Sirroz normal qaraciyər toxumasının birləşdirici toxuma ilə əvəz olunmasıdır. Nəticədə orqanizm toksik maddələrə qarşı müdafiəsiz qalır - həzm sistemində, laxtalanma sistemində patologiyalar meydana çıxır, həyatı əhəmiyyətli maddələr orqanizmdə azalmağa başlayır (zülal, yağlar,karbohidratlar və s.).
Statistikaya əsasən, 80% hallarda xəstəlik simptomsuz ötür. Başqa sözlə, qaraciyər ən son həddə qədər çalışır. Sirroz inkişaf edən xəstələr çox zaman ümumi yorğunluqdan, yaddaşın zəifləməsindən, sağ qabırğaaltı nahiyədə yüngül ağrılardan, ləkələrdən və s. şikayət edə bilərlər. Lakin çox zaman buna əhəmiyyət verilmir. Yalnız sidiyin rəngi çox tündləşdikdə, dəridə qara ləkələr, əlin iç səthində qızartılar əmələ gəldikdə, intoksikasiya əlamətləri meydana çıxdıqda qaraciyərə diqqət yetirilir. Təəssüf ki, “həyəcan təbili’’ qarın boşluğuna maye yığıldıqda (assit), qida borusu və mədə qanaxması baş verdikdə çalınır. Müayinə həkiminə də müraciət də elə bu zaman başlayır.
Bəs sirrozun yaranmasının səbəbi nədir?
Bu, mürəkkəb patomorforloji, biokimyəvi bir prosesdir, lakin onun baş verməsinə səbəb alkoqollu içkilərin istifadəsi, viruslu hepatitlər, daxili öd yollarının bir sıra autoimmun patologiyaları və s. səbəb olur.
15-20% xəstələrdə sirrozun səbəbi aydınlaşdırılmasa da aparılan araşdırmalar virus və alkoqolun təsirindən daha çox bu prosesin baş verməsini göstərir. Bu proses qaraciyərdə autoimmun iltihabi-toksik mexanizmlə inkişaf edir. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, bəzən sirroza səbəb müxtəlif genetik patologiyalar da ola bilər.
Sirrozun formalaşması aylar, illərlə baş verir. Bu müddət ərzində hepatositlərin (qaraciyər hüceyrələrinin) gen aparatının dəyişməsi baş verir. Nəticədə müddət uzandıqca xəstə hepatositlərin sayı artır. Bu isə öz növbəsində qaraciyərin funksiyalarının azalmasına və tədricən itməsinə səbəb olur. Prosesin dərinliyindən, səbəbindən, orqanizmdə olan digər xəstəliklərdən asılı olaraq xəstəliyin klinik gedişi fərqli olur. Bu, adi hesab etdiyimiz astenovegetativ simptomlardan tutmuş assit, qanaxma, intoksikasiya ensofolopatiya və s. kimi simptomlarla xarakterizə oluna bilər.
Diaqnostikası mümkündürmü?
Bəli. Laborator və instrumental metodlar buna imkan verir ki, diaqnoz təyin edilsin. Yetər ki, vaxtında mütəxəssisə müraciət edilsin. Analizlər ümumi qan göstəricilərindən başlayaraq qaraciyər fermentlərinin zülal, albumin, billurubin fraksiyalarının təyininə və lazım gələrsə, daha geniş aparıla bilər. İnstrumental olaraq ən birinci USM - ultrasəs müayinəsindən başlamaq olar. Bu zaman qaraciyərin və dalağın ölçüləri, parenximasının sıxlığı, törəmə və düyünlərin görünməsi, qan-damar sisteminin doppler və s. araşdırıla bilər.
Komputer Tomoqrafiya - nisbətən daha ətraflı məlumat almağa yardım edir. Lakin bu gün də sirroz diaqnozunun qoyulması üçün biopsiya (yəni qaraciyər toxumasının götürülərək histoloji müayinəsi) qızıl standart sayılır.
