Dəyərli xanımlarımız,sizlərlə Fitli qazan haqqında bildiklərimi bölüşmək istəyirəm.Doğrusu bu qazanla tanışlığım ailə həyatı qurub İstanbula gəlişimdən sonra oldu.Əvvəlcə bir qədər çəkinsəm də,sonra marağımdan bu qazanla yemək bişirmənin zövqünü çıxardım.Hazırda fitli qazandan ilk qorxu hissim yoxa çıxıb və yeməkləri tez və ləzzətli bişirməyə nail oluram.
Bunları sizlərlə də paylaşım...
Fitli (tezbişirən) qazan yeməkləri sürətli bişirmək üçün buxar gücündən yararlanma prinsipi ilə çalışan qazandır.
Təzyiqlə suyun qaynama dərəcəsi arasındakı əlaqədən hərəkətlə ortaya çıxmışdır. Fitli qazan yeməkləri yüksək istilikdə və tamamilə bağlı halda bişirdiyinə görə, yeməklərin bişmə müddətini ən aşağıya endirən, qaynadığının başa düşülməsi üçün buxar dəliyi əlavə edilmiş qazandır. Fitli qazanlarda partlama təhlükəsinə qarşı, təzyiqə, bu səbəbdən bişmə dərəcəsinə görə nizamlana bilən bir buxar dəliyi vardır və təzyiq qalxınca fit hava qaçıraraq qazanın partlamasına mane olar. Fitli qazan adını da bu səbəbdən almışdır.
İcadı və inkişafı
1679-cu ildə İrlandiyalı fizik Robert Boylanın da assistenti olan Fransız fiziki Denis Papin ağır bir dəmir qazan istifadə edərək bir təcrübə etdi. Üzərinə bir qapaq qoydu və yüksək istilikdə qaynatdı.
Yemək bişirilən qazanın qapağını möhkəm -möhkəm bağlamış, buxarın təzyiqiylə qapağın atılmasını önləmək üçün də üstünə bir ağırlıq oturtmuşdu. Ancaq, qapağın üstünə qoyulan ağırlıq, qazan partlama nöqtəsinə gəldiyində atılıb buxarı havaya buraxacaq qədər olmuşdu. Nəticə olaraq yeməklər normal qazanlara görə çox daha sürətli bişdi. Bu görüş Papinin qazanı olaraq adlandırıldı.
Əvvəllər çuqundan edilən fitli qazanları sonraları torpaq, mis, alüminium, emaye və şüşədən olanlar izlədi.
Yeməklər normal bir qazanda isidildiyində suyun qaynama nöqtəsi olan 100 dərəcəyə gəlindiyində, su bu dərəcədə qaynar və bütün su qaynayana qədər bu istilik sabit qalar və yemək də bu istilikdə bişər. Fitli qazanda isə buxar xaricə çıxa bilmədiyindən qazanın içindəki təzyiq getdikcə artar, bu səbəbdən su 100 dərəcədə qaynamaz, qazandakı istilik 125 °C (257 °F) dərəcəyə qədər çıxar.
Beləcə bişirilməsi istənən qidaların istiliyi suyun qaynama dərəcəsindən çox daha yüksəyə çıxmasına baxmayaraq yüksək istilik yeməyə sürətlə nüfuz etdiyindən, vitamin və minerallar təxribata uğramadan daha tez bişirilməsi təmin edilər. Bu qazanla ət qaynaması ən çox yarım saatda, quru tərəvəzlər iyirmi dəqiqədə bişə bilərlər.
Üstünlükləri
* Suyla bişən yeməklərin vitamin və qidaları yox olar buna görə buxarla bişən yeməklər suyla daha az təmas içində olacaqları üçün qoxuları(aroma) itməyəcəyindən daha ləzzətli olar.
* Fitli qazanda bişən yeməklər oksigenlə təmas etməz.
* Çox qısa müddətdə bişmə əldə olunur...
