Yağsız nə şirniyyatları, nə xörəkləri, nə də salatları hazırlamaq olar. Yağın insan orqanizimində böyük rolu vardır. Əsasən də bizim xalq yağa çox meyillidir. Hədsiz yağ qəbul etmək də piylənməyə səbəb olur.
Qida məhlulu kimi yağlar gündəlik qida rasionunda ümumi enerjinin 30%-ə qədərini təşkil etməlidir. Tövsiyyə olunmuş normaya əsasən orta yaşlı insan gündə 80-100 qr yağ yeməlidir, o cümlədən kərə yağı 20 qr, bitki yağı 25 qr, heyvan yağı 20 qr, marqarin və mətbəx yağları 30 qr. Yaşlıların daha çox bitki yağlarından istifadə etmələri məsləhətdir.
Yeyinti yağları kimyəvi tərkibcə üçatomlu spirt olan qliserinlə müxtəlif yağ turşularının birləşməsindən əmələ gələn mürəkkəb efirlərdir. Yağların tərkibində onları müşayiət edən maddələr - sərbəst yağ turşuları, sterollar və steridlər, fosfaditlər, mumlar, boya maddələri, vitaminlər, fermentlər, karbohidratlar və s. vardır.
Yeyinti yağları mənşəcə bitki və heyvan yağları qrupuna bölünür. Hər iki qrup konsistensiyasına görə maye və bərk yağlara ayrılır. Marqarin, mayonez və qənnadı yağlarının əsasını bitki və heyvan mənşəli yağlar təşkil edir.
Bitki yağları
Bitki yağları bitkilərin yağlarından alınır. Əsasən günəbaxan, pambıq, soya, kətan, çətənə, zeytun, qarğıdalı, xardal, küncüt yağları istehsal olunur. Bitki yağları presləmə və ekstraksiya üsulu ilə istehsal olunur, müxtəlif üsulllarla saflaşdırılır. Qida məqsədi üçün,əsasən presləmə üsulu ilə alınır.
Qarğıdalı yağı
Qarğıdalı yağı qarğıdalı tullantısı olan qarğıdalı nüvəsindən presləmə və ekstraksiya üsulu ilə alınır. Qarğıdalı yağı əmtəə sortuna ayrılmır.
Zeytun yağı
Zeytun yağı da soyuq və isti presləmə üsulu ilə alınır. Yüksək keyfiyyətli yağın rəngi açıq sarıdan qızılı sarıya qədər, aşağı keyfiyyətli yağın isə yaşıl çalarlı olur. Zeytun yağı pəhriz qidası üçün və yüksək keyfiyətli konserv istehsalında istifadə olunur. Zeytun yağı müalicə üsulu ilə də işlədilir, qəbizlik zamanı, kosmetologiyada. Əsasən də zeytun yağını salatlarda istifadə edirik. Zeytun yağı mədəni yumşaldır, öd daşı, böyrək və qaraciyər sancmaları zamanı işlənir. Onu su ilə qatıb, 1 ədəd yumurta sarısı çalmaqla işlədirlər. Zeytun yağının köhnəsinə üstünlük verilir. Çirkli yaralar üçün məlhəm hazırlayarkən zeytun yağını unutmaq olmaz. Köhnə yağ dedikdə 7 illik yağ nəzərdə tutulur.
Günəbaxan yağı
Günəbaxan və qənnadı yağları üçün salomas istehsalında, həmçinin sabun bişirmək üçün istifadə olunur. Günəbaxan yağında dadlı qızartmalar - peraşki, çipsi, və s. hazırlanır. İnsan orqaniziminə də müsbət təsiri var.
Palma yağı
Tərkibində karotin olduğu üçün tünd sarı-narıncı rəngdədir. Bu yağın əsas xüsusiyəti ondadır ki, özbaşına hidroliz olunur və turşuluq əbədi kalium qələvisinə görə 25-30 mq-ə qədər artır.
Təzə alınmış palma nüvə yağı xoşagələn qoz dadlı, konsistensasiyası ərinmiş kərə yağına bənzəyir, tez xarab olur. Afrikada palma yağıqida üçün, Avropada isə sabun və şampun istehsalı üçün sərf edilir. Qida məqsədləri üçün nəzərdə tutulan palma yağını qənnadı, mətbəx və marqarin yağı əvəzinə xəmirə qatmaq olar.
