi ifadə etmişdir.
Digər bir təcrübədə də könüllülərin virtual bir supermarketə girib rəflərdən istənilən əşyanı (məsələn, diş fırçası) almaları və bunu da ən qısa zamanda etmələri istənilıb. Ortaya çıxan nəticələr bu dəfə daha kompleks idi.
Bu dəfə könüllü axtarılan əşyanın adını yüksək səslə öz-özünə təkrarlamışsa, görünür, bir faydası olmuşdur. Məsələn, diş fırçası axtaran birinin "diş fırçası" dediyi zaman digərlərindən daha sürətli nəticəyə çatdığı, ancaq "Kola" dediyində tam tərsi - hər kəsdən daha gec nəticəyə çatdığı ifadə edilib. Yəni diş fırçası axtararkən "Kola" deyib dayanmaq müddəti tam tərsinə - yavaşladıb.
Lupyan bunu "Öz-özünüzə danışmaq hər zaman fayda gətirmir. Əgər necə göründüyünü bilmədiyiniz bir şeyin adını yüksək səslə söyləsəniz, bunun müddətcə ya heç müsbət təsiri olmayacaq, ya da onu yavaşladacaq" deyərək açıqlayır. Lupyan belə davam edir: "Əgər axtardığınız şeyin bir diş fırçası olduğunu bilirsinizsə, şəklinin və necə göründüyünün fərqindədirsinizsə, yüksək səslə "diş fırçası" deyərək beyninizdəki vizual mərkəzləri aktiv edib əşyanı tapmağa köməkçi olmasını təmin edirsiniz".
Gələcəkdəki işlər üçün Lupyan könüllülərlə təcrübələri həyata keçirərkən bir tərəfdən də beyinlərini yoxlamanın hansı beyindaxili dövrələrin müddəti idarə etdiyini anlamaq baxımından faydalı olacağını bildirir.
Lupyan və həmkarı Daniel Swingley bu işdən əldə etdikləri nəticələri 10 apreldə "Quarterly Journal of Experimental Psychology" adlı internet ünvanında əsaslı bir şəkildə təqdim etmişlər.
XƏBƏR LENTİ
Xaçmazlı bacılardan nümunəvi addım - VİDEO
Vakant tibb işçisi yerlərinə işə qəbul olmaq istəyənlərə
İmmuniteti gücləndirən meyvələr
Çində məktəb binası yerdən götürülərək 62 metr kənara çəkildi - VİDEO
Bill Qeytsdən qorxulu proqnoz: "Daha da pis ola bilər..."
BMW-dən ən sürətli 2-Series
Yumşaq robotlar məsafədən idarə olunacaq
Çin dünya ticarətinin liderinə çevrildi
Ermənistan KİV: “Paşinyan ABŞ səfirliyinin binasında gizlənir”
Azərbaycanda daha 18 nəfər koronavirusdan öldü: 1395 yeni yoluxma
Yeni standartlar: taksilər bu rəngdə olmalıdır
ABŞ yığmasının hücumçusu Azərbaycanda oynayacaq
Xəzərdə kilkə balıqlarının ehtiyatı 10 dəfə azalıb
Puluna qənaət etmək istəyənlərin nəzərinə
“Araz” supermarketlər şəbəkəsində əməkdaşlar arasında COVID-19-a yoluxanlar var? - AÇIQLAMA
“ASAN xidmət” mərkəzləri sabahdan müvəqqəti bağlanır
Bakıda bayram yarmarkaları açıldı
Hava XƏBƏRDARLIĞI
Düşmən 26 hərbiçsini itirib
Yerin forması və ölçüləri
İzmirdə binanın çökmə anı – VİDEO
Yanan bina sakinlərinə yeni şəxsiyyət vəsiqələri verildi
Günümüzü əks etdirən rəsmlər
"Sevgidə şikəstlik" halı nədir?
Elmdə inqilab: sirli hissəciklər tutuldu
Ölü şəhər: lüks villalar var, yaşayan yoxdur - FOTO
Onların sayı 70,4 milyona çatacaq
Yağ yandıran 2 detoks
Prezidentdən humanist addım - Bəzi dustaqlar azadlığa buraxıldı - Yenilənib
İldırım vuran adamın bədənində nə baş verir? - Həkim açıqladı
Bu 12 məsləhəti hər gün yerinə yetirin
İstirahət gününün HAVASI
Sağlam qidalanmağın 20 şərti
Badam yağının 6 faydası
Bu avtobuslarda gediş haqqı endirildi
Bizeli piroq (foto resept)
Duzun keyfiyyətini necə yoxlayaq?
İspan dili 7-ci dərs
Yaxın gələcəkdə çörəyi banan əvəz edə bilər
Zəlzələ nəticəsində ölənlər var
Qadın.Netlilərin ləhcəsi (4)
ABŞ-la İran arasında buzlar əriyir
Qəza keçirdi, hamilə qaldı
Ağ Evin İKİ GÖZƏLİ - FOTO
Məşhur aktrisa ilk dəfə polis sevgilisi ilə -FOTO
Büdcəmizin qorxulu sabahı
Səhər qaçışına ac, yoxsa tox çıxmalı?
Düşmənin viran qoyduğu Kəlbəcər şəhərinin görüntüləri - VİDEO
Xocalı üçün kreativ aksiya
Meydana atılan modelə höküm oxundu
- ŞƏRHLƏR