Müasir təbabətdə FibroSkan vasitəsi ilə qaraciyərin elastimetriyası da mühüm müayinələrdəndir.
Daha çox müraciət etdiyimiz metodlardan biri isə qaraciyərin və qanın biokimyəvi göstəricilərinin spektral müayinəsinə əsaslanan fibrotestdir (bu metodların hər biri haqda ətraflı məlumat veriləcək).
Gördüyümüz kimi, təbabət zamanında diaqnoz qoymaqda aciz deyil. Sadəcə, heç olmasa bir dəfə ümumi qaraciyər paket müayinəsindən keçsək, yetərlidir.’’Həyatın evi” olan qaraciyəri qoruyaq ki, həyatımızı qoruyaq.
XƏBƏR LENTİ
Bakıdan İrəvana çox sərt cavab
Düşmən ordusunun silahı susmur
Bir vaxtlar yer silirdi, indi 130 milyard dolları var - FOTO
Ölkələrə görə insanlar
168 il yaşayan Şirəli baba
Azərbaycan coğrafiyasının inkişaf tarixi-1
Cehiz alış-verişi
Avtomobili necə gözəlləşdirmək olar? Faydalı bilgilər
Türkiyə "Eurovision"da iştirakdan imtina etdi
Hava haqqında
Sezonun hiti ağ və qara
Kaladze gözlənilmədən Azərbaycana gəldi
XİN: Ermənistan humanitar yardım adı altında mülki aviasiya ilə silah daşınması həyata keçirir
Klonomaniya (2-ci hissə)
Məşhur aktrisa toydan sonra xınayaxdı etdi-FOTO
Münasibətiniz haqqında bilməli olduğunuz 4qayda
Şahzadə Diananın avtomobili Satışa Çıxarıldı - ŞOK MƏBLƏДћ
Hələ belə “gözəl” gözlərə rast gəlməmisiniz - Foto.
Kəlbəcərin İstisuyunun yeni görüntüləri - VİDEO
Bulvarda attraksionlar havayı olacaq
Sən həmişə bizimləsən
Dilqəm Əsgərov və Şahbaz Quliyev nə zaman Azərbaycana təhvil veriləcək? - AÇIQLAMA
Bred Pitt 30 yaşlı aktrisa ilə eşq yaşayır? - FOTO
Əlillərə daha bir güzəşt
Azərbaycanlı rəssamdan Maradonaya SÜRPRİZ - VİDEO
Gəncənin "Avropa Gənclər Paytaxtı - 2016" seçilməsi ilə əlaqədar flaşmob keçirilib
Super Mario Bros oyununu 30 minə alıb 100 min dollara satdı
Qolbaqlar
"Twitter"dən sərt addım
Smartfonların bu ziyanını bilmirdiniz
Ukrayna vahimə içində
Yarıçılpaq arvadını "Xəbərlər" verilişində görən ər "dəli oldu"
Koronavirusun hava ilə yoluxma ehtimalı açıqlandı
Baş infeksionist koronavirusun ikinci dalğasının hansı şəraitdə yarana biləcəyi barədə danışdı
Hadise Bəyazla bağlı şayələrə AÇIQLAMA verdi
Tarkandan təqdirəlayiq addım
Günün ulduz falı
Körpə əmizdirməyin analara faydası
Beyni necə sakitləşdirmək olar?
Hər kəs bu tutuquşundan danışır – FOTO/VİDEO
3 günə arıqladan banan pəhrizi
Çin qüdrətini lap artırır
Hava haqqında - 10.02.2014
Bu ölkədə işçi qırtlığı var-SƏBƏB
Ermənilərdən Qarabağ etirafı
"Arıqlamaq üçün eşq acısı çəkin"
Facebook bu il rekord vuracaq
Hava haqqında - 23.09.2013
Yeni trend: Asimetrik şalvarlar
Ronaldu Levandovskiyə görə “İlin futbolçusu” mükafatından könüllü imtina etdi
- ŞƏRHLƏR