Diqqət yetiriləcək xüsuslar
* Təzyiqli qazana qoyulacaq vəsait və suyun miqdarı qazanın yarısını keçməməlidir.
* Qazana az da olsa mütləq su qoyulmalıdır. Susuz bişirmə qazanın çatlamasına səbəb ola bilər.
* Bişirmə müddəti təzyiq düyməsi bağlanıldıqdan sonra tutulmalıdır.
* Yemək bişdikdən sonra təzyiqi salmadan qazanın qapağını açmağa çalışılmamalıdır. Bu müddəti qısaltmaq üçün qazan su dolu bir qaba oturdulur ya da axan kran suyunun altına tutulur.
Bu qazan haqqında fikirlərinizi bölüşməyi unutmayın
XƏBƏR LENTİ
10 ən pis lunatizm faktı
Yerin Günəş sistemində mövqeyi
Nokia Lumia 520 lider oldu
Bu şəhər və rayonlarda sərt karantin rejimi davam edəcək
100 il əvvəl dünyasını dəyişmiş insanın kimi qalır ki, bu dünyada ona baş çəksin
Çində Evlənmək QADAДћAN Olundu-SƏBƏB
Ronaldonun transfer qiyməti - 200 MİLYON
Bekhemin 5-ci övladı olacaq - FOTO
Sərinlədən soyuq şorba (foto-resept)
Dünyanın ən qorxulu gölü oradır?
Tələbələrə bunu geyinmək qadağan olundu!
Xəstələnməmək üçün bunları edin
İşinə yaxın olsun deyə, ABŞ-ın ƏN BAHALI evini aldı-FOTO
Saç üçün yumurta maskaları
Aprelin 27-dən bu iş və xidmət sahələrində fəaliyyət bərpa olunur - SİYAHI
Şeyma Subaşı Itır Esenə bu cür CAVAB VERDİ
Qış aylarında qaza necə qənaət etməli?
Almaniyadan böhrandan çıxmaqla bağlı təklif: İş həftəsi dörd günə endirilsin
Ən pis parol hansıdır?
15 sentyabr Bilik günüdür!
Boşanmış qadınların probleminə son, kişilərin hüququ isə...
Azərbaycan əsgərləri Şuşa məscidində namaz qılır - VİDEO
Kristina Aqilera Yeni İmicdə-FOTO
Bayram da gülmək gərək
İstirahət gününün HAVAsı
"Bilik günü" ərəfəsində ailələr sevindirildi
Baralgin həbləri satışdan niyə yığışdırıldı?
Nur Yelitaşın son halı təəccübləndirdi-FOTO
Daşıyıcı analıq
Şəhərsalma və Tikinti Məcəlləsi dəyişdirildi
Düşünməyi sevənlərə özəl (2)
Məşhur aktyor restoran üçün 4 milyon xərclədi
Ermənistan mülki vətəndaşlara qarşı qadağan edilmiş silahlar tətbiq etməyə başladı
Xəzər dənizində zəlzələ oldu
Özgü Namaldan gözlənilməz addım
Şah yeməyi (foto resept)
Fransadan aprel döyüşlərinin ildönümü ilə bağlı BƏYANAT
Asiyada minlərlə müsəlman məscidlərə axışdı
Qaçqın və məcburi köçkünlər üçün salınmış yaşayış komplekslərinin aqibəti ilə bağlı AÇIQLAMA
Klonomaniya (2-ci hissə)
Toyuq əvəzinə aptek yeyirik?
Venesuelada hökumət istefa verdi
Bu Avropa ölkəsində ictimai nəqliyyat pulsuz oldu
Yanvarın 22-si iş günü olacaqmı?
Əliyev məşəli alovlandırdı
İnstagramda Yenilik!
“Kobra Pərviz” “Survivor”a davası ilə damğa vurdu - VİDEO
Çimərlik kombinləri
30 saniyəlik oğurluq gerçəkləşdi
Azərbaycanda yeni turizm-kurort zonaları yaradılacaq
- ŞƏRHLƏR