Gənəgərçək yağı
Gənəgərçək yağı məddəyumşaldıcı xassəyə malıkdir. Dadı pis, iyidə xoşagələn olmadığı üçün, bunu adətən yumurta sarısı ya da heyva şirəsi ilə işlədirlər. Gənəgərçək yağı başda olan kəpəyi aparır, tükləri möhkəmləndirir. İstifadə miqdarı yumşaldıcı kimi 2-10 qram, yüngülləşdirici kimi 10-6 qram qəbul olunur. Zəhərli olduğu üçün uşaqlara məsləhət görülmür. Təpitməsi ziyil, oynaq şişləri, sirkə ilə təpitməsi döş şişi hallarında məsləhət görülür. Arpa unu ilə təpitməsi göz şişi, boğaz altı şişlər zamanı işlədilir.
XƏBƏR LENTİ
DİQQƏT! Bakının bu hissələrində qaz olmayacaq
Yeni, lüks Range Rover 600
Həyatdan nə öyrəndim? - Can Dündar
Sevdiyin yeməklərlə pəhriz saxla
Azərbaycanda taksilərlə bağlı dəyişiklik
Günün ulduz falı - 25.10.2013
Sinəsini böyütmək istəyirdi həyatı kabusa döndü-FOTO
Fillər haqqında maraqlı məlumatlar
Bellanın görünüşü hər kəsi qorxutdu-FOTO
Ordumuz erməniləri bu dəfə də "vurdu"
Qvinet Peltrou izləyicilərini HEYRƏTLƏNDİRDİ-FOTO
Kök qadınlar necə geyinməlidir?
Yağlı yemək beyni pozur.
Böyük savaş xəbərdarlığı
Polad Bülbüloğlu Qızıl Orden aldı
HAVA necə olacaq?
Türklərə qarşı yeni erməni tələbi
Sənədsiz evlər haqda fərman
Mel Gibson koronavirusa yoluxduğunu niyə gizlədib
Hazırlaşın: WhatsApp inqilab edəcək - FOTO
Bir ailədə iki rekord: Bacı-qardaş 700 bal topladı - FOTO
Kottinqli Pəriləri (2-ci hissə)
Prezident: “Gələn ilin sonuna qədər Azərbaycanda 27 “ASAN xidmət” mərkəzi olacaq”
Baxımlı qadınların 7 gözəllik sirri
Süd verən analar üçün 4 qidalanma tövsiyəsi
Burakla Fahriyenin oğluna 800 minlik hədiyyə -FOTO
İlham Əliyev Nazirlər Kabinetini topladı - YENİLƏNİB + CANLI YAYIM
Suqovuşanda Azərbaycan bayrağını qaldıran hərbçiyə ev verildi
Ümumi nəqliyyatdan istifadə edən məşhurlar
"Qanlı Ay" tutulması nə vaxtdır?
“YouTube”un aylıq izləyicilərinin sayı 2 milyarda çatdı
Avropanın ƏN GÖZƏL qəsəbələrinin siyahısı hazırlandı - Türkiyə də var
2014-cü ilin dəbli çantaları
"Mehriban" tortu (foto-resept)
Payız və qış ayaqqabıları
Boyu kiçik olanların DİQQƏTİNƏ!
Devid Bekhem ailəsi ilə Xorvatiyada dincəlir-FOTO
Gəncədə Xocalı faciəsiylə bağlı silsilə yarışlara start verilib
Ramin Bayramlıdan koronavirus testləri ilə bağlı MÜHÜM AÇIQLAMA
Nazirlikdən hava şəraiti ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ
Berkay yeni avtomobili ilə diqqət çəkdi
Şahzadə Harri və Meqan "Ginnesin rekordlar kitabı"na düşdülər
Bazarlarımızda saxtalıq "xəstəliyi": nə edək?
Namaz və onun qaydaları (4-cü hissə)
Amma siz ziyansız olduğunu düşünürdünüz
Hava haqqında
10 mindən artıq xəstə xroniki böyrək çatışmazlığından əziyyət çəkir
Mirvari sevənlər üçün (2)
İllərdir ət yeməyən azərbaycanlı qız
Metropolitenin yeni rəisi kimdir?
- ŞƏRHLƏR